Индэр    
2024 оны 10 сарын 29
Зураг
iKon.mn сэтгүүлч

О.Мөнхжин: Би лигт орж ирснээрээ Монголын сагсан бөмбөгийн соёлд тодорхой хэмжээнд нөлөө үзүүлсэн

Зураг
Гэрэл зургийг MPA агентлагийн онцгой зөвшөөрөлтэйгөөр ашиглав

Энэ сарын 12-нд Монголын сагсан бөмбөгийн Дээд лиг нээлтээ хийсэн. 30 дахь жилийнхээ нүүрийг үзэж буй тус лигийг сүүлийн дөрвөн жил чимж буй баг бол "IHC Apes"  юм. Тус багийн эзэн О.Мөнхжин гэдгийг сагсан бөмбөг сонирхогчид бүгд мэдэх биз ээ.

Шинэ улирлын өмнөхөн "IHC Apes" баг нэрээ сольж "SG Apes" болсон нь спорт сонирхогчдын дунд багагүй дуулиан дэгдээсэн. Тус баг Шунхлай групптэй хамтран ажиллах болсноо зарласнаар олны анхааралд өртсөн юм. 


- Шинэ улирлын талаар ярилцлагаа эхэлье. Дээд лигийн шинэ улирлын талаарх таны сэтгэгдэл хэр байна вэ?

- Өнгөрсөн жилээс багийн эздийн холбоо Монголын сагсан бөмбөгийн холбоонд хэд хэдэн шаардлага тавьсан. Хоёр талын эрх ашгийг хангаж ажиллах, ашигтай бизнесийн зах зээлийг сагсан бөмбөгийн спорт руу оруулахад саадгүй болгоход чиглэх ажлыг хийхийг шаардсан.

Бидний зүгээс тавьсан шаардлагыг шинэ улиралд хэрэгжүүлэхээр оруулж ирсэн нь их таалагдлаа. Жишээлбэл лигийн тоглолтыг гурван тойргоор тоглодог болсон. Мөн лигийн борлуулалтаас тамирчдад хувь олгохоор тохиролцсон.

Илүү энтертайнмент чиглэл рүү хөгжүүлэхээр төлөвлөж байгаа нь сайшаалтай. 

Энэ улиралд эрэгтэй 10 баг, эмэгтэй зургаан баг өрсөлдөж байна. Тэр дундаа эрэгтэй 10 баг бүгд эн тэнцүү өрсөлдөхүйц, тамирчдын ур чадварын зөрүү бага. Түүнчлэн маш олон залуу тамирчид шинээр лигт элссэн нь яах аргагүй онцлох зүйл юм. Манай "SG Apes" багийн хувьд дөрвөн шинэ тоглогч бүрэлдэхүүндээ авсан. 

Бас нэг онцлох зүйл нь энэ жилээс шинэ тоглогчдын сонгон шалгаруулалт болох драфтын үйл ажиллагааг анх удаа зохион байгууллаа. Энэ үйл явдал бол Монголын сагсан бөмбөг нэг шат ахисны илрэл юм.

- Энэ улирлын өмнөхөн "IHC Apes" баг нэрээ сольж "SG Apes" боллоо. Энэ талаар хүмүүс олон янзаар ярьж байна. Зарим нь О.Мөнхжинг багийн хувьцаагаа зарсан гэх мэтээр ойлгож байгаа. Энэ талаар таны бодлыг сонсъё.

- Хамгийн эхэнд тодруулах ёстой зүйл гэвэл манайх өмнө нь "IHC Apes" гэж баг байсан. Энэ нэрээс нь болоод IHC Coin-оор босгосон хөрөнгөөр баг байгуулсан, зарим нь бүр койноор багаа санхүүжүүлдэг гэх мэтээр ташаа ойлголт их бий.

Энэ багийг О.Мөнхжин гэдэг хүн үүсгэн байгуулсан. "IHC Sports" ХХК нь миний 100 хувийн эзэмшлийн компани. Яагаад энэ багийнхаа нэрийг IHC гэж нэрлэх болсон бэ гэвэл энэ нь миний үүсгэн байгуулсан төсөл. Би энэ төсөлдөө хайртай. 

