Монголын Топ 100 аж ахуйн нэгжийг тэргүүлэгчдийн нэг, улс орны нийгэм, эдийн засагт хамгийн их нөлөө үзүүлэгч томоохон байгууллага ХААН Банкны Иргэдийн банк хариуцсан дэд захирал М.Энхсайхантай уулзаж ярилцлаа.

Монголын өнцөг булан бүрт салбартай, нийт айл өрхийн 70 гаруй хувьд нь хүрч ажиллаж чаддаг ХААН Банк хэмээх “их айл”-ын шинэхэн бөгөөд хамгийн завгүй захирлын нэг тэрээр энэ ажилд томилогдоод найман сар болж буй аж.      

-Таныг “Мобиком”-ын Зах зээл, бизнес хариуцсан дэд захирал байсан гэдгээр тань хүмүүс сайн мэднэ. Одоо та ХААН Банкны иргэд, харилцагчидтай өдөр тутам тулж ажилладаг Иргэдийн банк хариуцсан дэд захирал. Таны хувьд шинэ цоо шинэ салбарт хөл тавьсан хүн. Хэр дасаж байна вэ?

-Гайгүй шүү. Адилхан л олон хэрэглэгчтэй манай улсын том байгууллагууд.  Анх орж ирэхэд хоёр л асуудал байсан. Нэгдүгээрт, би өөр байгууллагаас  орж ирсэн. Хоёрдугаарт, банкны салбарын хүн биш. Ямарсайндаа анх орсны дараа бусад банкныхан “Чамайг харахаар харилцаа холбооны хүн л харагдаад байх юм” гэдэг байлаа. Одоо бол ХААН Банкны хүн болсон.

-Монголын нөлөө бүхий томоохон байгууллагыг олон жил удирдаж явсан хүн гэхэд та  хэвлэлийнхэнд төдийлэн ярилцлага өгөх дургүй, их даруухан хүн шиг санагдсан?  

-Өмнөх байгууллагад ажиллаж байхдаа бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний тухай танилцуулж, хэвлэлийнхэнд харин ч их ярилцлага өгдөг байсан.

-Хувь хүний үүднээс?

-Хувь хүний талаар бол өгч байгаагүй ээ, миний юуг нь ч сонирхох вэ дээ. Би өөрийгөө албан хаагч хүн л гэж боддог. Айхавтар сонирхоод байх зүйл байхгүй. Урдах ажлаа хийгээд л явж байна. Энэ удаад салбараа сольсон сонинтой доо.

-Та ингэхэд өөрийгөө танилцуулахгүй юу. Аль нутгийн, хаана сургууль төгссөн, ямар мэргэжлийн хүн бэ?

-Би хотын уугуул. Ээж аав минь ч мөн адил. Ер нь бол орон нутагт хамаатан садан ч байхгүй дээ. Мэдээж ээж аавын хувьд бий байх. Надад нутаг ус гэхээсээ бүгд л адилхан хүмүүс, монголчууд, хэн юу хийж байгаа нь л чухал санагддаг. Өсвөрийн зохион бүтээгчдийн төв сургууль гэж байсан даа. Тэр сургуулийн анхны элсэгч. 1999 онд КМТС-ийг төгссөн, IT инженер мэргэжилтэй.

-Багадаа ямархуу хүүхэд байв. Зохион бүтээгчдийн төв сургууль төгссөн гэхээр хоббигоороо мэргэжлээ сонгосон байх нь ээ?

-Сургууль сонголтын тухайд миний өөрийн шийдвэр гэхээсээ аав л сонгож явуулсан хэрэг л дээ. 10 жилд надад байсан авьяас бол тооныхоо хичээлд нэлээд боломжийн байсан гэж боддог. Залуу техникчдийн ордонд аав оруулсан, конкурс өгөөд хуваарь сонгоход бас л аав  сонгосон. Ядаж байхад би хуваарь сонгодог өдөр өвдчихсөн байж таараад. Миний санаа уг нь эдийн засаг, санхүү банкны ангид оръё гэсэн бодол байсан.

-Аавын нөлөө их байжээ дээ?

