Гэрэл зургийг MPA агентлагийн онцгой зөвшөөрөлтэйгөөр ашиглав

Уул уурхай, хүнд аж үйлдвэр Монголын эдийн засгийн хөгжилд оруулж буй хувь нэмэр: Төлөв, чиг хандлагыг Монголын уул уурхай үндэсний ассоциаци /МУУҮА/-ийн захиалгаар "Монголиа Талент Нетворк" ХХК хийсэн байна. 

Тус судалгаанаас уул уурхайн салбар хөдөлмөр эрхлэлтэд 2009-2023 оны хугацаанд хэрхэн нөлөөлсөн талаар хэсгийг хүргэе. 

Сүүлийн 15 жилийн хугацаанд нийслэл болон уул уурхай голлосон аймгуудын хөдөлмөр эрхлэлтийн бүтэц ихээхэн өөрчлөгдсөн гэдгийг 

Улаанбаатарт бөөний болон жижиглэн худалдааны салбарын хөдөлмөр эрхлэлт буурч, боловсруулах үйлдвэрлэлийн салбарын хөдөлмөр эрхлэлт өсжээ

Эдийн засгийн үйл ажиллагааны салбарын ангиллаар авч үзвэл, Улаанбаатар хотод: 

• Бөөний болон жижиглэнгийн худалдаа, машин, мотоциклийн засвар үйлчилгээний салбар дахь хөдөлмөр эрхлэлт 2009 онд нийт хөдөлмөр эрхлэлтэд 23 хувийг буюу хамгийн өндөр хувийг эзэлж байжээ. 2023 онд энэ үзүүлэлт 3 пунктээр буурсан байна. 
• Боловсруулах үйлдвэрлэлийн салбарын хөдөлмөр эрхлэлт 2009 онд 10 хувийг эзэлж байсан бол 2023 онд 13 хувийг эзлэх болж, 15 жилийн хугацаанд 3 пунктээр дээшилжээ.
• Барилга болон боловсролын салбарын хөдөлмөр эрхлэлтийн эзлэх хувийн жин хэлбэлзэлтэй буюу 2-4 хувиар өссөн/буурсан төлөвтэй байна.
• Тээвэр агуулахын үйл ажиллагааны салбар дахь хөдөлмөр эрхлэлт 2009 оноос буурсаар 2023 онд нийт ажил эрхлэлтэд 7 хувийг эзлэх болжээ. 

Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийг төрөлжүүлэн хөгжүүлсэн аймгуудын хувьд: 

Орхон аймаг: 

Уул уурхайн салбарын хөдөлмөр эрхлэлт нь 2009 онд 19 хувийг эзэлж байсан бол 2023 онд 26 хувьд хүрч, нийт хөдөлмөр эрхлэлтийн ¹/₄-ийг хангах болжээ. Боловсруулах үйлдвэрлэлийн салбарын хөдөлмөр эрхлэлтийн эзлэх хувийн жин 2009 оноос хойш өсөх хандлагатай байсан ч 2023 онд эргээд буурчээ. 

 

СЭЛЭНГЭ АЙМАГ: 

Уул уурхайн салбарын хөдөлмөр эрхлэлт нь 2009 онд 9 хувийг эзэлж байсан бол 2023 онд 13 хувь хүрч, 15 жилийн хугацаанд 4 нэгж хувиар дээшилсэн. Харин ХАА-н салбарын хөдөлмөр эрхлэлт 2009 онд 56 хувийг эзэлж байснаа 2023 онд 31 хувийг эзлэх болж 25 нэгж хувиар эрс буурчээ. 

 

 

Уул уурхай эрчимтэй хөгжиж буй Өмнөговь аймаг 

Аймгийн түвшинд, ХАА-н салбарын хөдөлмөр эрхлэлт нь эдийн засгийн үйл ажиллагаанд 1/3-ээс илүү хувийг эзэлсээр ирсэн ч 2023 оны байдлаар энэ үзүүлэлт буурч, 30 хувьд хүрсэн. 

Уул уурхайн салбарын хөдөлмөр эрхлэлт нь 15 жилийн хугацаанд 2.5 дахин өсөж 2023 оны байдлаар эдийн засгийн үйл ажиллагаанд 18 хувийг эзлэх болсон. 

 

Говийн бүсийн бусад аймаг 

 

Аймаг, нийслэлийн хөдөлмөр эрхлэлтийн эдийн засгийн үйл ажиллагаанд үзүүлэх нөлөө ялгаатай. Нийслэлийн хөдөлмөр эрхлэлтэд үйлчилгээний салбарын үзүүлэх нөлөө харьцангуй өндөр байгаа бол орон нутагт боловсруулах салбар болон нийтийн үйлчилгээний салбарын хөдөлмөр эрхлэлтийн үзүүлэх нөлөө харилцан адилгүй байна.