КОЙН: Зах зээлийн судалгаа 

Эхлээд жаахан оршил

Ер нь ямар нэг шинэ зүйл нийгмийн хэрэгцээ шаардлагаар л гарч ирдэг.

Сүүлийн 60 жил улстөрчид, бизнесийнхэнтэй гар нийлсэн капитализм нь хууль эрх зүй, эдийн засаг, санхүүгийн системийг тэр чигээр нь базаж байна. Гэтэл энэ системийн эцсийн хэрэглэгчид очих өртөг өндөр. Улс хооронд мөнгө шилжүүлэхэд тийм их шимтгэл төлж гүйлгээ хийх хэрэгтэй юу? Гэрээ хийхэд заавал нотариатын тамга хэрэгтэй юу? Засгийн газар, Төв банкны оролцоогүй доллар шиг хүчтэй цахим мөнгийг дижитал ертөнцөд яагаад бүтээж болохгүй гэж? Энэ мэт суурь философид тулгуурлан цахим мөнгө гарах эхлэлүүд тавигдав.

Мөнгө болоход хэд хэдэн шаардлага бий.

Бүх нийтээр хүлээн зөвшөөрөөд хэрэглэдэг, нэмээд арилжаа хийхэд үнэ нь тогтвортой байх зэрэг шаардлагуудыг хангасан байх ёстой. Цахим валют нь хараахан энэ шаардлагыг хангаж чадахгүй байна. Хангахдаа хүрвэл том хүчний эсрэг тулна.

Яагаад? Мэдээж үнэ маш тогтворгүй, дээр нь Засгийн газар санхүүгийн системийг удирдах, бодлого хэрэгжүүлэх боломжгүй болгож хяналтаас гаргах эрсдэлтэй.

СУДАЛГААГААР ЯМАР ҮР ДҮН ГАРАВ?

Нийтдээ олон улсын бирж дээр бүртгэлтэй 7,000, бүртгэлгүй 7,000 гаруй койн, токен(ихэнх нь токен) байна. Бид 2 долоо хоногийн турш олон улсын крипто биржүүдийг ажиглахад 563 крипто зах зээлд гарлаа. Өөрөөр хэлбэл, шинэ технологийн ололт, дэвшлийг дагаж гарч ирсэн хөөс энэ зах зээлд үүссэн. Бүртгэлтэй 7000-с 4000 гаруй нь арилжаа нь идэвхгүй, зарим нь хаагдсан байна. Бүртгэлтэй койноос ердөө 10 хүрэхгүй койн нь зах зээлийн 90-ээс дээш хувийг эзэлдэг. Амьдралын мөчлөгөөр нь авч үзвэл, ердөө крипто зах зээлийн 5 хувь нь л амьд үлдэж чаддаг.

 

Эх сурвалж: Шинжээчийн тооцоолол, Дата - Coin Market Cap

Хямд үнэлгээтэй койн үнийн хэлбэлзэл ихтэй, эрсдэлтэй. Хамгийн өндөр үнэлгээтэй 10, 50 койн, хамгийн бага үнэлгээтэй 50, 100(идэвхтэй арилжаалагдаж байгаа) койнын үнийн хэлбэлзлийг авч үзэхэд бага үнэлгээтэй койнууд маш өндөр хувиар савладаг буюу үнэ нь маш тогтворгүй гэдэг нь харагдаж байна. Үнийн хэлбэлзлээр ашиг хийдэг арилжаачид(халим) ихээр савлагаа үүсгэдэг. IEO хийсэн крипто бүр хэд дахин нугарч өсдөг гэвэл үгүй. Зөвхөн хамгийн өндөр үнэлгээтэй, зах зээл дэх давамгай цөөн хэдэн крипто хэрэгслүүд л дунджаар 37-52 дахин нугарч өссөн бол бага үнэлгээтэй койнууд дунджаар 100 хүртэлх хувийн өсөлт үзүүлээд эргээд буурдаг. 

Зураг 1. Койнын үнийн индекс

 

Эх сурвалж: Шинжээчийн тооцоолол, Дата - Coin Market Cap

 

Үнэлгээ өндөртэй крипто нь Бинанс дээр ихэвчлэн төвлөрдөг. Нийт 1840 гаруй крипто хэрэгсэл Бинанс экосистемд суурилсан байгаа бөгөөд бидний сонгосон өндөр үнэлгээтэй 100 крипто хэрэгслийн 29% нь энэхүү экосистемд суурилжээ.

 

Эх сурвалж: Шинжээчийн тооцоолол, Дата - Coin Market Cap

 

Эх сурвалж: Шинжээчийн тооцоолол, Дата - Coinopsy

Койнын зах зээлийн тал нь Азийн хэрэглэгч. Койн хамгийн их гаргаж буй газар нь хөгжиж буй орнууд байна. Хамгийн их хэрэглэж буй улс нь үндэсний мөнгөн тэмдэгт нь үнэгүйдсэн, санхүүгийн систем тогтворгүй, дайн дажин болсон, далд эдийн засагтай улс орнууд байна. Зах зээл дээр мөнгөний нийлүүлэлт нэмэгдэх үед, инфляцын дарамт ихсэж мөнгөний ханш унадаг. Энэ нь улс орнуудад мөнгөний ханш унах, иргэдийн итгэл сулрах үед гарч ирдэг гэсэн үг. Уг нөлөөгөөр койнын үнэ өсөх хандлага ажиглагдаж байна.

Нэгдсэн дүгнэлт хэлэхэд олон улс дээр гарч буй ардаа томоохон төсөлтэй(олон улсад хэрэгцээ, шаардлага нь өндөр), хөгжүүлэлт тогтмол хийгддэг, олон улсын хэмжээнд тодорхой сегментэд хэрэглэгддэг, платформууд дээр байршсан, зах зээлийн үнэлгээ ихтэй койнууд амьдрах чадвартай байна. Эдгээр нь зах зээлийн 90-с дээш хувь, гарсан койнуудынхаа 5 хүрэхгүй хувийг эзэлдэг. Тэгэхээр үлдсэн 95 хувь нь үлээхэд хагарах хөөс бөгөөд үнэлгээ багатай, амьдралын мөчлөг бага, үнийн хэлбэлзэл маш өндөр байна.

Харин манайд гарч буй эдгээр койн, токенууд олон улсын зах зээлд ангилахдаа хүрвэл аль хэсэгт нь байх вэ? Энэ асуултыг уншигч танд үлдээе.