8 сарын 12, Мягмар

ХУУЧИРСАН МЭДЭЭ: 2016/11/11-НД НИЙТЛЭГДСЭН

Дундад зууны Монгол харваачийн булшийг Горно-Алтайгаас олжээ

Р.Төмөр, ikon.mn

2016 оны 11 сарын 11

iKon.MN

ОХУ-ын Уулын Алтайн БНУ-ын Кокоря тосгоны ойролцоо нутгийн хоёр иргэн санамсаргүйгээр дундад зууны үеийн нэгэн баатрын булш олжээ. Булшнаас одоогоор насанд хүрсэн эр хүний яс, нумны саадаг, сумнууд, сумны зэвнүүд, модны үндсээр хийсэн сав суулга, торгоны тасархай зэргийг олсон байгаа гэнэ.

Түүнийг 13-15 дугаар зууны үед амьдарч байсан гэж үзэж байна. Нарийн хийцтэй саадаг, түүн дээрх гоёл чимэглэл, оршуулсан байдлаар нь алдартай мэргэн харваач, дайчин эр байсан гэж таамаглаж байгаа аж.

Саадагт нь өөр өөр сумны зэв хийх тасалгаанууд байсан нь сонирхол татаж байна. Мөн ясаар урласан хээ угалзтай хоёр хавтан олдсон нь саадагны чимэглэл байж болзошгүй байгаа ажээ.

Одоогоор археологичид булшийг цааш ухаж үзэх эрх аваагүй байгаа гэнэ.

Хэрвээ ухаж үзвэл нум нь ч олдож магадгүй байгаа аж.

Горно-Алтайскийн Улсын Их сургуулийн музейн захирал доктор Никита Константинов “одоогоор бид саадаг, чимэглэл бүхий хоёр ясан хавтан, төмөр зэвнүүд, модон сумнууд, саадагны чимэглэл байж магадгүй торгон тууз, арьсан оосор зэргийг олоод байна” гэжээ.

Булшны эзэн Монгол хүн байх магадлалтай гэсэн байна. Учир нь Алтайгаас өмнө нь ийм саадаг олдож байгаагүй гэжээ.

Тус БНУ-д археологийн малтлагыг дөрөвдүгээр сарын 1-нээс арваннэгдүгээр сарын 1-ний хооронд явуулахыг зөвшөөрдөг юм байна. Тиймээс археологичид ирэх зун хүртэл булшийг хамгаалж, хадгалаад дараа нь малтлага хийхээр төлөвлөжээ.

Монголчууд 12 дугаар зуунаас 15 дугаар зуун хүртэл Алтай нутгийг захирч байсан. Түүнээс өмнөх Түрэг соёл нь мартагдаж Монгол ахуйд ууссан. Гэхдээ одоог болтол Монголын үеийн олдвор ховор олддог тул уг нээлтийг маш чухал гэж үзэж байгаагаа орон нутгийн эрдэмтэд өгүүлжээ.

Цаг уурын хахир хүйтэн нөхцөл нь булшийг сайтар хадгалагдан үлдэхэд тусалсан байгааг тэд ярьсан байна.

Эх сурвалж: SiberianTimes

Анхааруулга

Хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд (Телевиз, Радио, Social болон Вэб хуудаснууд) манай мэдээллийг аливаа хэлбэрээр бүрэн ба хэсэгчлэн авч ашиглах хориотой ба зөвхөн зөвшилцсөн тохиолдолд эх сурвалжийг (ikon.mn) дурдах замаар ашиглах ёстойг анхаарна уу!

Энэ мэдээнд өгөх таны хариулал?

ЗӨВ, ГОЁ

ГАЙХМААР

БАХАРХМААР

ХӨӨРХӨН ЮМ

ХАХА

ХАРАМСАЛТАЙ

ТЭНЭГЛЭЛ

БУРУУ

ИЛГЭЭХ

БОЛИХ

Баярлалаа

55 СЭТГЭГДЭЛТЭЙ

Нэр...

Сэтгэгдэл...

