Уншиж байна ...
Зураг
Зураг
ХУУЧИРСАН МЭДЭЭ: 2016/11/18-НД НИЙТЛЭГДСЭН

С.Молор-Эрдэнэ: Далай ламд Монгол хүн хэн болсныгоо харуулах өдрүүд эхлэх нь

ikon.mn
2016 оны 11 сарын 18
iKon.MN
Зураг зураг
Гэрэл зургийг Б.Бямба-Очир MPA.mn

Философич, доктор С.Молор-Эрдэнэ өөрийн блог хуудастаа Далай лам Монголд айлчлах гэж байгаатай холбогдуулан шинэ нийтлэл оруулжээ. Түүний нийтлэлийг бүрэн эхээр нь хүргэж байна. 

...

Эзэгнэнхэн төрлөө би гэж шүлэглэх дуртай Монголчууд Далай ламын өмнө хэн хэнийгээ эзэгнэнхэн төрсөн бол гэдгээ харуулах өдрүүд эхлэхнээ. Монгол хүн 100 жилийн дараа Түвдийн шар малгайт нэртэй ламын харгис урсгалаас салж чадсан уу гэдгээ харуулах өөрөөр хэлбэл сүүлийн 100 жилд Монгол хүн хэн болсоноо харуулах тэр өдрүүд эхлэхнээ.

Яагаад ч юм бэ энэ хэвлэл мэдээлэлээр цацаж буй мэдээнүүдийг харахад Монголын эзэн ирэх гэж байгаа мэт л харагдах юм даа. Монгол орон ийм эзэнгүй хэн ч ирээд дарлаад дээрэлхээд найрлаж наргиад явчихдаг орон арай ч болоогүй биздээ.

Дэлхий түүнийг мэднэ гээд дэлхийн хэн ч мэдэхгүй хүнийг рекламддаг тэр Коланы реклам санаанд орчихлоо. Үнэхээр дэлхий Монгол хүн хэн болсоныг харах тэр хариуцлагатай ухамсартай байж Далай ламын өмнө Чингисийн үр сад гэдгээ батлах өдрүүд эхлэхнээ. Мартсанаас Бөө гэдэг бас л Түвдийн шарын шашины өмнөх мухар сүсэгийн урсгал байсан. Шарын шашинд ялагдаж хөөгдсөн Түвдийн Бөөнүүд Монголд ирсэн байжээ. Бас л Түвдүүд.

Түвдүүд нэгэн цагт Монголчуудыг боолчилж явсан. Энэ боолчлол хамгийн харгис. Яагаад гэвэл хүнийг ямар ч идэвхигүй арчаагүй цаанаасаа зурсан зураг өгөгдсөн хувь заяа өөр ямар ч арга байхгүй энэ миний хувь тавилан гэж өөрөө өөртөө гомдон шаналан өрөвдөлт байдалд оруулдаг. Монгол хүн 100 жилийн өмнө ийм л байсан тэмбүү өвчиндөө баригдсан устана гэж хүртэл Өрнөдийн орнуудын жуулчид ам гарч байсан даа. Нэг л ард түмэн бидэнд хэзээ ч талархаж дуусахгүй тус хүргэсэн дээ.

1950 оноос Монгол хүн дэлхийн мэдлэг мэргэжил боловсролтой танилцаад өөр болсон уу гэдгийг Далай лам ирж харахнээ. Далай ламд Монгол хүн дахиж хэзээ ч Түвд хүний өмнө сөгдөж арчаагүй байдалд орохгүй гэж өөрсдийнхөө ихэмсэг зан билиг танхайгаа харуулж омогшиж огших тэр өдрүүд эхлэхнээ. Монгол зоригтой бол Далай лам сүүлээ хавчаад л гэртээ харина даа. Монголчуудаа Далай ламын өмнө нэрээ бодно шүү .

