Уншиж байна ...

ТӨСӨВ 2026: Төсвийн байнгын хорооны "нууц" санал хураалтаар шинээр нэмэгдсэн барилга, байгууламжийн төслүүд

Н.Эрхбаяр, iKon.mn
2025 оны 11 сарын 7
iKon.MN
Зураг зураг
Гэрэл зургийг MPA агентлагийн онцгой зөвшөөрөлтэйгөөр ашиглав

УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар 2026 оны төсвийн төслийг хэлэлцэж байна. 

Засгийн газраас ирэх оны төсвийг энэ оны есдүгээр сарын 1-нд УИХ-д өргөн мэдүүлсэн. Гэвч эрх баригч намын дотоод асуудлаас болж хоёр сарын дараа төсвөө батлахаар хэлэлцэж эхэллээ. 

Түүнчлэн Төсвийн байнгын хорооны энэ сарын 5-ны өдрийн хуралдаанаар 1.1 их наяд төгрөгийн төсөвт өртөгтэй 363 тэрбум төгрөгийн 2026 онд санхүүжих дүнтэй 100 гаруй төсөл оруулж ирсэн талаар УИХ-ын гишүүд өчигдөр мэдээлсэн. Тэгвэл Уг саналд Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөлөөс өгсөн дүгнэлтийг хүргэе. 

Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөлийн дүгнэлт:

Төсвийн байнгын хорооны төсвийн гурав дахь хэлэлцүүлгээр дэмжигдсэн зарчмын зөрүүтэй саналуудаар 23 үйл ажиллагааны урсгал зардал 988,590.8 сая төгрөгөөр буурч, 15 үйл ажиллагааны урсгал зардал 953,608.1 сая төгрөгөөр нэмэгдэхээр байгаа нь урсгал зардлын 3.88 хувьтай тэнцэж байна.

Шинээр нэмж байгаа зарим төсөл, арга хэмжээ Төсвийн тухай хуулийн хэд хэдэн шалгуурт нийцэхгүй байна. Төсвийн байнгын хороогоор дэмжигдсэн төсөл арга хэмжээнүүд нь Төсвийн тухай хуулийн шалгуурыг бүрэн хангахгүй байгаа бөгөөд дараах зөрчил илэрч байна. Үүнд:

  • Хөрөнгө оруулалтын 341 төсөл, арга хэмжээнээс 67 нь Төсвийн тухай хуулийн 29 дүгээр зүйлийн 29.3.5-д заасан “шинээр эхлэх барилга, байгууламж, хөрөнгө оруулалтын төсөл, арга хэмжээг хэрэгжүүлэх хугацаанд тэнцүү хуваарилсан хэмжээнээс багагүй байхаар тооцож, гурван жилд багтаан санхүүжүүлж, дуусгах” гэсэн шаардлагад нийцээгүй.
  • Төсвийн тухай хуулийн 29 дүгээр зүйлийн 29.4-т заасны дагуу “Хөрөнгө оруулалтын төсөвт техник, эдийн засгийн үндэслэл хийгдсэн, зураг төсөл нь батлагдсан, хуульд заасан бусад зөвшөөрөл олгогдсон төсөл, арга хэмжээг тусгана” гэсэн шаардлагад нийцэхгүй 12 төсөл, арга хэмжээ байна.
  • Техник, эдийн засгийн үндэслэл, магадлал хийгдсэн хэдий ч Төсвийн тухай хуулийн 291 дүгээр зүйлийн 291 .2.2-д заасан “барилга байгууламжийн хувьд Барилгын тухай хуулийн 4.1.30-д заасан зураг төсөл болон сүүлийн хоёр жилийн хугацаанд хийгдсэн магадлалаар баталгаажсан төсөвтэй байх” шаардлагад нийцэхгүй 14 төсөл, арга хэмжээ байна.

