Индэр    
2019 оны 8 сарын 2
Зураг
Эрүүл мэнд, Зөвлөгөө

Зэрлэг нэрсний анагаах чадал

Зураг

ЭРҮҮЛЖҮҮЛЭХ, ЗАЛУУЖУУЛАХ, УРТ НАСЛУУЛАХ ҮЙЛДЭЛТЭЙ БИОЛОГИЙН ИДЭВХТ БОДИС НЭРС ЖИМСГЭНЭД АГУУЛАГДДАГ

Гүн хөх өнгөтэй, исгэлэн амттай, биологийн идэвхт бодисын өндөр агууламжтай Монгол оронд ургадаг 60 гаруй төрлийн зэрлэг жимсгэнийн нэг нь нэрс билээ. 

Манай орны Хөвсгөл, Хэнтий, Хангайн уулархаг нутгаар, Хойд Америк, Европ, Азийн уулархаг, модтой нутгаар байгалийн зэрлэг нэрс элбэг ургадаг бөгөөд сүүлийн хагас зуун жилд Канад, АНУ-д ихээр тармилжуулах болжээ. Өвслөг ургамлын төрөлд хамаарах энэхүү жимсгэнэ нь уугуул Америкчуудын хүнсний үндсэн хэрэгцээ болж байж. Харин Европт зэрлэгээр ургадаг нэрс ховор ч тарималжуулан хэрэглээнд нэвтрүүлсэн байна. Хамгийн сүүлд хэрэглээндээ тарималжуулж нэвтрүүлсэн улс бол Австрали тивийнхэн юм.

Шинжлэх ухаан хөгжихөөс өмнө хэрэглээнд нэвтэрсэн байсан жимсгэнийг орчин цагт судалж, шинжилж, илрүүлсэн эрүүл мэндийн ашиг тусыг танилцуулъя.

 
I. НЭРС – ЭРҮҮЛЖҮҮЛЭХ ҮЙЛДЭЛТЭЙ

Илчлэг бага, шим тэжээл өндөр

Хоол хүнсийг их идэхдээ бус илчлэг багатай шимт бодис өндөртэй хүнсийг өдөр тутмын хэрэглээндээ нэвтрүүлэхийг шим тэжээл судлаачид санал болгодог. Нэрс жимс нь 100 граммдаа 57 ккал илчгэг, 14 гр эслэгийн агууламжтай нүүрс-ус, 0.7 гр уураг агуулна. Харин өөх тос, холестролын агууламжгүй. Амин дэм А, С, В-6, К-ийн агууламж өндөртэй. Илчлэг бага шим тэжээл их агуулах учир илүүдэл жингээ хасаж байгаа хүмүүст хамгийн зохистой хүнс юм. 

 

Цусан дахь глюкозын хэмжээг бууруулдаг

Эд эсэд бодисын солилцоо явагдах энергийн эх үүсвэрийг хоол хүнснээс авдаг. Бидний идсэн хоол хүнс (нүүрс-ус) нь хоол боловсруулах замаар задарсаар цусанд глюкоз хэлбэрээр очно. Цусан дахь глюкоз нь эсэд нэвтэрч энергийн эх үүсвэрийн үүргээ гүйцэтгэдэг. Цусанд байх глюкоз шууд эс рүү нэвтэрч чаддаггүй.

Глюкозыг эс рүү нэвтрүүлдэг гол түлхүүр нь нойр булчирхайн бета эсээс ялгарах инсулин хэмээх дотоод шүүрлийн даавар юм. Инсулин нь эсийн мембран дээрх инсулины рецептортой холбогдсоноор глюкозыг эс рүү нэвтрүүлэх GLUT4 хэмээх хаалга нээгдэнэ. Ингэснээр глюкоз эс дотор орж бодисын солилцоонд оролцдог юм.