100 жилийн өмнө Манжийн тушаалаар Монгол хүнийг сэтгэл зүйн мухар сүсэгээр дарамталж айлган сүрдүүлж арчаагүй өвчинд баригдсан ард түмэн болгосон. Манж нэгэнт устсан тул Түвд ганцаараа Монгол хүнийг боолчилсон тэр үе саяхан. Ерөөсөө Манжийн үргэлжлэл яваад байгаа шүү дээ.

Монгол хүнийг бооолчилж явсан Түвдийн үе үеийн Далай ламууд юу хийж яаж Монгол хүнийг мунхруулан айлган сүрдүүлж арчаагүй байдалд оруулахаа сайн мэднэ. Далай лам ном уншина гэнээ. Далай лам хэний ямар ном унших вэ? Тэр номыг хэн хэдэн онд бичсэн ном бэ? Тэр номыг хаана ямар хэвлэлийн компани хэвлэсэн бэ?

Далай лам номоо ямар хэл дээр унших вэ? Монгол хэл дээр унших уу? Хэрвээ Монгол хэл дээр уншихгүй бол хэн Түвд хэлнээс орчуулах вэ? Түвдүүд айхтар болохоороо Монгол хэл дээр ном судар маань мэгзэмээ орчуулуулдаггүй гэсэн. Бүр боломжгүй гэж мунхруулдаг гэсэн.

Олон зуун жил Түвдүүд Монгол хүнийг боолчлон дарлахдаа ялангуяа эмэгтэй болон охидуудыг сексийн тоглоомоо болгож бүр хүчиндэж байгаагаа муу энерги хөөж гаргаж байна гэсээр байжээ. Өнөөдөр хүртэл Түвд оронд хэрэгждэг сураг бий. Дэлхийн олон энхтайваны төлөө байгууллагууд Далай лам Түвд нутагтаа хичнээн охидуудыг хүчиндэж тэдний хөлний шилбэний ясаар үлээдэг бүрээ хийдэг баримт ч элбэг шүү дээ. Занабазар гэж Түвдийн гар хөл болсон хүн яасан ч их Монгол хүний тархийг Түвдүүдтэй хамт угааж хэдэн ч охидын хөлний шилбэний ясаар үлээдэг бүрээ хийдэг байсан болдоо.

Занабазарыг бурхан бүтээсэн гэж шүтдэг. Гэтэл Бурхан хүнийг өөрөөр хэлбэл Занабазарыг бүтээсэн биш билүү. Занабазарын дэргэд Данзан Равжаа ёстой эх орон ч Монголдоо хайртай хүн байсан. Занабазар хэзээ ч соён гэгээрүүлэгч байгаагүй. Ямар ч оюуны өндөр түвшиний ном бичиж үлдээгээгүй дээ.

Түвд лам нар ялангуяа том толгой лам нар сүсэгтэн олондоо өөрийнхөө нус цэр шүлсээ долоолгуулдаг мухар сүсэг хэвээрээ үлдсэн. Одоо ч Түвд оронд хэрэгждэг. Том лам нар шавь нэртэй гарын боолдоо ялгадасаа арвайн гурилтай холиж идүүлдэг. Шээсээ уулгах бол наад захын жишээ. Ийм бузар булай биенээсээ гарч буй бүх өтгөн шингэнээ хүнд уулгаж идүүлдэг Далай лам Монголд ирнэ гэнээ. Монгол ээжүүд ч гэсэн халуурсан хүүхдэд шээсээ уулгаж Түвд хүний муу муухайгийн жишээ болдог доо. Өөрийнхөө ялгадасыг хүүхдэдээ өгдөг бас л муухай мухар сүсэг дээ. Энэ муухай лам нар.

Монголчууд энэ өдрүүдэд Далай ламд хэн болсоныгоо харуулна. Занабазараас хойш хөгжиж дэвшиж боловсролтой болж чадсан уу эсвэл мухар сүсэгтэй хэвээрээ арчаагүй оюуны доод түвшинд яг л 100 жилийн өмнөх шигээ хэвээрээ юу гэдгээ харуулна. Ямар ч гэсэн Хөдөө Аж Ахуйн Их Сургуулийнхан Түвдийн энэ ламд хүндэт доктор цол өгнө гэж 100 жилийн өмнөхөөсөө өөрчлөгдөөгүй гэдгээ харуулах гэж байх шиг.