Шинээр төсөл нэмэх зорилгоор өмнө байсан төслийн санхүүжилтийг бууруулах нь төсвийн төсөлд тусгагдсан төслийг шахан гаргах үзэгдлийг бий болгож байна. 3.3.1-т дурдсан 67 төсөл, арга хэмжээний тодорхой хэсэг нь анх өргөн барьсан төсвийн төсөлд тусгагдсан байсан бөгөөд санхүүжилтийг бууруулсан шалтгаанаар Төсвийн тухай хуулийн шаардлагыг хангахгүйд хүрч байгаа нь шинээр төсөл нэмж байгаатай холбоотойгоор сөрөг нөлөөлөл үүсгэхээр байна.

Төсөл, арга хэмжээг шинээр оруулж ирэхдээ ямар зарчим баримталсан нь тодорхойгүй байна. Нэмэхээр санал болгож байгаа зарим төсөл, арга хэмжээний үр дүнгийн үзүүлэлт тодорхойгүй байгаа нь тэдгээрийн ач холбогдлыг бууруулж байна. Түүнчлэн тоног төхөөрөмжийг зардлыг жигдхэн 50 хувь хасах бодлого баримталж байгаа боловч шинээр тоног төхөөрөмж авах саналууд дэмжигдсэн нь бодлого тууштай биш байгааг харуулж байна.

Төсвийн байнгын хорооноос гаргасан зарчмын зөрүүтэй саналын томьёолол, 2025.11.07

Төсөл, арга хэмжээний нэр, хүчин чадал, байршил

Эхлэх

Дуусах

Төсвийн тухай хуулийн 29 дүгээр зүйлийн 29.3.5 “шинээр эхлэх барилга, байгууламж, хөрөнгө оруулалтын төсөл, арга хэмжээг хэрэгжүүлэх хугацаанд тэнцүү хуваарилсан хэмжээнээс багагүй байхаар тооцож, гурван жилд багтаан санхүүжүүлж, дуусгах;” гэсэнтэй нийцээгүй

1.

Шинжлэх Ухаан Тенологийн Их Сургуулийн оюутны дотуур байрын барилга /Улаанбаатар, Баянзүрх дүүрэг/

2026

2028

2.

Үерийн хамгаалалтын далангийн байгууламж, 5 км /Завхан, Улиастай сум, Жаргалант, Чигэстэй баг/

2026

2027

3.

Гал түймэр унтраах, аврах ангийн барилга /Хөвсгөл, Тариалан сум/

2026

2028

4.

Гал түймэр унтраах, аврах ангийн барилга /Өвөрхангай, Арвайхээр сум/

2026

2028

5.

Гал    түймэр    унтраах,    аврах    ангийн    барилга    /Баянхонгор, Баянхонгор сум/

2026

2028

6.

Гал түймэр унтраах, аврах ангийн барилга /Завхан, Тосонцэнгэл сум/

2026

2027

7.

Цагдаагийн газрын барилга /Булган, Булган сум/

2026

2028

8.

Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх албаны, цагдан хорих байрны барилга /Говь-Алтай, Есөнбулаг сум/

2026

2027

9.

Шүүхийн  шийдвэр  гүйцэтгэх  газрын  барилга  /Өвөрхангай, Хархорин сум/

2026

2028

10.

Хилийн цэргийн 0303 дугаар ангийн барилга байгууламжийн шинэчлэл /Улаанбаатар, Сонгинохайрхан дүүрэг/

2026

2028

11.

Хилийн цэргийн ангийн албан хаагчдын орон сууцны барилга /Хөвсгөл, Цагаан-Уул сум/

2026

2028

12.

Гадаадын иргэн харьяатын газрын барилга /Баян-Өлгий, Өлгий сум/

2026

2027

13.

Хилийн цэргийн 0257 дугаар ангийн спорт заалны барилга /Хөвсгөл, Мөрөн сум/

2026

2027

14.

Хилийн цэргийн 0243 дугаар ангийн авто гарааж, авто засварын барилга /Сэлэнгэ, Сүхбаатар сум/

2026

2027

15.

Хилийн цэргийн 0286 дугаар ангийн хилийн салбарын барилга байгууламж /Булган, Сэлэнгэ сум/

2026

2028

16.

Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх албаны, цагдан хорих байрны барилга /Баян-Өлгий, Өлгий сум/

2026

2028

17.

