Ч.Хүрэлбаатар: "Үдийн цай" хөтөлбөр, цэцэрлэгийн хоолны мөнгө 50 хувиар нэмэгдэнэ

Эх сурвалж: Сангийн яам

Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатар 2020 оны төсвийг УИХ-д өргөн барихтай холбогдуулан төсвийн талаар танилцуулга хийж байна.

ШУУД ҮЗЭХ:

Ирэх оны эдийн засгийн өсөлтийг Засгийн газар 6% байхаар тооцжээ. 2018 оны эдийн засгийн өсөлт 7.2% байсан бол 2019 оны эхний хасаг жилд 7.3% болсон. Төсвийн тооцоолол дээр 8%-аар тооцсон боловч оны эцсийн гүйцэтгэлээр 7-8 хувьтай байх болов уу гэж үзжээ. Харин инфляцын түвшин 8 хувьтай байна гэж тооцсон байна. 

Монгол Улсын эдийн засгийн дотоод эрсдэлд дараах зүйлсийг авч үзжээ. Үүнд:

• Саарал жагсаалт - Энэ жагсаалтад орох эрсдэл хэвээр байгаа. Хэрэв орсон тохиолдолд зээлжих зэрэглэл, хөрөнгө оруулалт муудаж, гадаадад хийгдэх валютын гүйлгээнд нөлөөлнө. Эргээд эдийн засагт нөлөөлнө. 
• Түүхий эдийн үнэ ба эрэлт - Үнэ унах эрсдэл байгаа. АНУ, Хятадын худалдааны маргаан, эргээд технологийн салбарт бий болж байгаа нөхцөлүүд нь манай экспортын түүхий эдийн үнэ тодорхойгүй байдалд орох нөхцөлийг бүрдүүлэх тул эрсдэлд тооцсон. 
• Өвөлжилтийн нөхцөл - Наймдугаар сард хийсэн Улсын онцгой комиссын өргөтгөсөн хуралдаанаар ирэх өвөл хүндэрч болзошгүй гэсэн тул эрсдэлд тооцсон.  
• Дараагийн эрсдэл арилжааны банкуудын өөрийн хөрөнгийн эх үүсвэр - Үүнийг шалгаад дуусаж байгаа. Хэрэв банкуудын эх үүсвэрийг хуульд нийцүүлж өөрчилнө гэж үзвэл эргээд эдийн засагтаа ачаалал бий болгоно. 

12.9 их наяд төгрөгийн ОРЛОГО олно гэж тооцжээ. Үүний 

• 82.8%-ийг Татварын орлого
• 7.7%-ийг Татварын бус орлого
• 1.2%-ийг Тусламжийн орлого
• 1.0%-ийг Тогтворжуулалтын сан
• 7.6%-ийн Ирээдүйн өв сангаас олно гэж төсөөлсөн бол 

13.9 их наяд төгрөгийн ЗАРЛАГА гарах бөгөөд үүний 

• 40.4% - Тэтгэвэр тэтгэмж, татаас
• 6.9% - Зээлийн хүүхгийн төлбөр
• 26.5% - Хөрөнгө оруулалт
• 15.4% - Бараа, үйлчилгээний бусад зардал
• 1.8% - Эргэж төлөгдөх зээл байх нь.

Ийнхүү Монгол Улсын 2020 оны төсвийн төсөлд нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн орлогыг 2019 оноос 2.1 их наяд төгрөгөөр нэмэгдүүлж, 11.8 их наяд төгрөг, нийт зарлагыг 2019 оноос 2.3 их наяд төгрөгөөр нэмэгдүүлж 13.9 их наяд төгрөг, тэнцвэржүүлсэн тэнцлийг -2.1 их наяд буюу ДНБ-ий -5.1 хувь байхаар тооцжээ. Улмаар төсвийн алдагдлыг 2021 онд ДНБ-ий 2.8%, 2022 онд ДНБ-ий 1.4%-д хүргэж бууруулахаар төлөвлөж байгаа аж. 

Төсвийн орлогыг бүрдүүлэхдээ

1. Татварын шинэчлэл - Энэхүү шинэчлэлийн хэрэгжүүлж, эдийн засаг, бизнесийн орчин, хөрөнгө оруулалтыг дэмжинэ.
2. Гаалийн шинэчлэл - Энэ шинэчлэлийг дуусгаж, гадаад худалдааны эргэлтийг нэмэгдүүлж, экспортын байгалийн баялгаас татвараа бүрэн хураана.
3. Газрын төлбөрийг бүрэн хураана - Энэ чиглэлээр газрын бүртгэлийг цахимжуулан газрын төлбөрийн 40%-ийг сумдад хуваарилна хэмээн тооцжээ. 

Уул, уурхайн бүтээгдэхүүнүүдийн үнэ болон экспортын хэмжээг доорх байдлаар төсөөлсөн байна.

 

Эх сурвалж: Сангийн яам

Төсвийн зардлын тухайд 2020 онд 

хэмээн тусгасан байна. 

Тухайлбал, 2012 оноос хойш огт өөрчлөгдөөгүй байсан цэцэрлэгийн хооль дотуур байрны хоол, сургуулийн үдийн цайны тарицыг өөрчилж, 50 хувиар нэмэгдүүлэх бөгөөд 180.9 тэрбум төгрөг зарцуулахаар тусгажээ. 

 

Эх сурвалж: Сангийн яам