Монгол Улс Ардчилсан нийгэмд шилжсэнээс хойших ес дэх удаагийн парламент нийт 126 гишүүнтэй байх бөгөөд 78 нь бүсчилсэн 13 тойргоос сонгогдоно. Харин үлдсэн 48 нь хувь тэнцүүлэх зарчмаар намын жагсаалтын дагуу УИХ-ын гишүүн болох юм.
Өнгөрөгч Баасан, Бямба, Ням гарагт нам, эвслүүд 2024 оны УИХ-д оролцох хүсэлтээ Сонгуулийн Ерөнхий Хороо (СЕХ)-д өгсөн. СЕХ тав хоногт багтаан сонгуульд оролцох нам, эвслийг бүртгэх эсэх тухай шийдвэр гаргах хуулийн заалттай.
Одоогоор улс төрийн нам, эвслүүд горилогчдоо бүртгэж, хэнийг аль тойрогт сойх, "хүслийн жагсаалт"-д оруулахаа шинжиж байгаа гэж болно.
Энэхүү нийтлэлд эрх барьж буй Монгол Ардын Нам (МАН)-ын бүсчилсэн 13 тойрог болон жагсаалтын 48-д бичигдэх нэр дэвшигчээ тодруулах үйл явц ямар байгааг мэдээлнэ. Мөн олны анхаарал татсан улс төрчдөөс хэн хэн нэр дэвших хүсэлтээ өгсөн талаар албан эх сурвалжийн мэдээллийг дамжуулъя.
Албаны эх сурвалжийн мэдээлж буйгаар "МАН энэ жил судалгаанд суурилж, нэр цэвэр хүнийг сонгуульд дэвшүүлнэ. Тухайлбал ёс зүйтэй, авлига, албан тушаалын гэмт хэрэгт холбогдоогүй, нэр цэвэр, олон түмэнд нэр хүндтэй гэх мэт.
Хяналтын ерөнхий хороо гуравдугаар сарын 6-нд намын гишүүдээс нэр дэвших хүсэлтийг нь авсан. Одоогоор бүсчилсэн 13 тойргийн 78, жагсаалтын 48 гишүүнд нэр дэвших хүсэлтээ намын гишүүд өгсөн.
Горилогчид намын Хяналтын ерөнхий хороотой хамтран ажиллах санамж бичигт байгуулсан. УИХ-д нэр дэвших гэж буй горилогчид өөрсдийн чансааг өсгөхийн тулд тойргийнхоо иргэдтэй уулзаж байгаа.
Энэ уулзалтын үр дүнд тулгуурлаж аймаг, сум, хороодын намын хороогоор тавдугаар сарын 14-нөөс хэлэлцүүлэг явна. Мөн хоёр долоо хоногийн өмнө улс орон даяар судалгаа хийсэн. Тус судалгаанд горилогчдын нэрс явж буй учраас сонгогдох боломжит байдлыг тодорхойлно" хэмээн тайлбарлав.
Мөн эх сурвалжийн мэдээлж буйгаар "УИХ-ын гишүүдээс дийлэнх нь нэр дэвших хүсэлтээ өгсөн. Гэхдээ авлига, албан тушаалын хэрэгт холбогдсон зарим УИХ-ын гишүүн хүсэлт өгөөгүй. Жишээлбэл Ш.Раднаасэд, Ж.Сүхбаатар гэх мэт. Мөн Дорнод аймгаас сонгогдсон УИХ-ын гишүүн Ц.Сэргэлэн нэр дэвших хүсэлт өгөөгүй.
Өмнөговь, Дундговь, Дорноговь, Хэнтий, Дорнод, Төв, Дархан, Сэлэнгэ, Хөвсгөл, Булган, Өвөрхангай, Ховд, Увс гэсэн аймагт манай намаас 2020 онд сонгогдсон УИХ-ын гишүүн бүгд нэр дэвшихээр хүсэлтээ өгсөн.
Говийн бүсэд Б.Дэлгэрсайхан, Сү.Батболд, Т.Энхтүвшин, Ерөнхийлөгчийн хэвлэлийн төлөөлөгч Ө.Золбаяр, Ерөнхий аудитор асан Д.Занданбат нэр дэвшихээр хүсэлтээ өгсөн" гэв.
Үргэлжлүүлэн тэрбээр "Засгийн газарт ажиллаж буй гишүүдийн дийлэнх нь тойргоос нэр дэвших хүсэлтээ өгсөн. Мөн аймгуудын Засаг дарга нар тухайн тойрогтоо горилж байгаа. Гэхдээ тэд нэр цэвэр, тухайн тойргоос сонгогдож намд суудал авч ирэх хэмжээний чансаатай байх ёстой.
Гол нь ард түмний хайр хүндэтгэлийг хүлээж, төрийн эрх барих дээд байгууллагад сонгогдоно гэдгийг ухамсарлаж ямар нэгэн асуудалд холбогдоогүй байхыг манай нам шаардана.
Хэн нэгний фракц гэж ялгаварлахгүйгээр судалгаанд үндэслэж, горилогчдод МАН-аас нэр дэвших эрх олгоно" хэмээн тайлбарлалаа.
Мөн тэрбээр "Төвийн бүсийн тойргуудад хамгийн их өрсөлдөөн гарч байгаа. Жишээлбэл Дархан-Уул, Сэлэнгэ, Төв аймгийн тавдугаар тойргийн 10 мандатад 20 горилогч байна.
Намын жагсаалтад бичигдэх 48 хүн нь нийгмийн төлөөлөл байна. Жишээлбэл малчин, багш, эмч, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд гэх мэт. Хуучин шиг дарга нар жагсаалтад орохгүй.
Гэхдээ нийгмийн төлөөллүүд хүсэлтээ хангалттай өгөөгүй.Яаж хүсэлтээ өгөхөө мэдээгүй байх шиг. Хэн тухайн салбараа төлөөлж чадах вэ гэдэг нарийн асуудал. Тухайн салбартаа хүлээн зөвшөөрөгдсөн, төлөөлж чадах хүмүүсийг судалж байгаа" хэмээн ярив.