Дотоод хэргийн их сургуулийн цогцолборын Хилийн албаны сургуулийн барилга /Улаанбаатар, Баянзүрх дүүрэг/

2026

2028

18.

Тусгай зориулалтын төвийн барилга /Улаанбаатар/

2026

2027

19.

Зэвсэгт хүчний дүгээр ангийн тусгай сургалт бэлтгэлийн төв /Төвийн бүс/

2026

2027

20.

Тусгай зориулалтын барилга байгууламж, дэд бүтэц /Баруун бүс/

2026

2027

21.

Тусгай зориулалтын барилга байгууламж, дэд бүтэц /Төвийн бүс/

2026

2028

22.

Сургуулийн спорт заалын барилга /Сэлэнгэ, Сүхбаатар сум, 1 дүгээр сургууль/

2026

2027

23.

Цэцэрлэгийн барилга, 75 ор /Увс, Наранбулаг сум/

2026

2027

24.

Дотуур байрын барилга, 150 ор /Төв, Зуунмод сум/

2026

2027

25.

Сургуулийн өргөтгөлийн барилга, 320 суудал /Ховд, Жаргалант сум, 2 дугаар баг, 7 дугаар сургууль/

2026

2027

26.

Сургуулийн спорт заалын барилга /Сүхбаатар, Баруун-Урт сум, 1 дүгээр сургууль/

2026

2027

27.

Цэцэрлэг барилга, 200 ор /Сүхбаатар, Баруун-Урт сум, 8 дугаар баг/

2026

2027

28.

Спорт заалын барилга /Говь-Алтай, Есөнбулаг сум, Баянхайрхан баг/

2026

2027

29.

Дотуур байрын барилга, 75 ор /Сүхбаатар, Халзан сум, 1 дүгээр баг/

2026

2027

30.

Дотуур байрын барилга, 80 ор /Дорнод, Булган сум/

2026

2027

31.

Сургуулийн өргөтгөлийн барилга, 640 Суудал /Улаанбаатар, Сонгинохайрхан дүүрэг, 13 дугаар хороо, 122 дугаар сургууль/

2026

2028

32.

Сургуулийн өргөтгөлийн барилга, 640 Суудал /Улаанбаатар, Баянгол дүүрэг, 33 дугаар хороо, 13 дугаар сургууль/

2026

2028

33.

Сургуулийн барилга худалдаж авах, түрээсийн гэрээний үлдэгдэл санхүүжилт, 960 суудал /Улаанбаатар, Баянгол дүүрэг/

2026

2028

34.

Хангайн бүсийн Анагаахын шинжлэх ухааны үндэсний их сургуулийн сувилахуйн сургалт, эрдэм шинжилгээ, эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээний цогцолборын гадна тохижилт /Архангай, Эрдэнэбулган сум/

 

2026

 

2027

35.

Шинэ ховд үйлдвэрлэл технологийн паркийн цахилгаан хангамж, гол шугам сүлжээний ажил /Ховд, Жаргалант сум/

2026

2027

36.

Шинэ    ховд    үйлдвэрлэл    технологийн    паркийн    арьс,    шир боловсруулах үйлдвэрийн цэвэрлэх байгууламж /Ховд, Жаргалант сум/

 

2026

 

2028

37.

Нэгдсэн эмнэлгийн барилга, 100 ор /Булган, Булган сум/

2026

2028

38.

"Хавдар судлалын Үндэсний төв-II" цогцолборын A, C блокийн барилга, гадна шугам сүлжээ /Улаанбаатар, Сонгинохайрхан дүүрэг/

 

2026

 

2028

39.

Үерийн хамгаалалтын барилга, байгууламж, далан суваг /Дархан-уул, Шарын гол сум/

2026

2028

40.

Үерийн хамгаалалтын барилга, байгууламж, далан суваг /Хөвсгөл, Их-Уул сум/

2026

2027

41.

Үерийн хамгаалалтын далангийн 2, 3 дугаар ээлжийн байгууламж /Архангай, Эрдэнэбулган сум/

2026

2028

42.

Цэвэр усны шугам сүлжээ /Дундговь, Сайнцагаан сум/

2026

2027

43.

