Гэрэл зургийг mpa.mn

Дэлхий нийтийг хамарсан цар тахлын тархалтын улмаас онцгой дэглэм мөрдөн ажиллаж буй энэ үед хаврын тариалалтыг технологийн хугацаанд, төлөвлөсөн хэмжээндээ хүргэх чиглэлээр ХХААХҮЯ болон холбогдох газрууд арга хэмжээ авч, нэгдсэн удирдлагаар ажиллажээ.

Хаврын тариалалтын ажлыг энэ жил тавдугаар сарын 9-нөөс эхлүүлж, урьдчилсан байдлаар 490.2 мянган га-д тариалалт хийжээ.

Үүнээс,

• улаанбуудай 358.3 мянган га-д,
• төмс 17.4 мянган га-д,
• хүнсний ногоо 8.5 мянган га-д,
• тосны ургамал 56.1 мянган га-д,
• тэжээлийн ургамал 28.8  мянган га-д,
• жимс, жимсгэнэ 3.5 мянган га-д багтсан байна.

Одоогоор улаанбуудайн тариалалт 100.4 хувь, төмс 117 хувь, тосны ургамал 135.2 хувиар тус тус давж биелсэн бөгөөд цаашид хүнсний ногоо, тэжээлийн таримлын тариалалтын дүн нэмэгдэх боломжтой гэж тооцож буй аж.

Тариалалтын дүнг өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад улаанбуудайн тариалалт 10.6 хувиар, төмснийх 18.1 хувиар, хүнсний ногоо 26.5 хувиар тус тус ахиу тариалагджээ.

Мөн нийт тариалсан талбайн 73.6 % буюу 261.6 мянган га талбай хээрийн соёололтоор онц, сайн үнэлгээтэй гарсан байна.   

Энэ жил 372.5 мянган га-д чанар сайтай уринш боловсруулж бэлтгэхээр төлөвлөснөөс 130 мянган га-д уриншийн нэгдүгээр боловсруулалт хийгджээ.

Зургаадугаар сарын 19-ний байдлаар:

• гурилын үйлдвэрүүдийн агуулахад 16.3 мянган тонн гурил,
• 51.1 мянган тонн буюу 38.3 мянган тонн гурил үйлдвэрлэх хэмжээний улаанбуудайн нөөц байгаа нь шинэ ургац хүртэл шаардагдах 54.0 мянган тонн гурилын хэрэгцээг дотооддоо үйлдвэрлэж хэрэгцээгээ хангах боломжтой гэсэн тооцоо гарсан байна.

Гэрэл зургийн эх сурвалж: ХХААХҮЯ

Зохион байгуулж хэрэгжүүлсэн ажлын талаар

• Онцгой дэглэм тогтоосонүед ажлын байрыг хадгалах, үндсэн нэр төрлийн таримлын тариалалтыг нэмэгдүүлэх, аж ахуйн нэгжүүдийн санхүүгийн ачааллыг хөнгөлөх, хаврын тариалалтад бодитой дэмжлэг үзүүлэх, цаашид тариалангийн салбарын тогтвортой хөгжлийг хангах зорилгоор “Газар тариалангийн тогтвортой хөгжлийг дэмжих зарим арга хэмжээний тухай” Засгийн газрын 138 дугаар тогтоолыг батлан гаргуулж хэрэгжилтийг зохион байгуулан ажиллаж байна.

Энэхүү шийдвэрийн дагуу тариалангийн үйлдвэрлэл эрхлэгч иргэн, аж ахуйн нэгжүүдэд зориулан 3 хувийн хүүтэй, 1 жилийн хугацаатай 150.0 тэрбум төгрөгийн хөнгөлөлттэй зээл олгохоор шийдвэрлэсэн бөгөөд Сангийн яам болон Хөгжлийн банктай хамтран ажилласнаар зээл олголтыг эхлүүлсэн.

