Азиудтай тэр дундаа хятадуудтай бизнес хийхэд хамгийн түрүүнд анхаарах зургаан зүйлийн тухай "Дорнын түншлэл" бизнесийн зөвлөх, судлаач Б.Дашравдангийн зөвлөгөөг хүргэж байна.
Хятадууд гаднаа Күнзийг шүтдэг дотроо Лаозыг шүтдэг гэж ярьдаг. Лаозын үзэл санаа бол шашин болоод явчихсан байдаг. Хятадын Фэнг Шүй, жил ус хардаг энэ ойлголт нь Лаозын сургаалаас гаралтай. Арга билгийн хослол гэгч зүйлийг их эрхэмлэдэг.
Күнзийн санаа нь илүү төр рүү чиглэсэн. Хаан буюу Засгийн газар, төр гэдэг бол эцэг бусад нь хүүхдүүд юм гэж үзсэн байдаг.
Лаозын үзэл санааг илүү сайн ойлгох хэрэгтэй. Хятад хүнтэй бизнесийн хамгийн сайн хамтын ажиллагааг хийхэд танаас шалтгаалахгүй хүчин зүйлс гарч ирнэ. Энэ нь Лаозын болон Күнзийн сургаалтай холбоотой. Жишээлбэл тантай холбогдсон тухайн хятад хүн арга билгийн сургаалаараа тантай ивээл жилтэй, байна уу харш жилтэй байна уу гэдгээ хардаг.
Бизнесийнхэн, амжилттай яваа хүмүүс нь үүнийгээ маш сайн мэддэг. Та нэг л мэдэхэд тестэд орчихсон өөрөө ч мэдэхгүй сонгогдчихсон эсвэл сонгогдоогүй байх магадлалтай. Энэ бол биднээс хамаарахгүй зүйл.
Гэхдээ монголчуудад ч гэсэн ивээл болон харш жилийн тухай ойлголт байгаа учраас харилцах гэж байгаа бизнесийнхээ эзнийг нь судлаад та тэр хүнтэй ивээл үү харш уу, зохицол нь ямар байна гэдгээ урьдчилаад мэдчих хэрэгтэй. Мянга хичээгээд та тэр хөрөнгийн эзэнтэй харш жилтэй бол тэр бизнес явахгүй учраас өөрөө түрүүлээд шалгачих хэрэгтэй.
Манайхан жалга дов, нутгархаг үзлийн тухай маш их ярьдаг. Энэ бол Ази даяараа тарчихсан нийтлэг ойлголт. Газарзүйн хүчин зүйл гэж байгаа. Зүүн хойд хятадууд буюу хуучнаар Манжийн төр мандан ассан нутаг, Өвөр монголчууд, Шинжан, Уйгур, Төвдүүд зэрэг бүгд тэс өөр соёлуудтай байдаг.
Хойд нутгийнхан буюу Ганьсу, Бээжин, Хэбэй, Шаньдун, Ниншя мужийнхан их ойролцоо соёлтой. Далайн эргийн зургаан мужийнхан тэр дундаа Гуандуныхан их өөр. Тэгэхээр газарзүйн хүчин зүйлийг нь хараарай. Бизнест хандах соёлоос эхлээд бүх юм нь хоорондоо их ялгаатай байдаг.
Таныг танилцуулсан хүн тэр нутгийнхаа хүмүүстээ танилцуулж байвал энэ бизнес сайн явна гэх жишээтэй. Тийм учраас нутгархаг, бүлэрхэх, бие биеийгээ дэмждэг соёлыг нь сайн хараарай.
Жөжян мужийн Минжоугийнхон Италийн бүх хоолны салбарын 72 хувийг нь хянаж, эзэд нь болчихсон байна. Эрээн дээр очихоор шинэ, хуучин хоёр том зээлийн нэг нь "Минжоу" нөгөөх нь "Иу" зах гэж байгаа. "Иу" бол бас л Жөжяны дэлхийн хамгийн том худалдааны хот.
Хятадаар дамжсан реэкспортын түнш хайж байгаа бол хамгийн шилдэг сонголт бол Жөжяны хүмүүс тэр дундаа Минжоу хотын хүмүүс байдаг. Энэ хүмүүсийн нутгийн соёл руу нэвтэрч орох хэцүү ч нэг орсон тохиолдолд маш сайн хамтрагчид байдаг. Иймд энэ төрлийн судалгааг маш сайн хийх шаардлагатай.