Цэвэр усны шугам сүлжээ /Дундговь, Говь-Угтаал сум/

2026

2027

44.

Цэвэр усны шугам сүлжээ /Говь-Алтай, Цээл сум/

2026

2027

45.

"Залуус-1"     орон     сууцны    хорооллын     төслийн     цахилгаан хангамжийн эх үүсвэрийн угсралтын ажил /Улаанбаатар, Хан-Уул дүүрэг/

 

2026

 

2028

46.

Инженерийн шугам сүлжээ /Улаанбаатар, Багануур сум/

2026

2027

47.

Инженерийн шугам сүлжээ /Ховд, Дарви сум/

2026

2027

48.

Тосонцэнгэл - Их Уул чиглэлийн 35 кВ-ын цахилгаан дамжуулах агаарын шугам /Завхан, Тосонцэнгэл сум/

2026

2027

49.

10  а,  б  магистраль  дулааны  шугамын  өргөтгөл,  шинэчлэл /Улаанбаатар/

2026

2028

50.

Эрдэнэбүрэн-Мянгад чиглэлийн 220 кВ-ын 2 хэлхээ 69 км ЦДАШ, 220/110/35 кВ-ын дэд станц /Ховд, Эрдэнэбүрэн, Мянгад сум/

2026

2028

51.

Бүс нутгийн найдвартай цахилгаан, дулаан хангамж, 2 дугаар үе шат /Улсын хэмжээнд/

2026

2028

52.

Аймгийн төвд баригдаж байгаа дулааны станцын 2 дугаар хэлхээ, дэд бүтэц /Дундговь, Сайнцагаан сум/

2026

2028

53.

Аймгийн төвд баригдаж байгаа дулааны станцын 2 дугаар хэлхээний үлдэгдэл, холбоо мэдээлэл /Говьсүмбэр, Сүмбэр сум/

2026

2027

54.

Спорт цогцолборын барилга /Сэлэнгэ, Сайхан сум/

2026

2028

55.

Аялал жуулчлал, спортын цогцолборын барилга /Баян-Өлгий, Өлгий сум/

2026

2027

56.

Спорт заалын барилга /Хөвсгөл, Түнэл сум/

2026

2027

57.

Үүрэн  холбооны  сүлжээ,  дахин  дамжуулах  станц  /Улсын хэмжээнд/

2026

2028

58.

Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын суурь конвенцийн 17 дугаар бага хурал зохион байгуулахтай холбоотой барилга байгууламж /Улаанбаатар, Баянзүрх дүүрэг/

 

2026

 

2026

59.

Улаанбаатар-Мандалговь чиглэлийн авто замаас /Хөшигийн хөндий/  Архивчдын  гудамж  хүртэлх  авто  замын  өргөтгөл, шинэчлэл /Төвийн бүс/

 

2026

 

2028

60.

Баяндалай-Гурвантэс чиглэлийн 80 км хатуу хучилттай авто замын үргэлжлэл, 37 км /Өмнөговь, Баяндалай, Гурвантэс сум/

2026

2028

61.

Бичигт  боомтын  төв  замаас  аялал  жуулчлалын  бүс  нутаг Дарьганга-Байгалийн цогцолборт газар хүртэлх хатуу хучилттай авто замын эхлэл /Зүүн бүс/

 

2026

 

2028

62.

Хатгал-Ханх чиглэлийн 180 км хатуу хучилттай авто замын эхлэл /Хөвсгөл/

2026

2028

63.

Хэрлэн голын төмөр бетон гүүр, 217.6 у/м /Дорнод, Хэрлэн сум/

2026

2028

64.

Хүнгүйн голын 72.8 у/м төмөр бетон гүүр /Завхан, Ургамал сум/

2026

2027

65.

Булган болон Жаргалант голын гүүр /Баян-Өлгий, Булган сум

2026

2027

66.

“Тусгай зориулалтын барилга байгууламж, дэд бүтэц /Төвийн бүс/, хэрэгжих хугацаа 2026-2028 он, төсөвт өртөг 26,586.5 сая төгрөг, санхүүжих дүн 7,976.0 сая төгрөг” гэсэн төсөл, арга хэмжээний санхүүжих дүнг 600.0 сая төгрөгөөр

 

2026

 

2028

67.