0/1000

iKon сайтад сэтгэгдэл оруулахад анхаарах зүйлс

Эхний

Сүүлийн

Шилдэг

Зочин [103.57.92.250] 2017/11/11

5 н нүдэн маань байна

0 | 0 Хариулах

Зочин [202.21.106.132] 2017/3/8

1865 оны Нэрчүгийн дээрэнгүй гэрээгээр одоогийн Горный Алтай, мөн Казахстанд байгаа Тарвагатайн нуруу, Зайсан нуур хавийн нутаг Халхаас таслагдаж Хаант Оросын мэдэлд орж байсан юм

0 | 1 Хариулах

Тэнгэрийн хүү [112.72.11.105] 2017/3/8

Өвөг дээдэс ёс заншил үүх түүх минь өнө их билээ бид мартах учиргүй бид маргах эрхгүй бид эвлэх хэрэгтэй бид эргэлт хийх хэрэгтэй төр улсаа босгоё түмэн олноо нэгтгэе дээрх боолуудийг буулгая дээдэс түмэнтэйгээ хөлжье

0 | 0 Хариулах

13 zuun [66.181.182.247] 2017/3/8

13р зуунд Монголын маш олон баатрууд байсан ер нь 9 өрлөг жанжидийн ч булш олдоогүй биз дээ

0 | 0 Хариулах

Зочин [2.75.208.87, 141.0.15.147] 2017/3/8

xujaa manj tuvediin sheesenuuded yamrch padgui shuu uuliin altaichuud tanartai yamarch xamaagui bie daasan soeltoi skif uees daichin zamanaltai ar tumen xel yariyanda yamarch asuudalgui xipchak garaltai

0 | 1 Хариулах

Монголчууд ч адил Скиф [112.186.47.16] 2017/3/8

Монголчууд эх талаасаа Скиф удамтай Өвөг Хүннү цустай евро ази хүмүүс шүүдээ Хасаг бол Монгол эцэг Кипчак эхийн хүүхдүүд

5 | 0 Хариулах

Зочин [122.201.31.216] 2017/3/8

Олзлогдсон кипчак шивэгчид монгол цэргүүдэд хүчиндүүлсэнээс үүссэн үндэстэний төлөөлөгч том том дугараад байна уу гүй юу.

3 | 0 Хариулах

Зочин [103.229.123.195] 2016/11/15

uyn 12-15-r zuun ve 1920-d on hurtel manai ulsiin altain hyazgaar baisan bizde Odooni tuva

1 | 0 Хариулах

Зочин [103.229.122.144] 2016/11/16

uu muu mal tststs tgeel 1920 ond num sumaa uureed yvhuu sto nre adgiin shaar shu!!!! end altai uuls hdn ond orosiinh blson ter mer hmaku shde!!!!

0 | 1 Хариулах

Зочин [202.126.91.92] 2016/11/16

" ... Монголчууд 12 дугаар зуунаас 15 дугаар зуун хүртэл Алтай нутгийг захирч байсан..." гэдгийг [103.229.123.195] энэ хүн үнэндээ 1920 он хүртэл Монголын газар нутаг байсан гэж хэлж байна. Та өөрөө зөв ойлгосон дээр байх.

8 | 0 Хариулах

Зочин [66.181.183.25] 2017/3/7

тэнэг

0 | 0 Хариулах

s [202.9.43.5] 2017/3/7

чи чинь харин овоо малуу гүү юу :")

0 | 0 Хариулах

Зочин [103.229.120.242] 2016/11/14

Өвгөдийн булшыг тайван нойрсуулаасай

2 | 0 Хариулах

Зочин [202.9.40.90] 2016/11/14

altaigaas garal uuseliin huvid salangad 1 ohinii chigchii huruunii yas oldson gj heden jiliin omno shuugj bsn yur n hunii uuseltei ch holbootoi gazar nutag

0 | 0 Хариулах

Зочин [103.57.95.130] 2016/11/14

havt hasariin huu Esungee mergen baihiig ch uguisgehgui

0 | 0 Хариулах

Demberel [27.123.214.80] 2016/11/13

Mash xotod older bn

0 | 0 Хариулах

а [80.110.164.142] 2016/11/11

Нээрээ Түрэгийн үеийн буюу 1500 жилийн өмнөх эд өлгийн нарийн нандин зүйлс их олддог. Түүнээс хойшхи монголчуудынх ховор олддог нь үнэн дээ. Энэ нь юу хэлээд байна гэхээр Түрэг угсаатнууд илүү соёлтой, юм урладаг бүтээдэг харин монголчууд зэрлэг бүдүүлэг, юмыг нураадаг, сөнөөдөг, алдаг хяддаг байсныг харуулж байгаа юм.