Манай сагсны баг эхний жилдээ "Ихбит" компанитай маркетингийн чиглэлээр хамтарч ажилласан. Харин хоёр дахь жилээс нь санхүүжилтийг өөрөө дааж явсан. Сүүлийн хоёр жилийн хугацаанд багийн санхүүжилтэд ₮2 тэрбум төгрөг зарцуулсан байна.

Энэ хугацаанд багийн санхүүгийн төсөв жил бүр нэмэгдэж ирсэн. Дундаж багийн жилийн төсөв гэхэд ₮1 тэрбум болдог. Аваргын төлөө өрсөлдөхүйц баг бүтээхийн тулд ₮1.5 тэрбум төгрөг болж нэмэгддэг. Өнгөрсөн жил "Гарьд" багийн төсөв ₮2 тэрбум төгрөгт хүрсэн гэж ярьдаг. Энэ жил гэхэд манай багийн зардал ₮1.8-₮2 тэрбум төгрөг болох тооцоо бий. Зөвхөн тамирчин, дасгалжуулагч гээд 25 хүний цалингийн зардал гэхэд ₮1.2 тэрбум төгрөг болдог. 

Гаднын тоглогчдын дундаж цалин сарын $10-$15 мянган ам.доллар байдаг. Мөн бүтэн улирлын турш манай тамирчид эрүүл мэнд болон гэнэтийн ослын даатгалд хамрагддаг. Бэлтгэлийн заал, нэмэлт тэжээл, уураг гээд олон зүйлд мөнгө зарцуулна.

Зардлын тоог хараад хүмүүс их өндөр үнэ хэлж байна гэж бодож магадгүй. Гэхдээ тамирчид үнэ цэнтэй болж байж л сагсан бөмбөгийн спорт манайд илүү хөгжих боломж нь бүрдэнэ. Зөвхөн сагсандаа 100 хувь төвлөрөх боломж бүрдэж байж энэ спорт илүү мэргэжлийн түвшин рүү дөхөх юм. 

Тиймээс "Шунхлай групп"-ийн П.Батсайхан захиралтай хамтран ажиллахаар ярилцсан. Удаан хугацааны хэлэлцээрийн үр дүнд гурван жилийн хугацаанд ерөнхий спонсорын гэрээгээр хамтарч ажиллахаар тохиролцсон. Үүний дараагаас багийн эзэмшлийн талаар ярилцаж магадгүй. 

"Шунхлай групп" бол хөлбөмбөгийн "Улаанбаатар ФС" клубээс өгсүүлээд үндэсний бөх, шагайн харвааг хүртэл дэмжиж ажилладаг туршлагатай хамт олон. Спортыг ойлгодог ийм том групп компани сагсан бөмбөгт хөрөнгө оруулж байгаад их талархаж байгаа.

"Гаднын дасгалжуулагчид монголчуудыг дорд үзэх хандлагатай байдаг"

зураг
 
Гэрэл зургийг MPA агентлагийн онцгой зөвшөөрөлтэйгөөр ашиглав

- Өмнө нь багийн бүх эрх мэдэлд танд байсан. "Шунхлай" групп орж ирснээр багийн удирдлагад ямар өөрчлөлт гарах бол?

- Ганцаараа бүхнийг шийддэг байхад бусдын юу гэх нь надад хамаагүй байлаа. Харин одоо ийм том групп компанитай хамтарснаар тухайн мэргэжлийн спортын баг нь "Шунхлай" группийн нүүр царай болох учраас өөрийн дураар шийдвэр гаргахгүй. Багийн менежмент, удирдлагын асуудал дээр би шийдвэр гаргаж ажиллана. 

Харин илүү том шийдвэрийг Төлөөлөн Удирдах Зөвлөлөөрөө хэлэлцэж шийдвэрээ танилцуулна. Хараат бус нэг гишүүн, "Шунхлай" талаас хоёр, манай талаас хоёр хүний бүрэлдэхүүнтэй ТУЗ байгуулагдсан. Саяхан бид хуралдаад энэ жилийнхээ төсвийг албан ёсоор баталсан. 

- Энэ жилийн танай багийн гол зорилго юу вэ? Өмнө нь гадаад дасгалжуулагчтай ажиллаж байсан бол шинэ улирлаас Монгол дасгалжуулагчтай боллоо. 