-Байлгүй яах вэ. Аав минь онгоцны инженер хүн. Хүүгээ инженер болгоно гэж бодсон шиг байгаа юм. Гэхдээ би мэргэжлээрээ тийм ч удаан ажиллаагүй. Сургуулиа төгсөөд “Эрэл” компанид анх ажилд орж, анхны нийгмийн даатгалын дэвтрээ тэндээс авсан. Тэнд хоёр жил хагас, дараа нь “Мобиком”-д жил хагас гаруй инженерээр ажилласан. Сүүлд дахин оюутан болохдоо бас нэг хэсэг ажилласныг эс тооцвол инженерийн ажил бараг хийгээгүй ээ.

 

www.mpa.mn

-“Эрэл”-ээс ингэхэд яагаад гарсан юм бэ?

-Тэр үед “Эрэл” хамгийн том компани байлаа. Гэхдээ миний мэргэжлээс тэс өөр буюу барилга уул уурхайн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг байсан. IT инженер хүнд ирээдүйгээ харвал явахгүй нь тодорхой. Мэргэжлийн хамгийн том компани нь тэр үед “Мобиком” байлаа. Төв шуудангийн хажууд байшин бариад орчихсон, гоё оффистой, хамгийн гол нь IT мэргэжлийн хувьд моодны байсан л даа. “Мобиком”-д орох гэж гурван удаа шалгалт өгч, хоёр унаад гурав дахид нь тэнцэж байсан.

-Тийм  үү?

-Яагаад ч юм нэг юман дээр л уначихдаг байсан. “Мобиком”-д миний цалин “Эрэл”-д байснаас буурч орж байлаа. Тийшээ орох гэж үнэхээр их хичээсэн. CCNA буюу Cisco certificate network assistant гэдэг курс тэр үед Монголд дөнгөж нээгдээд, “Мобиком”-д орохын тулд тэрэнд хүртэл жил гаруй сууж байлаа.  

-“Мобиком”-д та гэхдээ нэлээд олон жил болсон, тийм үү?

- Яг “Мобиком”-д ажилласан хугацаа бол дандаа тэнд байсан гэсэн үг биш шүү дээ.  Анх 2002 онд ороод 2018 онд гарсан хэдий ч дунд нь хоёр жил сурахаар явсан. Бас дөрвөн жил “Мобинет” компанийн гүйцэтгэх захирлаар ажилласан. Яг есөн жил л “Мобиком”-д ажиллаж.

-Та бас дунд нь сурахаар явсан хэрэг үү?

-Ажилд ороод таван жилийн дараа дахин нэг шийдвэр гаргаад сурахаар явсан. Тэр үед Америк-д төгссөн залуус хэд хэд ирсэн юм. Хүнийг мэдлэгээр нь биш, англи хэлтэй, хаана сургууль төгссөнөөр нь үнэлдэг тийм нэг урсгал тухайн үед орж ирээд. Тэрэнд жаахан шар хөдлөөд, ажлаа орхиод Австралид хоёр жил сурсан.

-Ямар чиглэлээр сурсан бэ?

-Бизнесийн чиглэлээр. Хичээлийнхээ хажуугаар бас ажил хийсэн. Өөрийгөө Монголдоо гайгүйд орохоор сүрхий IT-гийн мэргэжилтэн гэж бодсон чинь тэнд очоод хэн ч тоохгүй амьтан болсон шүү. /Инээв/. Ажил олдохгүй байгаа юм чинь. Өдөрт л бараг 20-30 анкет онлайнаар бөглөөд явуулна. Хариу бараг ирэхгүй. Хааяа нэг залгана. Залгахаар нь хэл муу болохоор утасны ярилцлага дээр нь уначихна. Тэд “Монгол гэж хаанах вэ” гээд манай улсыг ч мэдэхгүй. Тэгээд сүүлдээ ашгүй зочид буудалд ажил олдоод орсон. Удалгүй харин IT-гийн нэг компани ажилд авч, мэргэжлээрээ жил хагас ажилласан.

-Тэндээс та юу олж авсан бэ?