 

Чихрийн шижин II хэв шинжийн үед инсулины дутагдал, инсулин мэдрэг чанар буурах гэсэн 2 ойлголт гарч ирдэг. Инсулины дутагдал гэдэг нь нойр булчирхайгаас инсулин ялгарахгүй болсноор цусан дахь глюкоз эс рүү нэвтрэн орж бодисын солилцоонд оролцож чадахгүй болж цусанд идэвхгүй хэлбэрээр эргэлдэхийг хэлнэ. Харин инсулин мэдрэг чанар буурах гэдэг нь эсийн мембран дээр байх инсулины рецептор нь инсулиныг таньж чадахгүй болж улмаар глюкозыг эсэд нэвтрүүлдэг GLUT4 хаалга нээгдэхгүй болохыг хэлж байгаа юм. 

Нэрс жимсгэнэд агуулагдах хамгийн онцгой биологийн идэвхт нэгдэл нь антоцианин хэмээх бодис юм. 

Энэхүү бодис нь эсийн мембран дээр байрлах идэвхгүй, дөжирсөн инсулины рецепторыг сэргээж өгдөг үйлдэлтэй болох талаар эрдэм шинжилгээний өгүүллүүд нийтлэгдсэн байна. Антоцианин нь инсулин мэдрэг байдлыг нэмэгдүүлснээр цусан дахь глюкозыг бууруулах үйлдэлтэй байна. Энэ чанараараа чихрийн шижин II хэв шинжийг үед үр дүнгээ өгөхөөс гадна урьдчилан сэргийлэх өндөр ач холбогдолтой юм.

Бөөр шээсний замын үрэвсэл

Бөөр шээсний замыг үрэвсүүлдэг гол бактери нь E.Coli юм. Нэрс жимсгэнийн шүүс тогтмол хэрэглэдэг хүмүүст энэхүү бактерийн гаралтай бөөр шээсний замын үрэвсэл бага тохиолддог болохыг судалгаагаар тогтоосон байна. Нэрсэнд агуулагдах биологийн идэвхт нэгдэл нь бөөр шээсний замын хучуур эд дээр E.Coli бактери холбогдох үйл явцыг дарангуйлдаг хэмээн судлаачид үзэж байна. 

 

Мөөгөнцрийн эсрэг үйлдэлтэй

Нэрс жимсгэнэд агуулагддаг Галликийн хүчил нь мөөгөнцрийн эсрэг үйлдэл үзүүлдэг болохыг Бразил, Хятадын судлаачид туршилтаар нотолжээ. Бөөр шээсний замын мөөгөнцрийг үүсгэдэг Candida Albicans-ийн үйлдлийг Галликийн хүчил дарангуйлдаг байна.

II. НЭРСНИЙ ХОЛИМОГ (Blueberry Smoothie)
 

Үйлдэл:

Эрүүлжүүлэх, залуужуулах, урт наслуулах бүрэн үйлчлэлтэй. Эсийн гэмтлээс хамгаалах, цусан дахь өөх тос багасгах, илүүдэл жин бууруулах үйлдэл нь судалгаагаар баталгаажсан.

Орц:

  • Нэрс /байгалийн зэрлэг/ - 100 гр
  • Банана – 1 ширхэг
  • Бууцай – 20 гр
  • Цагаан гаа – нимгэн 3 зүсэм
  • Тараг – 100 гр

Хийх аргачлал: 

Дээрх орцоо автомат холигчинд хийгээд жигд холигдтол нь эргүүлнэ. 

Хэрэглэх тун, хэмжээ:

Өдөр бүр 1 аяга нэрсний холимог ууж байх нь эрүүл мэндийн тустай

Дараагийн хэсэгт: Нэрс жимсгэнэ бие махбодыг залуужуулах үйлдлийн талаар хийгдсэн судалгааны үр дүнгээс танилцуулах болно

 

Эх сурвалж: Б.Баярбямба Цахим Эмч

Facebook.com/TsahimEmch

2017-08-07-ны зөвлөмжийг дахин нийтлэв.