Тусгай зориулалтын төвийн барилга /Улаанбаатар/, хэрэгжих хугацаа 2026-2027 он, төсөвт өртөг 20,132.1 сая төгрөг, санхүүжих дүн 9,000.0 сая төгрөг” гэсэн төсөл, арга хэмжээний санхүүжих дүнг 300.0 сая төгрөгөөр буюу нийт 1,500.0 сая төгрөгөөр хөрөнгийн зардлыг бууруулж

 

 

2026

 

 

2027

Төсвийн тухай хуулийн 29 дүгээр зүйлийн 29.4-т заасны дагуу “Хөрөнгө оруулалтын төсөвт техник, эдийн засгийн үндэслэл хийгдсэн, зураг төсвөө батлуулсан, хуульд заасан бусад зөвшөөрөл олгогдсон төсөл, арга хэмжээг тусгана” гэсэн шаардлагад нийцэхгүй

1.

Сумдын хөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэл технологийн барилга, хэрэгжих хугацаа 2026-2026 он, төсөвт өртөг болон санхүүжих дүн 3,600.0 сая төгрөг

 

2026

 

2026

2.

Чойбалсан нисэх буудал /Аэродром/-ын хөөрч, буух зурвас, шинэчлэх /Дорнод, Хэрлэн сум/, хэрэгжих хугацаа 2026-2026 он, төсөвт өртөг 59,120.0 сая төгрөг, санхүүжих дүн 19,706.6 сая төгрөг

 

2026

 

2026

3.

“Уурын зуухны барилгын шугам сүлжээний засвар /Хэнтий, Мөрөн сум/, хэрэгжих хугацаа 2026-2026 он, төсөвт өртөг болон санхүүжих дүн 600.0 сая төгрөг” гэсэн төсөл, арга хэмжээг санхүүжүүлэхээр тус тус нэмж тусгах.

 

2026

 

2026

4.

Үерийн хамгаалалтын далангийн 2, 3 дугаар ээлжийн байгууламж /Архангай, Эрдэнэбулган сум/, хэрэгжих хугацаа 2026-2028 он, төсөвт өртөг нь 10,407.8 сая төгрөг, 2026 онд санхүүжих дүн 3,122.4 сая төгрөг” гэсэн арга хэмжээг хасаж

 

2026

 

2028

5.

“Газрын тос боловсруулах үйлдвэрийн цахилгаан хангамжийн 110кВ-ын ЦДАШ, 110/35/10кВ-ын Ширээт дэд станц, хэрэгжих хугацаа 2026-2028 он, 16,837.9 сая төгрөг, санхүүжих дүн 3,320.3 сая төгрөг” гэсэн төсөл, арга хэмжээг санхүүжүүлэхээр нэмж тусгах.

 

 

2026

 

 

2028

6.

Соёл амралтын хүрээлэнгийн дулааны алдагдалгүй, эрчим хүчний хэмнэлттэй мэдээллийн төвийн барилга /Сүхбаатар, Баруун-Урт сум/

 

2026

 

2026

7.

Спорт цогцолбор барилгын зураг төсөв /Увс, Улаангом сум/

2026

2026

8.

Сумын төвийн инженерийн дулааны шугам /Дорноговь, Айраг сум/

2026

2026

9.

Сурагчийн 59 дүгээр гудамжаас 47 дугаар сургуулийн гудамж хүртэлх авто зам, гүүрэн байгууламж /Улаанбаатар, Чингэлтэй дүүрэг/

 

 

10.

Улаанбаатар-Дарханы төв замаас Хайртхаан чиглэлийн хатуу хучилттай авто зам, 3 км /Улаанбаатар, Сонгинохайрхан дүүрэг, 21 дүгээр хороо/

 

2026

 

2026

11.

