Т.Хонгор: Бусдын эхнэр эсхүл нөхөртэй гэр бүлээс гадуурх харилцаа үүсгэсэн нь нотлогдвол хариуцлага хүлээлгэдэг байх ёстой
-"Гэрлэлт ба хариуцлага"-
"Гэрлэлт ба хариуцлага" сэдвийн хүрээнд хуульч, өмгөөлөгч Т.Хонгортой ярилцлаа.
Гэрэл зургийг: MPA.MN
Мэдээллийг бэлтгэсэн: IKON.MN П.Сайнжаргал
Тус хуульд зургаан удаагийн шинэчлэл, өөрчлөлт орсон ч өнөөгийн гэр бүлийн харилцаанд бүрэн дүүрэн хүрч үйлчлэхгүй байна. Тиймээс өөрчлөлт, шинэчлэл нэн шаардлагатай.
Гэр бүлээс гадуурх харилцаа, эд хөрөнгийн маргаан, аав ээж, ах дүү, хамаатан садан гэр бүлийн харилцаанд оролцох, эдийн засаг бие махбодын хүчирхийлэл зэрэг олон асуудалд нэмэлт зохицуулалт хэрэгтэй.
Гэр бүлийн маргаантай асуудал салалтаар шийдэгддэг юм шиг ойлгож болохгүй. Энэ дунд хүний хувь заяа, хүүхдийн эрхийн асуудал хөндөгддөг.
"Хайр сэтгэлийг хуульчилж болохгүй" зэргээр харилцан адилгүй тайлбарладаг
ХУУЛЬЧ: Гэр бүлийн тухай хуулиар “Нэг эхнэр, нэг нөхөртэй. Бие биедээ үнэнч байна” гэсэн зохицуулалт мөрдөгдөж байгаа.
Гэхдээ гэр бүлээс гадуурх харилцааг зохицуулсан хууль эрх зүйн тодорхой орчин өнөөдөр Монгол Улсад байхгүй. Үүнийг хуульд оруулах шаардлагатай, шаардлагагүй гэж янз янзаар үзэж байна.
Гэр бүлийн эрх зүйн чиглэлээр дагнан ажиллаж байгаа хуульчийн хувьд болохгүй юм байхгүй гэж хардаг.
"Хайр сэтгэлийн асуудлыг хуульчилж болохгүй" зэргээр харилцан адилгүй тайлбарлаж буй.
Тэгвэл хэрхэн хуульчилж болох вэ гэвэл “Гэр бүлтэй гэдгийг нь мэдсээр байж бусдын эхнэр эсхүл нөхрийг уруу татаж, гэр бүлээс гадуурх харилцаа үүсгэсэн, сэтгэл санааг нь өөртөө татсан” нь баримтын хүрээнд нотлогдвол хуулийн хариуцлага хүлээлгэхэд асуудалгүй.
ХУУЛЬЧ: Дийлэнх буюу 80-90 хувь нь охид эмэгтэйчүүд гэр бүлийн асуудлаар хуулийн зөвлөгөө авахаар ханддаг.
16-аас эхлээд дөрөв, таван хүүхэдтэй 50, 60 настай хүмүүс ч холбогдож байна.
Сэтгэл санаа, бие махбодын дарамт үзүүлдэг. Ажлыг нь хийлгэдэггүй, ажилд оруулдаггүй, олсон орлогоо гэр бүлээсээ нуудаг харилцаа хүртэл байгаа учраас яахаа мэдэхгүй байна гэж зөвлөгөө хүсдэг.
"Ихэнхдээ гэр бүлийн хөрөнгийн маргаан үүсэж байна"
Харин эсрэгээрээ хөрөнгийн маргаантай кэйсүүд ч бий. Энэ мэтчилэн шалтгаанаар гэр бүлээ цуцалъя гэж дийлэнхдээ охид эмэгтэйчүүд орж ирж байна. Хөрөнгө мөнгө "миний, чиний юм" гэж муудалцаж эхнэр, хүүхдээ хөөж туудаг тохиолдлууд байдаг.
Өнөөдөр хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж буй хуульдаа ч бий. Тухайн хөрөнгийг бий болгоход эхнэр шууд оролцоогүй байж болно. Гэхдээ үр хүүхдээ өсгөж хүмүүжүүлсэн, орон гэрээ авч явсан бол хөдөлмөр эрхэлсэн буюу тухайн хөрөнгөнөөс авах эрх нь нээлттэй гэдэг хуулийн зохицуулалт бий.
ХУУЛЬЧ: Хуулийн зөвлөгөө авахаар ирж буй охид эмэгтэйчүүд манай нөхөр “Мөрийтэй тоглоомд донтчихлоо. Байгаа бүхнээ өрөнд өгөөд дууслаа” гэдэг болсон. Гэр бүл салах шалтгааны нэг нь мөрийтэй тоглоом болчихсон.
Хаа нэг хар тамхины хэрэг орж ирж байна.
