“Онтрэ” ХХК-тай хөрөнгө оруулалтын гэрээг шинээр байгуулж, үр өгөөжийн дийлэнх нь Засгийн газарт ногдох шаардлагатай гэв

Улсын Их Хурлын 2025 оны 62 дугаар тогтоолоор байгуулагдсан Оюутолгойн бүлэг ордын ашиглалтад Монгол Улсын эрх ашгийг хангуулах, хүртэх өгөөжийг нэмэгдүүлэхтэй холбоотой баримт бичиг, үйл ажиллагаанд хяналт шалгалт хийх Улсын Их Хурлын хянан шалгах түр хороо өчигдөр (2025.09.24) хуралдаж, үндсэн 3 асуудлыг хэлэлцжээ.

1. Хянан шалгах түр хороо хуралдаанаараа “Эрдэнэс Монгол” компанийн мэдээллийг сонслоо. 1958-1995 онд ЗХУ-ын болон Монголын геологичид судалж, зэсийн илрэл тогтоосон бөгөөд өнөөдөр “Онтрэ” ХХК-ийн тусгай зөвшөөрлийн талбайн төрийн эзэмшлийн хувь хэмжээг тогтоох хүрээнд хууль зүйн дүгнэлт, авч хэрэгжүүлсэн арга хэмжээ, боломжит хувилбарууд, цаашдын төлөвлөгөөний талаар “Эрдэнэс Монгол” компанийн Чанар, бүтээмжийн асуудал хариуцсан менежер Д.Ядамжав танилцуулсан.

“Онтрэ” ХХК-тай хөрөнгө оруулалтын гэрээг шинээр байгуулж, үр өгөөжийн дийлэнхийг Монгол Улсын Засгийн газарт ногдох нөхцөлийг бүрдүүлэх шаардлагатай гэж үзсэн бөгөөд “Эрдэнэс Монгол” компанийн зүгээс авч хэрэгжүүлсэн арга хэмжээний талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөөд хөрөнгө оруулагчтай хэлэлцээ хийх хүрээнд суурь өгөгдөлд хийсэн дүн шинжилгээг дэлгэрэнгүй танилцуулсан юм. Техник эдийн засгийн үндэслэл, мөнгөн урсгалын загварчлалд дүн шинжилгээ хийж, алдаатай тооцоолол, засварлах асуудлуудыг тодорхойлжээ. 

Үргэлжлүүлэн түр хорооны хуралдаанд “Эрдэнэс Монгол” компанийн зүгээс хөрөнгө оруулагчтай хэлэлцээ хийх хүрээнд бэлтгэж байгаа ажлуудыг танилцуулсан. ТЭЗҮ, санхүүгийн загварчлалын алдаа дутагдлыг засаж, хууль тогтоомж, татварын орчинд нийцүүлэн олон улсын FAST стандартын дагуу санхүүгийн загварчлалыг сайжруулан боловсруулж байгаа бөгөөд гүйцэтгэл 90 хувьтай байгаа гэв. Үргэлжлүүлэн хөрөнгө оруулагчтай хэлэлцээ хийх хүрээнд “Эрдэнэс Монгол” компаниас боловсруулсан тооцооллын гурван хувилбар, цаашид авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээний төлөвлөгөөгөө танилцуулсан.

 

2. Хувь нийлүүлэгчдийн зээлийн хүүгийн түвшнийг зах зээлийн зарчимд нийцүүлэн бууруулах чиглэлээр авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээний талаар танилцууллаа. “Нэмэлт, өөрчлөлт оруулж, дахин тодотгосон Хувь нийлүүлэгчийн гэрээ”-нд 7 жил тутамд хувь нийлүүлэгчийн одоогийн зээлийн тодорхойлолтод буй хүүгийн хувийн зохистой байдлыг хянан үзэх зохицуулалт туссан бөгөөд холбогдох талууд зөвшөөрснөөр хувийг өөрчлөх боломжтой юм.