Хамтарч байгаа бизнесийн чинь компанийн хэлбэр, хаанаас гаралтай вэ гэдэг нь маш чухал. Хятад компанийн 5, 6 хэлбэр байдаг.
Цэрэг армиас гаралтай- "Huawei" гэхэд Хятадын ардын чөлөөлөх армийн холбооны анги байсан компани. Энэ мэтчилэн төрийн болон төрийн бус өмчит компаниуд, заримдаа бүүр цэргийн найзууд нийлээд байгуулчихсан компаниуд маш явдаг байх жишээтэй. Энд маш өөр соёл явж байдаг.
Их сургуулиас гаралтай- Хамгийн том жишээ нь "Alibaba", "Tencent" зэрэг групп байна. Эдгээр нь дандаа их сургууль дээр хөгжүүлэлт нь хийгдсэн, профессоруудын удирдлага дор явж байсан компаниуд байдаг. Хятадын их сургуулиуд дээр бойжиж байгаа компаниудын 2-3 хувь нь маш амжилттай явдаг, дэлхийн бизнес болдог гэдэг. Тухайн бизнес чинь их сургуулиудаас гаралтай байвал тэнд илүү эрдмийн хүмүүсийн ёс зүй үйлчилнэ гэж үзэх хэрэгтэй.
Гэр бүлийн бизнес- Минжоугоос гаралтай Хятадын анхны хувийн хөрөнгө оруулалттай хамгийн том газрын тосны компани байна. Тэр компанийн тухай бүхэл бүтэн кино байдаг. Хайж үзээрэй гэж зөвлөх байна. Энэ төрлийн бизнес нь бие биеийнхээ гэрт зочлох, гарынхаа хоолоор дайлах, цай уух соёл зэрэг нь түлхүү байх онцлогтой байдаг.
Найз нөхөд, нөхөрлөл, ах дүүгийн барилдлага дээр үүссэн- Энэ бол компанийн маш том хэлбэрүүдийн нэг.
Чөлөөт - Илүү орчин үеийн, кофе шопод уулзаж танилцах жишээтэй илүү чөлөөтэй.
Таны харилцаж байгаа компани чинь эдгээр ангиллын алинд нь орж байна вэ гэдгээс шалтгаалж дотоод байгууллагын соёл гадагшаа илэрхийлэх илэрхийлэл нь их өөр байдаг гэдгийг анзаараарай.
Хятад хүмүүс нэг уулзаад танил болно, хоёр уулзаад найз, гурав уулзаад ах, дүү болно гэдэг үг байдаг. Энэ нь гэхдээ нэг, хоёр удаагийн уулзалтын тухай биш юм. Ерөнхийдөө хамгийн багадаа хятадуудтай хоёр жил тогтвортой харилцаж байж итгэлцэл үүсдэг. Танилын хүрээнээсээ цаашилдаг гэсэн үг. Олон жил нэг хүнтэйгээ хамтрах тусам л итгэлцэл үүсдэг гэдгийг маш сайн анхаараарай.
Манайхны хамгийн наад захын гаргадаг алдаа нь Хятадад очоод бүх юмаа даалгадаг хэрнээ Монголд ирэхээрээ бас түншүүдээсээ төлбөр гаргаад, даалгаад явах жишээтэй. Тэр хүмүүс чинь дотроо тооцоотой, бизнес хийж байгаа мөнгийг хэзээ ч амар хялбараар олоогүй хүмүүс байгаа шүү дээ. Тэгэхээр ганцхан дайлах асуудал дээр ч биш сэтгэлгээн дээр илүү уужуу, өгөөмөр байх ёстой. Өгч байж авна гэсэн харилцааг маш сайн ойлгох хэрэгтэй байгаа юм.
Манай ард түмэнд хүндэтгэлийн маш том соёлтой. Энэ соёл нь Ази даяараа өргөн хүрээнд тархсан байдаг. Хятадад ахмад настай хүн нь түрүүлж үг хэлдэг. Хамтдаа архи, цай уусан байсан ч гэсэн ахмад настай хүн нь түрүүлж уруулаа хүргээгүй бол хүрдэггүй. Хүний толгой дээгүүр хоол, бэлэг зэргээ дамжуулдаггүй, гар барих, хүндлэх соёл зэрэг энгийн хүн хоорондын хүндэтгэлийн харилцааны хэлбэрүүдийн тал дээр анхаарууштай.