Дараагийн асуудал нь гэр бүлээс гадуурх харилцаа. "Нэгэнт сэтгэл санаа нь холдсон хүнийг наашаа гэх хүсэлгүй байна. Тийм учраас хөрөнгөө яах вэ" гэдэг хоёр дахь асуудлыг ярих нь түгээмэл.
Тэгэхээр нөхрийнхөө ааш аягийг тэсэж, тэвчээд энэ амьдралаа дуусгахаас аргагүй нь ээ" гэж хэлсэн эмэгтэй хүртэл бий. Энэ мэт эдийн засгийн хамааралтай болсон охид олон байна.
Ялангуяа орон нутгаар ийм дүр зураг их. Нөхөр нь мал ахуйтай. Эхнэрээ уулын мухарт мөнхийн хараадаг, зоддог. Төдийлөн цагдаа сэргийлэх дээр очоод байхгүй эсвэл дуудлага өгсөөр цагдаа нь ч тоохоо больсон. Эхнэр, нөхөр хоорондоо эвлэрээд замаасаа буцдаг асуудал зөндөө. Тийм учраас хүчирхийллийг нууж, тэсэж болохгүй ээ.
Тэсэж тэвчихээргүй харилцааг авч үлдэх гэж хичээгээд нэмэргүй. Үүний ард хүүхэд байгааг бодох хэрэгтэй. Цаашдаа дараагийн нэг хүчирхийлэгч, хүчирхийлүүлэгчийг бэлдэж байна гэсэн үг.
Надад хандсан нэг хүн "Манай нөхөр зоддог юм аа. Манай охин ээж ээ, би том болоод нөхөртөө бас ингэж зодуулах уу" гэж асуусан удаатай гэдгээ ч хэлж байлаа.
Хүүхэд гарахаар эсвэл гэр бүл болсны дараа "зүгээр болчих байх" гэсэн хүлээлттэй ч...
ХУУЛЬЧ: Ажил дээрээ костюм, пиджактай суудаг даруухан нөхөр гэртээ очоод л эхнэр, хүүхдээ элдэв янзаар харааж, зүхэж байна.
Энэ ташрамд охид эмэгтэйчүүдэд зөвлөхөд, хүнтэй үерхэж нөхөрлөж болно. Гэхдээ энэ хугацаанд нэг л эвгүй ааш авир гаргавал, гар хүрсэн эсвэл өөр хүнтэй давхар харилцаа үүсгэсэн л бол яг тэр дороо зогсоорой. Анх ямар байна энэ нь цааш давтагдах магадлал өндөр гэсэн үг.
Хүүхэд гарахаар эсвэл гэр бүл болсны дараа "зүгээр болчих байх" гэж хүлээдэг. Гэтэл амьдрал дээр тийм байдаггүй.
Би өөрөө санаанд орсон зүйлсээ зохиож яриад байгаа юм биш. Амьдралдаа тохиолдсон зүйлээ ярьж, шүүхээр гэр бүлийн асуудлаа шийдвэрлүүлж байгаа ийм тохиолдлууд элбэг.
ХУУЛЬЧ: Гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдсэн этгээдийг 7-30 хоног баривчилж, албадан сургалтад суулгадаг зохицуулалт бий.
Нэг талаар зарим нь хүчирхийлүүлсэн талаараа дуудлага өгөхөөс айж байна. "Хэдхэн хоногийн дараа гараад ирнэ. Улам зэрлэг болоод намайг дахиад л зодно" гэхчлэн асуудалд өөрөөр ханддаг.
Гэр бүлийн хүчирхийлэлд Зөрчлийн болон Эрүүгийн хуулиар хариуцлага оногдуулж байна.
Хүчирхийлэл үйлдсэн этгээд нэг удаа долоо хоног, дараа нь 10 хоног баривчилгаанд явлаа гэхэд гурав дахь гэсэн ойлголт байхгүй.
Удаа дараа хүчирхийлэл үйлдвэл эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ гэдгийг сайтар ойлгох хэрэгтэй.
Гэр бүлийн хамаарал бүхий гишүүнээ зодож цохисон, эдийн засгийн хүнд байдалд оруулсан, бие махбодод нь хөнгөн, хүнд, хүндэвтэр гэмтэл учруулсан зөрчлийн бус, гэмт хэргийн шинжтэй үйлдэл байна гэж үзвэл гурван жил хүртэл хорих ялтай.
"30 хоногийн баривчилгаанд явж байгаа хүмүүс дунд буруугаа ойлгоод гардаг нь цөөн"
Тиймээс ч Гэр бүлийн тухай хуулийн зохицуулалтыг эргэж харах, хариуцлагыг чангатгах хэрэгтэй.
Түүнчлэн Ерөнхий Боловсролын Сургууль, их, дээд сургуульд гэр бүлийн харилцааг хичээлийн хөтөлбөр болгож оруулах нь чухал байна.