“Шинэ ховд үйлдвэрлэл технологийн паркийн цахилгаан хангамж, гол шугам сүлжээний ажил /Ховд, Жаргалант сум/, хэрэгжих хугацаа 2026-2026 он, төсөвт өртөг, санхүүжих дүн 2,174.4 сая төгрөг” гэсэн төсөл, арга хэмжээг,

 

2026

 

2026

12.

Сум, тосгоны эрүүл мэндийн төвийн барилга 10 ор /Ховд, Ховд сум 5 дугаар баг, Дунд ус/, хэрэгжих хугацаа 2026-2027 он, төсөвт өртөг 4,309.4 сая төгрөг, санхүүжих дүн 4,309.4 сая төгрөг” гэсэн төсөл, арга хэмжээг санхүүжүүлэхээр тус тус нэмж тусгах

 

2026

 

2027

Төсвийн тухай хуулийн 291 дүгээр зүйлийн 291.2.2-д заасан “барилга байгууламжийн хувьд Барилгын тухай хуулийн 4.1.30-д заасан зураг төсөл болон сүүлийн хоёр жилийн хугацаанд хийгдсэн магадлалаар баталгаажсан төсөвтэй байх;” шаардлагад нийцэхгүй

1.

Ажлын хэсгийн дэмжигдсэн саналын томьёоллын хавсралт 2-ын 5 дахь арга хэмжээ болох Аймгийн төвийн авто замын шинэчлэл /Ховд/, хэрэгжих хугацаа 2026-2028 он, төсөвт өртөг 10,000.0 сая төгрөг, санхүүжих дүн 3,300.0 сая төгрөг” гэсэн төсөл, арга хэмжээний санхүүжих дүнг 1,251.6 сая төгрөгөөр бууруулж

 

 

2026

 

 

2028

2.

Сургуулийн барилга, 250 суудал /Орхон, Баян-Өндөр сум, Говил баг/

 

 

3.

Сургуулийн барилга, 250 суудал /Орхон, Баян-Өндөр сум, Рашаант баг/

 

 

4.

Бизнес инкубатор төвийн барилга /Ховд, Зэрэг сум/

 

 

 

5.

Ганц модны голын төмөр бетон гүүр 72.8 у/м /Баян-Өлгий, Дэлүүн сум/

 

 

6.

Дүүргийн хүүхдийн эмнэлгийн их засвар, шинэчлэл /Улаанбаатар, Баянгол дүүрэг/

 

 

7.

Мал бэлтгэх тогтолцоо бүхий мах боловсруулах, экспортлох цогцолбор жишиг үйлдвэрийн ТЭЗҮ, зураг төсөв /Өвөрхангай, Хархорин сум/

 

 

8.

Сумын төвийн авто зам, 1.2 км /Хөвсгөл, Алаг-Эрдэнэ сум/

 

 

9.

Сумын төвийн хатуу хучилттай авто зам, 1.9 км /Орхон, Баян-Өндөр сум, Цагаанчулуут баг/

 

 

10.

Сургуулийн барилга, 320 суудал /Архангай, Өлзийт сум/

 

 

11.

Хангайн 1 дүгээр гудамжнаас Сэлбийн баруун эргийн далан хүртэлх хатуу хучилттай авто зам /Улаанбаатар/

2026

2026

12.

Хархорин, Цэцэрлэг чиглэлийн А0602 дугаартай авто замаас Батцэнгэл чиглэлд баригдаж байгаа замын төгсгөлөөс хүүхдийн Тамир зуслан-Батцэнгэл сумын төмөр бетон гүүр, мянганы замын хэвтээ тэнхлэгтэй холбох 62.04 км хатуу хучилттай авто замын эхлэл /Архангай/

 

 

13.

Цагдаагийн гудамжийг УБЦТС-ын зүүн түгээх төвтэй холбох хатуу хучилттай авто зам /Улаанбаатар/

2026

2026

14.

Цагдаагийн  гудамжны  хойд  талын  хэвтээ  тэнхлэгийн  хатуу хучилттай авто зам /Улаанбаатар/

2026

2026

Дээрх шинээр нэмэгдэж буй төслүүдийг 2026 оны төсөвт оруулах эсэхийг өнөөдөр УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар санал хураалтад үндэслэж шийднэ.