1 | 26 Хариулах

Зочин [103.229.123.3] 2016/11/12

Mongolchuud ediin shunalgui bsn gesen ug bhdaa

6 | 0 Хариулах

mongol [202.179.29.238] 2016/11/12

tureg ch gesen mongol ugsaatan. Yahaaraa dandaa mongoloo doosh hiij baidag yum. chi yamar undesten yum be?

0 | 0 Хариулах

Зочин [92.224.178.249] 2016/11/12

эндүүрч, монгол ноёны булшнаас бөөн тохойн чинээ алтан мори гарч л байсан.

0 | 0 Хариулах

Зочин [66.181.189.161] 2016/11/12

Baabar bandid tarhia ugaalgasan malnuud end tend tom baahaa boli , tanai ter baabar chn hunii nom huulj bichdeg hudlaa gar shdee, bitgii iim uruvdultei bai

3 | 0 Хариулах

а [80.110.164.142] 2016/11/11

За за, 4-р сар хүргэж зөвшөөрлөө авах хүртэл хугацаанд манай сайн эрсүүд хулгайгаар хил даван давхиж очоод тоночих байхдаа.

0 | 4 Хариулах

Зочин [103.23.51.17] 2016/11/11

Эртний түрэг угсаатан одоогийн турктэй ямарч хамаагүй!!!

16 | 1 Хариулах

Тамир [103.11.192.34] 2016/11/12

Тэд өөрсдөө хамаатай гэж үзэх бөгөөд одооноос Казакууд өөрсдийгөө хамаатай талаар бас их ярих болсон.

1 | 0 Хариулах

Түрэг [202.126.91.92] 2016/11/17

Яг зөв хэллээ. Эртний Түрэг угсаатан одоогийн Турктэй ямарч хамааралгүй. Харин Түрэг бол язгуур Монгол угсаатны нэг. Хоёр аймаг битгий хэл хоёр сумынхан ч хэллэг хэрэглээгээрээ ялгардаг юм шүү.

2 | 0 Хариулах

Зочин [202.70.46.224] 2017/3/8

яаг үнэн зайлуул адилхан нэртэй болхоор мөн гэж боддог юм шиг бгаан зайлуул

0 | 0 Хариулах

Зочин [122.201.22.87] 2016/11/11

Эд баян, хүчирхэг явсан цаг үед амьдарч байсан хүн юм байна. Баян, ганган байх нь аргагүй ээ.

5 | 0 Хариулах

Зочин [27.123.214.120] 2016/11/11

Цэдэнбал гж эр янханы хар гай

6 | 16 Хариулах

Зочин [110.70.54.232] 2016/11/11

Huz [хориотой үг] min

2 | 2 Хариулах

Цэдэнбал бол үнэн [хориотой үг] б [103.212.118.122] 2017/3/8

Цэдэнбал бол үнэн [хориотой үг] байсан. Бузар хог. Монгол хүн биш юм чинь угаасаа аргагүй дээ. 50 онд баахан ХУЖАА хятадаас оруулж ирээд муу [хориотой үг] тэдний үр сад нь Монголд их үлдсэн. Дүрвэд хүнээр төр бариулсан нь Оросууд шүү дэ.

0 | 0 Хариулах

Зочин [202.70.46.224] 2017/3/8

цаг үеээ мэдэрдэггүй хүн байсан гэж боддог хэт оросын хуучин талыг баримталдаг үүнээсээ болж нас барсан...

0 | 0 Хариулах

Зочин [202.9.41.215] 2016/11/11

orosiin altai zuungar mohoh hurtel mongoliin nutag baisan bolhoor mongoliin yum hum oldohn medeejiin hereg!

8 | 0 Хариулах

Зочин [207.244.72.246] 2016/11/11

Алтайн хязгаар Тагна уул Монголын нутаг юмаа. Монголчууд арчаагүйдээ алдчихсан юмаа. Одоо гараад өг гэвэл Оросууд буудах биз.