- Манай багийн гол зорилго аварга авах. "Apes" багийн ихэнх тоглогчид голдуу 2000 оноос хойш төрсөн тоглогчид байгаа. Энэ үеийн бүх шилдэг тоглогчид манайд бий. Тиймээс багийнхаа ирээдүйд итгэлтэй байна. Сагсан бөмбөгийн нэг үед ноёлох боломжтой гэж хардаг. 

Бид сүүлийн хоёр жил гадаад дасгалжуулагчтай ажилласан. Гаднын дасгалжуулагчдад олон давуу тал бий. Сагсан бөмбөгийн эх оронд нь номын дууг нь сонссон тул яг системийнхээ дагуу, тухайн баг бүрд таарсан playbook-тэй. Түүнийгээ ягштал баримталдаг. Онол, стратеги, комбинац, ажил хэрэгч зэрэг тал дээр яалт ч үгүй бидэнд их юм зааж сургасан. Гэвч нэг сул тал бий. Яг талбай дээр гарч ирээд тамирчдаа мэдрэх нь бага байсан. Магадгүй илүү олон жил монголчуудтай ажилласан бол энэ тал дээр сайжрах байсан болов уу. 

Мөн би л гаднын дасгалжуулагч, та нар юу мэддэг юм гэсэн хандлагаас болоод буруу шийдвэр их гаргасан. Иймэрхүү хандлага их гарсан тул бид авах ёстой зүйлсээ авлаа, энэ жилээс Монголдоо хамгийн сайн гэсэн дасгалжуулагч гэж үзээд Р.Отгонжаргалыг сонгосон.

- Р.Отгонжаргал дасгалжуулагчийг яагаад сонгох болов?

- Манай дасгалжуулагч Германд боловсрол эзэмшсэн нэгэн. Монголдоо ирээд 2017 оноос хойш "Хасын Хүлгүүд" багийн туслах дасгалжуулагчаар ажилласан. Миний хувьд дасгалжуулагч сонгохдоо туршлагыг нь харгалзсан. Дасгалжуулагч маань статистикч мэргэжилтэй хүн. Ажил хэрэгч байдал зэрэг олон зүйл нөлөөлж сонгосон. Бид хоёрын сагсан бөмбөгийн философи таарсан учраас хамгийн багадаа гурван жил хамтарч ажиллана гэсэн урт хугацааны төлөвлөгөөтэй байгаа.

"Спортод хөрөнгө оруулсандаа харамсдаггүй. Ойрын хоёр жилийн хугацаанд ашиг олох бүрэн боломжтой" 

зураг
 
Гэрэл зургийг MPA агентлагийн онцгой зөвшөөрөлтэйгөөр ашиглав

- Монголд багийн спортод хөрөнгө оруулахад давуу болон сул тал бий юу. Та ер нь яагаад спортод хөрөнгө оруулахаар шийдсэн бэ?

- Манай Монголд амьдралаас кайф авах цөөхөн хэдэн юм байдаг. Хэдийгээр багт их цаг хугацаа, хөрөнгө зарцуулж байгаа ч эргээд амьдралаас авч буй таашаал гэж хардаг. Нэг ийм үг бий. "Чи амьдралаас таашаал авах гэж мөнгө үрсэн бол үр дүнгүй зарлага гэж бүү тооц" гэдэг.

Би сагсан бөмбөгийн ертөнцөд орж ирснээрээ Монголын сагсан бөмбөгийн соёлд тодорхой хэмжээнд нөлөө үзүүлсэн гэж боддог. Тоглогчдын цалин, багийн харагдах үнэ цэн, маркетинг, тоглогчдын өмсгөл зэрэг нь маш өнгөлөг болж, дараагийн түвшинд хүрсэн.

Бусдаас түрүүлж алхагчдын хувьд бусдын анхаарлыг их татдаг, олон үзэн ядагчтай болоход хүргэдэг юм болов уу гэж бодогдсон. Бага зэргийн алдаа гаргахад л чичлүүлдэг.