Их сургуулийг анх байгуулсан дэлхийн ухаант хүмүүс шашинаас залуучуудыг тусгаарлаж мэдлэг боловсролтой болгох зорилготой байсан. Дэлхийн бүх их сургуулиуд шашинаас тусгаар тогтнож чадсан. Монголын Хөдөө Аж Ахуйн Их Сургуулийн профессорууд их сургуулийн нэр хүнд утга агуулгыг алдуулах инээдэмт эмгэнэлт жүжиг тоглохнээ. ШУТИС бол бүр хэдэн жилийн өмнө хүндэт доктор цол өгсөн байдаг. Тэр үеийн ректорууд 100 жилийн өмнөх хэвээрээ гэдгээ Далай ламд харуулж нотолсон.

Социализмын эринд ч Түвдүүд Монголыг ноёлсон хэвээрээ байсан. Даваа, Мягмар, Лхагва, Пүрэв, Баасан, Бямба, Ням гээд бүгд л Түвд үгнүүд шүү дээ. Долоо хоногийн гаригуудыг өөрчлөхгүй социализмд хэрэглэж байсныгаа одоо юу гэж тайлбарлах болдоо. Социализм шашиныг гадуурхаагүй ээ энэ муу муухай арга хэрэгсэл зан заншил уламжлалуудыг орчин үеэр л солих гэж оролдсон шүү дээ. Орчин үеийн Монгол өнөөдөр хаашаа явна вэ?

Сарлаг Түвдээс ирсэн. Өрөм гэж үг хүртэл Түвд гаралтай. Түвдийн хэвийн боов, өлзий угалз хээ гэх мэт. Хадаг хүртэл Түвдийнх. Хадагнаас татгалзаж чадахгүй л байна даа. Цагаан сар ч бүр ард түмний баяр биш лам нарын баяр болсон доо. Лам нарын ч гэждээ Түвдийн шарын шашины баяр болсон. Зун даншиг гэж бас л лам нарын Түвдийн шарын шашины баяр болох жишээтэй.

Монгол ээжүүд болон эмээ нар Далай ламыг арай тэгтлээ шүтэхгүй биздээ. Монгол ээжүүд үр хүүхдээ шүтнэ биздээ. Монголын эмэгтэйчүүд Далай ламыг шүтэхгүй эх орноо шүтнэ биздээ. Монголын төр Далай ламыг уриагүй биздээ. Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайдууд Далай ламтай уулзахгүй биздээ.

Монголын залуучууд ээжийгээ бас эмээгээ битгий Далай лам руу очоорой гэж гуйгаарай. Үр хүүхдэдээ хайртай юу эсвэл Далай ламыг шүтэх үү гэж асуугаарай. Битгий Далай ламын өмнө арчаагүй байж цацсан энэ тэр будааг түүж булаацалдаж ичгэвтэр байгаарай гэж хэлээрэй. Монгол эрчүүд Далай ламд бараагаа ч харуулахгүй гэдэгт итгэнэ.

Монголчууд Далай ламд Түвдийн боол биш гэдгээ харуулна биздээ. Түвд хүн харахаараа амиа алддаг тэр 100 жилийн өмнөх эмгэнэлт мухар сүсгээсээ Монгол хүн салсан биздээ.

Монгол хүн Түвдийн Далай ламд хэн болсоныгоо харуулах хариуцлагатай нэр төртэй өдрүүд эхлэхнээ. Монголчуудаа Түвд хүний өмнө битгий сөхрөөрэй. Арслан Тайж сөхрөөд Монголыг Манжын дарлал Түвдийн боол болгосон шүү. Бүү март. Мартвал сөнөнө. Биднийг хэн ч сөнөөхгүй бид өөрөө өөрсдийгөө л сөнөөнө.