БАНК РЕФОРМЕР #1: Банкууд IPO хийхэд бэлэн үү?

Гэрэл зургийг MPA.mn

2021 оны нэгдүгээр сарын 28-ны өдөр Банкны тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг УИХ-ын намрын ээлжит чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэн баталсан билээ. Хуулийн хэрэгжилтийн дагуу банкууд нээлттэй компани болох хугацааг 2022 оны зургадугаар сарын 30-наар тогтоосон байдаг.

Тэгвэл өнгөрсөн нэг жилийн хугацаанд банкууд бэлтгэлээ хангав уу? Тэд бэлэн үү? Уг хуулийн хүрээнд системийн банкууд буюу ХААН банк, Худалдаа Хөгжлийн Банк, Голомт банк, Төрийн банк болон Хас банк хувьцаагаа олон нийтэд нээлттэй арилжаалах үүрэгтэй юм. 

Үүний тулд, Банкны тухай хуульд дараах 4 үндсэн зарчмыг баримтлан нэмэлт, өөрчлөлт орууллаа. Үүнд:

1. Банкийг нээлттэй болгох. Банкны системийн хэмжээнд нийт 12 банк үйл ажиллагаа явуулж байгаас системд нөлөө бүхий 5 банк хуулийн зохицуулалтын дагуу 2022 оны зургаадугаар сарын 30-ны өдрийн дотор нээлттэй хувьцаат компани болж, санхүүгийн зах зээлд IPO гаргасан байх үүрэгтэй болно. Харин бусад банкуудад нээлттэй эсхүл хаалттай хувьцаат компани байх сонголтыг нээлттэй үлдээв.
2. Хувьцаа эзэмшигчдийн төвлөрлийг бууруулна. Нэг хувьцаа эзэмшигч дангаараа болон холбогдох этгээдийнхээ хамт тухайн банкны нийт гаргасан хувьцааны 20 хувиас хэтрэхгүй хэмжээний хувийг эзэмшихээр тусгаж өгсөн. Хуулийн энэхүү шаардлагыг 2023 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийн дотор бүх банк хангах үүрэгтэй.
3. Банк татан буугдсан үед төлбөр барагдуулах дарааллыг ойлгомжтой болгох, хуримтлалтай иргэн, өрхийн хууль ёсны эрхийг хамгаалахад чиглэсэн байдлаар оновчтой байлгах зохицуулалтыг хуульд тусгав. Энэ хүрээнд  иргэд тэргүүн ээлжид хадгаламж болон харилцах дансанд байгаа өөрийн мөнгөн хөрөнгийг хуулийн этгээдийн өмнө буюу тэдгээрээс тэргүүн ээлжид авна.
4. Банкны систем дэх нөлөө бүхий банкны тодорхойлолтыг нарийвчлан боловсронгуй болгов. Банкны салбарын тогтвортой байдлыг хангах тухай хуульд зааснаар нийт системийн таваас дээш хувийг эзэлж байгаа бол системийн нөлөө бүхий банк гэж тодорхойлсон. Харин энэ зохицуулалтаар зөвхөн зах зээлд эзлэх хувиар бус банкны хөрөнгө, төлбөрийн систем дэх гүйлгээний нийт дүнд эзлэх хувь, банкны үндсэн үйл ажиллагаа, санхүүгийн тогтолцоо дахь хамаарал, мөн харилцагчдын тоо бусад хүчин зүйлсийг авч үзэхээр тусгав.

АЛЬ БАНК ЯМАР МЭДЭГДЭЛ ХИЙВ? 2021 ОНЫ 2-Р САР

УИХ-ын чуулганаар хууль батлагдмагц хамгийн түрүүнд Голомт банк өөрийн вэб сайтаар дамжуулан мэдээлэл хүргэсэн байна. 

 

Харин үүний дараа Хаан банк 2-р сарын 14-ны өдөр Ikon.mn-ээр дамжуулан хувьцаат компани болох ажлаа эхлүүлж буйгаа зарласан байдаг. Тэгвэл бусад гурван банкны хувьд ийм төрлийн мэдээллийг тухайн үед гаргаагүй юм.  