Энэ мэдээнд өгөх таны хариулал?
30
Зураг
ЗӨВ, ГОЁ
9
Зураг
ГАЙХМААР
3
Зураг
ХАХА
2
Зураг
БАХАРХМААР
1
Зураг
ТЭНЭГЛЭЛ
1
Зураг
БУРУУ
Зураг
ХӨӨРХӨН ЮМ
Зураг
ХАРАМСАЛТАЙ
ИЛГЭЭХ
БОЛИХ
Зураг
Баярлалаа
14 СЭТГЭГДЭЛТЭЙ
0/1000
Эхний
Сүүлийн
Шилдэг
Жавзмаа [124.158.95.138] 2019/11/15
Баярлалаа
0 | 0 Хариулах
Eniig ners gedgiimuu [64.119.16.236] 2019/8/7
Urgelj avch iddeg. Bi mongoloor uhriin nud gej bodood baidag baisan chin ners gedeg ni baisiimuu. Blackberry, raspberry, apricot ed nariig mongoloor yu gedgiin be tegvel?
1 | 0 Хариулах
Зочин [182.88.30.141] 2019/8/8
фаак юү гэдэг юмаа зда минь
0 | 0 Хариулах
Зочин [202.9.42.169] 2019/8/2
нэрс гоё харагдаж байна бүр арааны шүлс гоожуулчлаа ммм
0 | 0 Хариулах
Зочин [192.82.64.125] 2019/8/2
Бага байхад нэрсний бутанд ороод идээд хэвтчихдэг байж билээ. Тэр үед яасан ч их ургадаг байсан юм. Зарим залхуу хулгайчууд үндсээр зулгаагаад олон ишээ сууж байгаад түүж уур хүргэдэг байж билээ
2 | 0 Хариулах
Зөв бичье ээ! [66.181.161.82] 2019/8/2
Сайхан мэдээлэл байна. Гэхдээ мэдээллийнхээ бичиг үсгийн алдааг нягталж баймаар байна. Тармилжуулах, тарималжуулах гээд 2 янзаар биччихсэн байх юм. Зөв бич л дээ. Эргэлзээтэй, мэдэхгүй байгаа үгнүүдээ ЖУРАМЛАСАН ТОЛЬ гэдэг аппликейшнаас хар л даа.
1 | 0 Хариулах
Зочин [203.169.49.97] 2017/8/7
Ер нь гадаад хүмүүс жимс, ногоо, загас их иддэг учир монголчуудаас 20 гаруй насаар урт насалдаг нууцын нэг нь.
2 | 0 Хариулах
Зочин [49.0.144.67] 2017/8/7
Goyo saihan jims, gehdee ihduulbel otgon hatdag shuu
0 | 0 Хариулах
Zochin [202.21.106.136] 2017/8/7
yag haana urgadag yum boloo heden sard tuudeg vee
0 | 0 Хариулах
Зочин [180.149.93.14] 2017/8/8
afrikd urgadag 11 sard tuudeg
0 | 3 Хариулах
afrikd geshhhh [103.57.95.189] 2017/8/11
whahaha pohahah erguu arhichin be
0 | 1 Хариулах
xxa [103.57.95.189] 2017/8/11
bitgii huts muu baigal suitgegch mine ochij samarahnuu muu shunaliin tulam mine dugui chatsaga tsarailaad hunsnii zah deerees ochij aw ter heden suitgegchidee yaay gj bhad bas neg [хориотой үг] nemegdeh ni bn
0 | 1 Хариулах
Зочин [112.72.2.62] 2017/8/7
Yamar goy medeelel ve
2 | 0 Хариулах
Зочин [182.0.24.247] 2017/8/7
манай нөхөр эдгээр орцуудыг тус тусад нь идчихдийшд, гэдсэнд орж холилдоод үйлчлэл нь адилхан л гардаг байлгүйдээ тээ ккк
0 | 0 Хариулах