#UNLOCK 56: Анхаарлаа гүн төвлөрүүлж ажиллахын ҮР АШИГ

Шинэ зуунд анхаарлаа гүн төвлөрүүлж ажиллах ёстой ажлын байр нэмэгдэж буй ч энэ шаардлагад нийцэх ажиллах хүч цөөрч байна.

Ялангуяа, мэдээллийн технологи эрчтэй хөгжиж, харилцаа холбоо нэмэгдсэнээр хүмүүс анхаарлаа төвлөрүүлэхэд саад болсоор байгаа юм. Тиймээс “Deep work” номд анхаарлаа хэрхэн сайтар төвлөрүүлж, ажил үүргээ гүйцэтгэх, бүтээмжээ нэмэгдүүлэх талаар өгүүлсэн байдаг. Номын тэмдэглэлийн энэ удаагийн дугаарт уг номыг онцлон хүргэж байна.

Номын зохиогч Кал Ньюпорт нь Жоржтауны их сургуулийн компьютерийн шинжлэх ухааны профессор юм. Тэрбээр 2016 онд энэхүү номоо гаргасан бөгөөд хувь хүний хөгжлийн талаар нийт зургаан ном бичжээ. Эдгээрээс хамгийн алдартай нь “Deep work” аж. 

Deep Work: Rules for focused success in a distracted world номыг сонсох:

 Зөвхөн чухал шаардлагатай нэг зүйлдээ төвлөрснөөр ажилдаа мэдэгдэхүйц том амжилтад хүрнэ

• Deep work: Анхаарлаа гүн төвлөрүүлэх ёстой ажил. Ийнхүү хүчин чармайлтынхаа үр дүнд шинэ саана, үнэ цэнийг бүтээдэг. 
• Shallow work: Анхаарлыг төдийлөн шаардахгүйгээр хийх боломжтой ажил. 

Технологийн давуу талыг ашиглан олон зүйлийг гүйцэтгэх болсон энэ үед компаниуд ажилтан авах уу, робот авах уу гэх сонголттой тулав. Тиймээс компьютер, машин техникийг ашиглаж мэддэг, удирддаг өндөр чадвартай хүмүүс амжилтад хүрэх магадлал их байна. Харин анхаарлаа гүн төвлөрүүлэх нь өндөр ур чадвартай ажилтан болоход туслах юм. 

Зөвхөн чухал шаардлагатай нэг зүйлдээ төвлөрснөөр ажилдаа мэдэгдэхүйц том амжилтад хүрдэг. Тэгвэл олон зүйлийг зэрэг амжуулах явцад “Attention residue” буюу анхаарлын үлдэгдлийг бий болгоно. Өөрөөр хэлбэл, хүч тарамдах тул анхаарлаа тухайн нэг зүйлд дайчлан гүйцэтгэсний дараагаар өөр ажилд шилжих нь зөв. 

Харин номын хоёрдугаар бүлэгт технологи хөгжиж, бид түүнд автах тусам анхаарлаа төвлөрүүлж ажиллах боломжоо алдсаар буй тухай өгүүлжээ. 

Жишээлбэл, твиттер бол медиад донтсон хүмүүсийн “хар тамхи” гэж номд тодорхойлжээ.

Твиттерийг идэвхтэй ашиглагчид цаг эсвэл 30 минут тутамд үзэл бодлоо илэрхийлэх, бусдын жиргээг унших зуршилтай болдог. Ингэснээр тухайн хүн хоёр цаг төвлөрч суух боломжоо алдсаар байна. 

Түүнчлэн бүтэн өдрийн турш тун завгүй ажиллалаа гэх хүмүүс ч бий. Гэхдээ завгүй байна гэдэг нь сайн ажиллаж байгаа гэсэн үг биш. Магадгүй та завгүй өдрийнхөө ихэнх хэсэгт танд чухал бус уулзалт, зөвлөгөөнд оролцох, цахим шуудангаа шалгах, хариу өгөх зэргээр өнгөрүүлсэн байдаг. 

Анхаарлаа гүн төвлөрүүлэх хувилбар:

Анхаарлаа гүн төвлөрүүлж ажиллах хэд хэдэн хувилбар бий. Эдгээр нь:

• Монастик философи-Хийж буй бүх зүйлээ анхаарлаа гүн төвлөрүүлж, хамгийн сайнаараа хий,
• Биомодель философи-Цагаа хуваа. Өдрийн аль хэсэгт ажилдаа гүн төвлөрөх вэ, аль хэсэгт төдийлөн анхаарал шаардахгүй ажлуудыг гүйцэлдүүлэх вэ гэдгээ тодорхойлох, 
• Ритмик философи-Долоо хоногийн тодорхой өдрийг гүн төвлөрөх өдөр болгох гэх зэрэг юм.