 

БАНКУУД ТӨЛӨВЛӨГӨӨГӨӨ БАТЛУУЛЛАА – 2021 ОНЫ 7-Р САР

Хуулийн хэрэгжилтийг хангахын тулд банкууд өөрсдийн хөрөнгө босгох төлөвлөгөөг Монголбанк болон Санхүүгийн зохицуулах хороогоор хянуулж батлуулах үүрэг хүлээсэн юм. ийнхүү батлуулах хугацаа нь 2021 оны 6-р сарын 30-ны өдөр байсан билээ. Тэгвэл тухайн үед дараах банкууд төлөвлөгөөгөө батлуулсан тухай мэдээллийг олон нийтэд хүргэсэн байна. Үүнд:

ХААН банк өөрсдийн төлөвлөгөөгөө Монголбанк болон Санхүүгийн зохицуулах хороонд хянуулахаар хүргэсэн тухай Монцамэ агентлаг 2021 оны 6-р сарын 30-ны өдөр өөрийн вэб сайтаар дамжуулан хүргэсэн байна. 

 

Тэгвэл 2021 оны 7-р сарын 2-ны өдөр Голомт банк төлөвлөгөөгөө мөн адил Санхүүгийн зохицуулах хороо болон Монголбанканд хүргэсэн тухайгаа news.mn –ээр дамжуулан хүргэжээ.   

 

Үүнтэй зэрэгцэн Хас банк мөн адил төлөвлөгөөгөө хянуулахаар хүргүүлсэн тухайгаа өөрийн вэб сайтаар дамжуулан хүргэсэн байна.

 

Мөн 2021 оны 7-р сарын 9-ны өдөр Төрийн банк мөн ижил утгатай мэдээллийг өөрийн сайтаар дамжуулан олон нийтэд хүргэсэн байдаг. 

 

Ингээд төлөвлөгөө батлуулсан банкууд нэг хэсэг хүлээлгийн байдалд байсан бол 2021 оны эцсээр Голомт банкны дэд захирал Д.Бадрал “Шарк Танк” нэвтрүүлэгт оролцов. Энэ ч тохиолдлын хэрэг биш гэдэг тодорхой харагдаж байв. 

 

Мөн 2021 оны шинэ жилийн мэндчилгээнд зөвхөн ХААН банкны гүцйэтгэх захирал Р.Мөнхтуяа олон нийтэд нээлттэй хувьцаат компани болохдоо итгэл төгс байгаагаа товч тодорхой хэлсэн байна. Тэрээр “Ирэх 2022 онд нээлттэй хувьцаат компани болсноор мянга мянган харилцагч иргэд ХААН банкны хувьцаа эзэмшигч болох цаг хаяанд ирлээ. Ийнхүү танд ойртож түмэнд итгэгдсэн хагас жарны түүхийг амжилт бүтээлээр дүүрэн жаргаад цахилах эриний дараагийн хуудлыг нээхэд бид бэлэн байна” гэв. 

 

ДҮГНЭЛТ: 

• Өнгөрсөн 30 жилийн хугацаанд тасралтгүй хөгжиж урагшилж ирсэн банкны салбар бол Монголын хамгийн туршлагатай боловсон хүчин бүхий салбар гэдэгт хэн ч эргэлзэхгүй биз ээ. Энэ ч утгаараа банкууд нээлттэй хувьцаат компани болох бэлтгэл ажлаа амжилттай хангаж байгаа гэдэгт эргэлзэхгүй байна. 
• Дээрх олон нийтэд нээлттэй үйл явдлуудаас харахад Голомт, Хаан, Хас банкууд бэлтгэлээ эрчимтэй хангаж, түүнийгээ бас олон нийтэд ил тод нээлттэй зарлаж иржээ. Цаашид зарлагдах мэдээ, мэдээлэлтэй хамт байж цаг алдалгүй өөрийгөө шинэчлэх нь хөрөнгө оруулагч таны үүрэг билээ.
• Банкны реформ хаяанд ирсэн энэ цаг үед хөрөнгө оруулагч та өөрийгөө бэлдэх цаг тулаад ирлээ. Бодлоо мэдээллээр цэнэглэж, тархиа судалгаагаар тэжээн, шийдвэрээ мэргэжлийн зөвлөгөөгөөр баяжуулаарай. Тэр цагт таны шийдвэр мэргэн болно. 

Хамгийн чухлыг 
Хамгийн түрүүнд
Хамтдаа шинжье