• Засгийн газрын 138 дугаар тогтоолын дагуу 10.8 тэрбум төгрөгийн үнэ бүхий 23 нэр төрлийн 277 ширхэг техник, тоног төхөөрөмжийг 263 иргэн, аж ахуйн нэгжид,  2.6 тэрбум төгрөгийн үнэ бүхий 177 тонн ургамал хамгааллын бодис, 842 тонн нийлмэл бордоо, 72 тонн гумины бордооны үнийг тус тус  50 хувиар хөнгөлж нийтдээ 335 иргэн, аж ахуйн нэгжид 20-50 хүртэл хувийн урьдчилгаатайгаар тариалалтын өмнө олгох ажлыг зохион байгуулав.
• Тариаланчдад учрах санхүүгийн дарамтыг багасгах, тариалалтыг технологийн хугацаанд чанар сайтай зохион байгуулах зорилгоор Хөдөө аж ахуйг дэмжих сангаар дамжуулан 1.8 тэрбум төгрөгийн үнэ бүхий 1.2 мянган тонн шатахууныг 50 хувийн урьдчилгаатайгаар 270 иргэн, аж ахуйн нэгжид зээлээр олгож дэмжлэг үзүүлэв.
• Тариалалтын бэлтгэл ажлын хүрээнд нийтдээ 12.5 мянган тонн улаанбуудайн элит үр импортлох зөвшөөрлийг 18 аж ахуйн нэгж, байгууллагад олгож хэрэгжилтийг зохион байгуулсан хэдий боловч үүссэн нөхцөл байдалтай холбоотойгоор аж ахуйн нэгжүүд 1.1 мянган тонн, Хөдөө аж ахуйг дэмжих сан 5.0 мянган тонн, нийтдээ 6.1 мянган тонн улаанбуудайн  үр импортоор нийлүүлэгдсэн болно.

Тиймээс хаврын тариалалтад зориулан Хөдөө аж ахуйг дэмжих сан болон Онцгой байдлын ерөнхий газрын Улсын нөөцийн салбарт дотоодын ургацаас бүрдүүлж  нөөцөлсөн 7.5 мянган тонн, импортын 5.0 мянган тонн, нийтдээ 12.5 мянган тонн улаанбуудайн үрийг хүсэлт гаргасан 390 гаруй аж ахуйн нэгж, иргэдэд 30 хувийн урьдчилгаатай зээлээр олгож дэмжлэг үзүүлснээр улаанбуудайг төлөвлөсөн хэмжээндээ тариалах боломжийг бүрдүүлэв.

• Хүнсний ногооны үрийн нөөц бүрдүүлэх зорилгоор Улсын төсвийн 160.0 сая төгрөгийн хөрөнгөөр 5.0 тонн, НҮБ-ын Хүнс, хөдөө аж ахуйн байгууллагын буцалтгүй тусламжийн 100 сая төгрөгийн дэмжлэгээр 3.4  тонн, нийтдээ 8.4 тонн ногооны үрийг 21 аймаг, нийслэлийн Хүнс, хөдөө аж ахуйн газруудаар дамжуулан иргэд, ногоочдод үнэгүй олгож дэмжлэг үзүүлэв.
• Орон нутгийн төсвөөс төмсний үр шинэчлэлд 62.0 сая төгрөг зарцуулж 70 гаруй тонн элит үр худалдан авч иргэдэд олгож дэмжлэг үзүүлсэн бол аж ахуйн нэгжүүд 150.0 мянган ширхэг вирусгүй бичил булцуу, 50 тн супер элит үр, 500 тн элит үрээр үрийн шинэчлэл хийлээ.  
•  Өрхийн үйлдвэрлэлийг дэмжих, хамгаалагдсан хөрсний тариалалтыг  нэмэгдүүлэх зорилгоор 32-120 м²-ийн 48 ширхэг хүлэмжийг 30 хувийн урьдчилгаатай зээлээр олгож дэмжлэг үзүүлэв. 
• Жимс, жимсгэний тариалалтыг нэмэгдүүлэх хүрээнд 10.4 мянган ширхэг чацарганы суулгацыг хүсэлт гаргасан аж ахуйн нэгж, иргэдэд 50 хувийн хөнгөлөлттэй үнээр олгох ажлыг зохион байгуулав.
• БНХАУ-ын Засгийн газрын хөнгөлөлттэй зээлийн хөрөнгөөр хэрэгжүүлж буй, “Хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг дэмжих” төслийн хүрээнд энэ онд 10.8 тэрбум төгрөгийн үнэ бүхий бага болон дунд оврын 70 ширхэг бороожуулагчийг усалгаатай тариалан эрхлэж буй 40 аж ахуйн нэгж, 11 иргэнд зээлээр олгож суурилуулах ажлыг зохион байгуулснаар  усалгаатай талбайн хэмжээг 4.1 мянган га-гаар нэмэгдүүлэх боломжийг бүрдүүлэв.
• Таримал ургамлын ургалтын үеийн хог ургамалтай тэмцэхэд 1.2 тэрбум төгрөгийн гербицид, уринш боловсруулалтад 2.1 тэрбум төгрөгийн шатахуун, төрөл бүрийн бордоо нийлүүлэхэд 1.3 тэрбум төгрөг, нийтдээ 4.6 тэрбум төгрөгийн бараа ажил үйлчилгээг Хөдөө аж ахуйг дэмжих сан дээр дамжуулан зээлийн аргаар хэрэгжүүлэхээр зохион байгуулан ажиллаж байна.

Эх сурвалж: ХХААХҮЯ