-Тэр компанийн эзэн нь Австралид цагаачилж ирсэн хүн байлаа. Тэр хүн надад хэлний хувьд болоод хүнтэй хэрхэн харилцах талаар маш их зүйл зааж сургасан гэж боддог. Мань хүнд  зав гарангуут өрөөндөө дуудна. За ярь л гэнэ. Манай монгол хэл англиар шууд орчуулаад хэлэхээр тэг ингэ гэсэн зандарсан, эелдэг биш шүү дээ. Тэгдэг, ингэдэг гэж зааж зөвлөөд. Тэгээд хэл ч сайжирсан. Бас барууны хүмүүс хүнтэй яаж харьцдагийг ойлгож мэдсэн, маш их зүйл сурсан. Ажлын тухайд хэцүү байгаагүй ээ. IT-гийн ажил адилхан шүү дээ. Төгсөж ирсний дараа “Мобиком”-ын охин компани “Мобинет”-ийн CEO-гоор ажиллах уу гэж санал тавьсан. Тэгээд би тэр компанийг ганцаараа үүсгэн байгуулж эхэлсэн дээ. Гэрчилгээг нь аваад, хамгийн эхлээд ерөнхий нягтлангаа сонгож байлаа. 2013 он хүртэл гүйцэтгэх захирлаар нь ажилласан. 2013 онд манайх 100 гаруй хүнтэй, “Топ 100 татвар  төлөгч”-ийн нэг болчихсон байлаа. Тэр үед интернэтийн компаниуд их өсөж байсан.

-Амьдрал алхам тутамдаа боломж, сонголт дунд байдаг. Эргээд санахад хамгийн оносон зөв шийдвэр, бас алдсан боломж гэвэл?

-Алдсан боломж гэж би боддоггүй ш дээ. Бүгд л тухайн үедээ хийх хэрэгтэй л алхам байсан. Хамгийн эрсдэлтэй сонголт нь түрүүн хэлдэг “Эрэл”-ээс гардаг, бас гадагшаа сургуульд явж сурах хоёр байсан болов уу. Намайг сургуульд явахад бүгд л “Эрсдэлтэй юм хийж байна, сургалтын төлбөрөө яаж төлөх юм” гэцгээж байлаа.

-Тэр олон сонголтын тань магадгүй сүүлийнх нь том шийдвэр нь ХААН Банк байсан уу?

-Тийм ээ. Би ер нь ноднин жилээс бодож эхэлсэн л дээ. “Мобиком”-ын CEO-гоор ажиллаж байсан Дэвид гэдэг хүнтэй гурван жил хамт ажиллах боломж надад олдсон. Тэр хүн “Ер нь хүн дээд тал нь гурван жил, бүр болохгүй бол дөрвөн жил болоод ажлаа сэлгэж байх ёстой шүү” гэж ярьдаг байсан. Явахдаа надад “Чи ер нь эндээс өөр газар очиж өөрийгөө туршаарай” гэж зөвлөсөн. Нөгөө талаас нь харахаар хүнд өөрчлөгдөх ёстойгоо мэдрэх яг нэг тийм үе байдаг. Яалт ч үгүй цаг нь болчихсон байсан.

-Та өөрийгөө банкны захирал болно гэж ер нь бодож байв уу?

-Манай эхнэр хэлдэг юм. Бид хоёр байраа сольчихсон гэж. Эхнэр өөрөө банкны хүн л дээ. Гэтэл манай хүн IT-гийн, би банкны хүн болчихсон. Би гэлтгүй хүмүүс ч гэсэн өөрчлөгдөөд байгаа шүү дээ. Сүүлийн үед “Google”, “Amazon” зэрэг газрууд диплом шаардахгүй хүнийг ажилд авдаг болж байгаа гэсэн. Юу хийж чадаж байгааг нь хардаг болсон. Мэргэжил хамаагүй болсон юм биш үү. Анх банкинд ороход ХААН Банкны гүйцэтгэх захирал Жон Белл надад их нөлөө үзүүлсэн. Яагаад гэхээр би тэс ондоо салбарын хүн. Тэгээд дээр нь Иргэдийн банк хариуцна гэхээр манай банкны гол хэсгүүдийн нэг нь. Жон захиралд “Би ондоо салбарын хүн, банк мэдэхгүй ш дээ” гэлээ. “Угаасаа өөр салбарын хүн болохоор чамайг авч байгаа юм. Банкинд тэс ондоо салбарын хүн хэрэгтэй байдаг. Намайг “Сити” банкинд анх яагаад ажилд авсан бэ гэхээр би ч гэсэн банкны хүн биш байсан” гэж тэр хэлсэн. Гадны банкуудад ийм жишиг байдаг юм байна лээ.