12 | 0 Хариулах

Сүүлийн боломж [78.53.189.108] 2016/11/11

89-92 ond zadarc bayhad n avah bolomj baysan. oorsdoo niygem n zadraad mongol toriin har hun humuus bayhgui bolood ter sul tsagiyg aldsan bayna. Tagnuul hurtel ajillaagui. Jinhene tagnuuliinhan ajillaj bayh yostoi gol yum. Uls tor tsag ueiin baydal tandah ashiglah sanaa ogoh zovlohuud bol ted. Yamar c niygem baysan soligdoj huvirc yavsaar боловч монгол суурь нь хуучныхтайгаа хэлхээтэй төрийн юм уу сэхээтэн бөгөөд эрх мэдэлтэй (уг нь бүх хэрэгтэй яам нь байгаа) хүний л хийх ажил байсан. одоо бидниийг хойч үеийнхэн тэгж харааж тэнэгийг минь гайхна. Тэгэхэд баруун германы гадаад хэргийн сайд нь ЗХУ суларч байгааг мэдэнгүүт олон жилийн айлчлал хэлэлцээр хийсээр байгаад цус урсгахгүйгээр 89 онд зүүн талаа авчихсан.Тэрний дараагаас бусад улсууд нь гараад эхэлсэн.

9 | 0 Хариулах

Зочин [202.70.46.224] 2017/3/8

арчаагүй дээ гэхүү цаг үеийн ороо бусгай цагыг оросууд ашгилан бид эзэрхийлсэн гэх үү?

0 | 0 Хариулах

Цэдэнбал бол үнэн ЯН.ХАН [103.212.118.122] 2017/3/8

Цэдэнбал бол үнэн ЯН.ХАН байсан. Бузар хог. Монгол хүн биш юм чинь угаасаа аргагүй дээ. 50 онд баахан ХУЖАА хятадаас оруулж ирээд муу [хориотой үг] тэдний үр сад нь Монголд их үлдсэн. Дүрвэд хүнээр төр бариулсан нь Оросууд шүү дэ.

0 | 2 Хариулах

Зочин [202.9.42.165] 2016/11/11

Turkuud zugeer baigaarai. Odoj baij yalaa ta nar. Hachin bolgii shuu

3 | 0 Хариулах

Зочин [78.53.189.108] 2016/11/11

hee n harin medeh hee bayh cini.

0 | 0 Хариулах

Зочин [27.123.214.120] 2016/11/11

Нутгаа ухуулсаар л

0 | 2 Хариулах

Зочин [122.201.24.239] 2016/11/11

Orosiin nutag shd

0 | 6 Хариулах

Зочин [180.149.93.14] 2016/11/11

altai chini mongoliin neg gazar nutag baisanshde

8 | 0 Хариулах

Зочин [103.229.122.144] 2016/11/16

tgel bsan gl ungursn tsag dr yridgiin odoo heniih bgan gol shde

0 | 0 Хариулах

ХАН [202.131.228.126] 2016/11/11

Сүбээдэй баатар

0 | 0 Хариулах

Зочин [150.59.240.133] 2016/11/11

Арай Зэв жанжиных биш байгаа

0 | 0 Хариулах

zochin [91.141.2.41] 2016/11/11

bayn harvaach baatar er tum bumaaraa bsan

2 | 0 Хариулах

Зочин [103.57.93.90] 2016/11/13

Magadlaltai l yum helchih lee, Zev janjing Oros Mongoliin hoorond yawj bgaad l daraagiin dainuudad haragdahaa baisan shd.

0 | 0 Хариулах

Зочин [103.229.122.144] 2016/11/16

huuy t1ee ter uyiin ivanii hil mongol hil haaguur bsniig mdhu chi t1 [хориотой үг] shu!!!!

0 | 0 Хариулах

Зочин [202.179.25.163] 2016/11/11

археологийхан, яамныханд нь хэлэхэд наад олдворуудаа новшын туркуудаас хол байлгаач. Монголоос олдсон бүх юманд л эзэн суух гээд. бүхэл бүтэл улс байж байж соёлын өвөө өөрсдөө мэдлдээ

23 | 0 Хариулах

Мгл [66.181.184.85] 2016/11/11

Хорьдугаар зуун хуртэл эзэмшиж байгаад орост булаалгасан

9 | 0 Хариулах

Зочин [178.162.216.32] 2016/11/11

одоо нөгөө балай туркүүд солиорч өгнө дөө

10 | 0 Хариулах

Зочин [173.208.123.218] 2016/11/11

Олдолгүй яахавдээ Ойрдын нутаг шүү дээ. 1860 он хүртэл Ар Монголын Тагнын Урианхай аймаг гэсэн албан ёсны засаг захиргааны муж байсан юм шүү.

24 | 0 Хариулах

Зочин [31.209.204.28] 2016/11/12

13-15n zuund oirad gej bsan yum uu?