Гүн төвлөрөхдөө хэрхэн бэлдэхдээ хаана, хэдэн цагийн хугацаанд төвлөрч ажиллахаа чанд тогтоох хэрэгтэй. Тодруулбал, гэрийнхээ ажлын өрөө, номын сан гэх зэрэг газруудад, хэр хугацаанд сууж ажиллахаа тодорхойлж, түүнийгээ зуршил болгоно. Энэ явцдаа мөрдөх дүрмээ боловсруулах ёстой. 

Сахилга батын дүрэм:

1. Хийх ёстой зүйлсээ эрэмбэлэн жагсааж хамгийн чухал таван ажилдаа гүн төвлөр,
2. Урт хугацаандаа эерэг үр дүн авчрах тэр зүйлүүдийнхээ хэмжүүрийг олж, түүндээ анхаар,
3. Хийж байгаа зүйлдээ дүн тавь. Энэ нь өөрийгөө идэвхжүүлэх гол хүч болдог,
4. Хариуцлагын механизмтай бол. Алдаа гаргасан бол өөртөө ямар хариуцлага тооцохоо тогтоох ёстой. 

Залхуурах үедээ залхуур. Хүний эрч хүч хязгаарлагдмал байдаг. Тэр тусмаа анхаарлаа гүн төвлөрүүлж ажилласнаар энерги их зарцуулдаг тул юм хиймээргүй санагдсан үед тархиа амраагаарай. 

Гүн төвлөрөх чадварыг зүгшрүүлэх нь

• Анхаарал сарниулах зүйлээс биш анхаарлаа төвлөрүүлэх зүйлээс завсарлага ав. Ажлын цагаар цахим шуудан, нийгмийн сүлжээний хаягуудаа шалгах цагаа тодорхойл. Мөн гэртээ ч интернэт ашиглах цагаа тодорхойлох ёстой. 
• Өөрсдөдөө хатуу цагийн хуваарь тогтоож, сайтар төлөвлө. Хийж чадна гэж бодсоноосоо бага цагийг төлөвлөж, тухайн хугацаанд ажилдаа бүрэн төвлөрч, ямар ч зүйлд сатаарч болохгүй. 
• Үр бүтээлтэй бясалгах. Салхинд алхах, жолоо барих, дасгал хийх үеэрээ ажлаа бодож, анхаарлаа төвлөрүүлж болно. 

Нийгмийн сүлжээг ОРХИ

Нийгмийн сүлжээнд хэн бүхэн донтож, маш их цагаа үрж байна. Үүнээс зай авах ёстой бөгөөд дүгнэлт хийх хэрэгтэй. Жишээлбэл, нийгмийн сүлжээнээс хэрэгцээт мэдээллээ авч чадаж байна уу, эсвэл дэмий цаг үрж байна уу гэдэгтээ дүгнэлт хийж үзээрэй. Хэрэв сөрөг тал нь давамгайлж байвал нийгмийн сүлжээнд баяртай гэж хэлэх нь зөв. 

Өөрт шаардлагатай үр ашгийнхаа 80 хувийн хийж буй зүйлийнхээ 20 хувиас л авч байдаг. Тиймээс тэрхүү 20 хувьдаа анхаарч ажиллах нь зөв. 

Сошиал медиагаас салахын тулд 30 өдөр бүх нийгмийн сүлжээнээс гарах хэрэгтэй. 

Асуулт 1-Нийгмийн сүлжээнээс гарснаар амьдралд тань ямар эерэг өөрчлөлт гарсан бэ?
Асуулт 2-Нийгмийн сүлжээнээс гарснаар бусад хүн тоохоо больж байна уу? 

Хэрэв энэ хоёр асуултад үгүй гэж хариулж байвал нийгмийн сүлжээний хаягуудаа орхих хэрэгтэй. 

Нийгмийн сүлжээг маш томоор төсөөлж, олон дагагчтай болсноороо өөрийгөө нийгэмд нөлөөлөгч, томоохон байр суурьтай хүн боллоо гэж бодож, тэр хэрээр чухалд тооцож, цагаа дэмий үрдэг.

Анхаарал төвлөрүүлэх шаардлагагүй зүйлсээ хэрхэн хаях вэ

• Цаг минут бүрээ төлөвлө. Эхний удаад 30, 30 минутаар төлөвлөх хэрэгтэй. Хэн нэгэн ирж сатааруулбал цагаа дахин шинээр төлөвлөх нь зөв. 
• Анхаарал төвлөрүүлэх гүн, гүехэн болгох талаар төлөвлө. 
• Даргатайгаа зөвшилцөх. Чухал биш хурал зөвлөгөөнд оролцох шаардлагагүй гэдгээ удирдлагадаа хэлээрэй. 
• Ажлаа бүтэн дуусгах цагаа төлөвлө. Жишээлбэл, 17:30 цагаас хойш юу ч хийхгүй гэж төлөвлөбөл түүнээс өмнө бүх ажлаа хийж дуусгаарай.
• Ямар мэйл хүлээн авах шаардлагаа өндөрсгө. Уулзалт төлөвлөхдөө маш тодорхой мэдээллийг өгөхийг анхнаас нь хэлээрэй.