Тэтгэврээ дахин аваръя

Гэрэл зургийг mpa.mn

Монгол Улс 3.5 сая хүн амтай. Үүнээс 433 мянга нь тэтгэврийн насныхан, 1.3 сая нь хүүхэд. Үлдсэн 1.8 сая нь ажиллах хүчин гэж болно. Гэвч яг нийгмийн даатгал төлж ажилладаг нь 1.2 сая. Ингээд бодохоор нийгмийн даатгал төлдөг 3 ажилтан тутамд 1 ахмад настан багтаж байна. Хүн амын насжилт нэмэгдэхэд 1 ажилтанд 3 ахмад оногддог болно. Аймшигтай.

Өнөөгийн тэтгэврийн системд хэн ч сэтгэл хангалуун байдаггүй. Тэтгэврийн шимтгэл төлж байгаа нь өөрийн нэр дээр хуримтлал үүсгэх боломжгүй. Тэтгэврээ авч байгаа нь ч орлогоо гурав дахин буулгаж авдаг. Эхийг нь эцээж, тугалыг нь тураахгүй систем юм. Хэрвээ сэтгэл хангалуун нэгэн байвал тэр нь төр байх.

Ийм тэтгэврийн системийг хэрхэн аврах вэ? Бусад улсууд яаж аварсан шиг аврахад л болно. Тэд тэтгэврийн реформ хийж авардаг. Яаж?

Орлогоосоо төлж буй тэтгэврийн 17 хувиас ядаж 1 хувийг өөрийн нэр дээрээ хуримтлал үүсгэж эхлэх тухай юм. Харин 1 хувиас тэтгэврийн санд үүсэж буй алдагдал нь 200 тэрбум төгрөг. Энэ бол сая малчдын зээлийн хүүг тэглэдэг төлбөртэй тэнцэх мөнгө. Энэ бол төсвийн зарлагын 1 хувь ч хүрэхгүй мөнгө. Улс төрчдөд ямар ч ашиггүй учраас л хөдлөхгүй байгаа хэрэг.

Хэрвээ та энэхүү 1 хувиа өөрийн нэр дээр хуримтлуулж, тэтгэвэрт гарахаар авна гэвэл хэдийг авах вэ?

Жишээ татъя. Сарын 1.9 сая төгрөгийн цалинтай 23 настай залуу. Сар бүр 1 хувийг өөрийн нэр дээрээ хуримтлуулсан гэе. Тэрбээр 2065 онд тэтгэвэрт гарахдаа тэтгэврийн хуримтлалаасаа 500 сая төгрөгтэй гарна. Ханшийн огцом уналтыг тооцох юм бол өнөөгийн ханшаар бараг 350 гаруй сая төгрөг. Тэтгэвэрт гарахдаа баян өвөө, эмээ нар гарах нь байна.

Бид юу хийж чадах вэ? Улс төрчид хамгийн чих зөөлөн үе дээр ирчхээд байна. Бид сонгуулиар дамжуулан тэднээс шаардах хэрэгтэй. Тэтгэврийн реформ хийхийг шаардах хэрэгтэй.