Хувь нийлүүлэгчийн зээлийн хүүгийн хувийн зохистой байдлыг хянан үзэж, өөрчлөх боломжит хугацаа 2025 онд тохиож байгаа бөгөөд энэ чиглэлээр ажиллаж байсан өмнөх ажлын хэсгүүдийн тайлан, мэдээллийг нягтлан судалж байгаа гэв. LIBOR дээр нэмэх нь 6.5 хувь байгаа зээлийн хүүг манай талаас 3.2-4.5 хувь болгон бууруулах тооцоолол танилцуулсан бол хувь нийлүүлэгчдийн хөрөнгө оруулагчдын зүгээс 8 хүртэлх хувиар өсгөх санал илэрхийлж байжээ.

Хувь нийлүүлэгчдийн зээлийн хүүг бууруулах асуудлаарх ажлын хэсгийг 2025 оны 2 дугаар сарын 11-ний өдөр Аж үйлдвэр,  эрдэс баялгийн сайдын тушаалаар байгуулж ажиллаж байгаа бөгөөд тус ажлын хэсэг хувь нийлүүлэгчдийн зээлийн хүүг бууруулах хүрээнд 2018 оны ажлын хэсгийн тооцооллыг 2025 онд шинэчлэн тооцоод ээлийн хүүг 2-3 нэгжээр бууруулах боломжтой гэж үзсэн байна. Хувь нийлүүлэгчдийн зээлийн хүүг 3 нэгжээр бууруулахад Монгол Улсын Засгийн газарт ногдох өгөөж 2 тэрбум ам.доллароор нэмэгдэх тооцоололтой гэв. Энэ хүрээнд хувь нийлүүлэгчдийн зээлийн хүүг бууруулах хэлэлцээг эхлүүлэх тухай албан ёсны мэдэгдлийг хөрөнгө оруулагч талд хүргүүлсэн, хариу ирсэн байгаа юм байна. Энэ хүрээнд Улсын Их Хурлын хянан шалгах түр хороонд танилцуулж буй саналуудыг мөн дурдав.

 

3. Монгол Улсын Ерөнхий сайдын 2025 оны 73 дугаар захирамжаар байгуулагдсан Стратегийн ач холбогдол бүхий Оюутолгойн бүлэг ордын талбайн хил зааг дотор ашигт малтмалын ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл эзэмшдэг “Онтрэ” ХХК-ийн хувьцааны төрийн эзэмших хувь хэмжээг Монгол Улсын Үндсэн хууль, Ашигт малтмалын тухай хууль тогтоомжид нийцүүлэн тогтоох талаар хөрөнгө оруулагч талтай хэлэлцээ хийх, холбогдох асуудлыг Улсын Их Хуралд танилцуулах үүрэг бүхий ажлын хэсгийн мэдээллийг сонслоо. Аж үйлдвэр, эрдэс баялгийн яамны Уул уурхайн бодлогын газрын дарга Г.Намчинсүрэн мэдээлэл танилцууллаа.

Бүлэг ордын геологийн нөөцийн хүдрийн нөөцийн 32 хувь нь “Онтрэ” ХХК-ийн тусгай зөвшөөрөл бүхий талбайд хамаардаг байна. “Онтрэ” ХХК-ийн эзэмшиж буй тусгай зөвшөөрөл бүхий талбай дахь хүдрийн нийт нөөц нь 2 тэрбум тонн орчим, үүнийг нарийвчилж үзвэл 24 хувь буюу 10.3 сая тонн зэсийн нөөцтэй, нийт нөөцийн 41 хувь нь буюу 759 тонн алт, 28 хувь буюу мөнгөний 3300 тонн нөөц байгаа гэв. Үргэлжлүүлэн тус бүлэг ордын хувь эзэмшлийн бүтцийн талаар, арбитрын шийдвэрийн одоогийн нөхцөл байдал, “Онтрэ” ХХК хөрөнгө оруулалтын гэрээнд туссан эсэх, энэ чиглэлээр цаашид Засгийн газраас авч хэрэгжүүлэхээр төлөвлөсөн ажлын талаар  танилцуулсан. “Онтрэ” ХХК нь Оюутолгойн хөрөнгө оруулалтын гэрээний хэлэлцээрийн тал биш бөгөөд Оюутолгойн хөрөнгө оруулалтын гэрээгээр тогтворжуулсан нөхцөлүүд “Онтрэ” ХХК-д хамаарахгүй хэмээн үзэж байгаа аж.