Яг өнөөдрийн байдлаар би Монголын сагсан бөмбөгийн холбооны үйл ажиллагаанд оролцох эрхээ гурван жилээр хасуулсан.

Яагаад холбоотой ам муруйх болсон бэ гэвэл бид нар тэр зааланд фанатуудыг нь авчраад, ус, ундааг нь зарж өгөөд байхад бидэнд ашиг оногдохгүй байгаа талаар дуугарсан. Зарчмын хувьд энэ алдааг шүүмжилснийхээ төлөө шугамын гадна үлдчихээд байгаа тал бий.

Цаашлаад миний гол зорилго бол сагсан бөмбөгийн спортыг, тэр дундаа баг ашигтай ажиллах хэрэгтэй. Нэг орлогын урсгал нь тасалбар борлуулалт. Үүнээс гадна өөр олон боломж байна. 

Баг хоёр жилийн хугацаанд өөрөө орлогоо олж, зардлаа нөхөх хэмжээнд хүрч чадна гэдгийг бардам хэлж чадна.

Спортын салбарт хөрөнгө оруулж буй компаниудад аж ахуйн нэгжийн орлогоос төлөх татвар, гаалийн тарифын хөнгөлөлт зэрэг зургаан төрлийн хөнгөлөлт, дэмжлэг үзүүлэхээр төсөлд тусгасан. Энэ хууль батлагдсанаар салбарын хөрөнгө оруулалт үлэмж нэмэгдэнэ. 

- Спортын өөр төрөлд хөрөнгө оруулах бодол бий юу?

- Хүн өөрийн чаддаг зүйлээ л хийх хэрэгтэй. Би багаасаа сагсан бөмбөгт дурласан. Японд бага сургуульд суралцаж байхдаа хотын аварга болж байлаа. Энэ спортод хайртай болоход минь аав их нөлөөлсөн. Аавыг минь спортынхон "Өндөр" Отгоо гэдгээр нь илүү сайн танина. Монголын сагсан бөмбөгийн лиг анх хөгжиж байхад "Монсоник" гэж багт тоглож байсан. Аавынхаа нөлөөгөөр сагсан бөмбөгт дурласан. 

Японд бага сургуульд суралцаж байхдаа үеийнхнээсээ том биетэй байлаа. Бага сургуулийн төгсөлтийн үеэр хүүхэд бүр индэр дээр гарч үг хэлдэг уламжлалтай. Тэр үед "NBA-гийн тоглогч болно" гэж мөрөөдсөн удаатай. 

Хэдийгээр тамирчин болоогүй ч энэ спортод хөрөнгө оруулж, өөрчлөлт хийх боломжтой юм байна гэдгийг 2020 онд Монголд ирэхдээ анх олж харсан. Тухайн үед нэг багийн төсөв 300 сая орчим төгрөг болж байсан. Тухайн үед "Хан-Уул Хангарьд" гэж баг байсан юм. Тэр багийн Дээд лигт тоглох эрхийг нь авснаар өнөөгийн "SG Apes" багийн суурь тавигдсан.

Гэхдээ яваандаа спортын менежментийн салбарт хөрөнгө оруулах боломжтой. Энэ төлөвлөгөөгөө хэрэгжүүлбэл хөлбөмбөг, волейбол зэрэг бусад спортын төрөл рүү ч орох боломж бий. 

- Саяхан "Дархан Юнайтед" баг тусдаа ордонтой боллоо. Танай баг цаашид өөрсдийн ордонтой болох төлөвлөгөө байгаа юу?

- Монголд олон спорт ордонтой болох байх. Миний сонссоноор цирк аль нэг багийн ордон болох төлөвлөгөөтэй байгаа. Мөн "Завхан Бродерс", "BCH Knights" багууд ордонтой болохоор төлөвлөж байгаа гэж сонссон. Манайх ч гэсэн яваандаа өөрсдийн гэсэн ордонтой болно. 

Магадгүй одоо Дээд лигийн тоглолт болж буй "UG Arena" зөвхөн "Хасын хүлгүүд" багийн л ордон болох байх. Нэг ордонд төвлөрч байгаа одоогийн лигийн тогтолцоо үсрээд хоёр жилийн л настай байх болов уу. Түүнээс цааш баг бүр ордонтой байх болно.