-Ажлаа аваад хамгийн түрүүнд ажиглагдсан ялгаа юу вэ?

-Байгууллагын соёл нь их ондоо санагдсан. Салбарын онцлогоос болдог байх. Миний өмнө ажиллаж байсан газар үүрэн холбооны компаниуд дотроо харьцангуй дүрэм журамд захирагдсан гэгддэг байсан. Тэгтэл банк дүрэм журам бүр ихтэй, хариуцлагатай. Банкинд орохын өмнө “Мобиком”-ын “Candy” цахим мөнгө төслийг би бизнесийн талаас удирддаг байсан юм. Цахим мөнгө, мессеж зээлийн төсөл дээр ажиллаж байхдаа “Үүрэн холбоон дээр үүнийг хийж болж байгаа юм чинь банкинд очвол бүр илүү боломжтой байх” гэж бодож байсан. Гэтэл банкинд ирсэн чинь бараг эсрэгээрээ юм болсон. Яасан бэ гэсэн чинь банкны дүрэм журам нь хатуу. Салбарын зохицуулалт нь даацтай байдаг юм билээ. Жишээ нь үүрэн холбооны хэрэглэгч дата багц авъя гэвэл мессеж явуулаад л болчихно. Тэгэхэд банкны одоогийн дүрэм журмаар бол ихэнх үйлчилгээ заавал салбар дээр очиж цаасан дээр гарын үсэг зурах болдог. Зээлийн хэмжээ өөрчлөгдсөн бол гэрээний дагуу гарын үсгээр баталгаажуулах ёстой гэдэг ч юм уу. Тэр нь тухайн хүнд их түвэгтэй болоод явчихаж байгаа юм. Эцсийн дүндээ  хоёулаа л адилхан нэмж худалдан авалт хийж байна шүү дээ.

 -Үүнийг нээрээ яагаад хялбарчилж болдоггүй юм бол. Та энэ чиглэлд өөрчлөлт хийх үү?

-Би юү? Өөрөө зөвхөн мэддэг бол даруй хиймээр л байна.

-Гадаад захиралтай ажиллахад монголчуудад суралцах зүйл олон уу? 

-Монгол, япон, англи, австрали, америк янз бүрийн захирлуудтай ажиллаж үзлээ. Энэ дундаас харахад үнэхээр мэдлэг, туршлага  нь бүрдсэн гадаад хүнээс бол бид их зүйл сурахаар юм байна лээ. Түрүүн хэлсэн Дэвид гэдэг хүнтэй гурван жил хамт ажилласан, өөрийгөө их азтай хүн гэж боддог. Одоо Жон захирлын хувьд ч гэсэн. Түүнээс би их зүйл сурах байх. Манай монголчуудын зан ааш, ази гэхээсээ илүү барууны чөлөөтэй тал руугаа ш дээ. Тэгэхээр бид америк, австрали хүмүүстэй  ажиллавал сэтгэлгээ нь таарах юм шиг бодогддог. Ягшсан дүрэм журамд баригддаггүй.

-Банкинд ирснээс хойш таны хамгийн анхны барьж авсан төсөл юу вэ?

-Банкинд ирснээс хойш анх надад тооцооны төвүүдийн хүлээлгийн минутыг бууруулах буюу үйлчилгээний чанарыг сайжруулах даалгавар өгсөн. Үүнтэй холбоотойгоор миний хийсэн зүйл бол Харилцагчийн  мэдээллийн төвийн лавлах утсаар илүү их үйлчилгээ үзүүлдэг болгохыг эрмэлзсэн. Бас харилцагчдыг онлайн, интернэтээр идэвхтэй үйлчилгээ авдаг болгохыг оролдлоо. Аль болох салбарт ирэхгүйгээр өөрт хэрэгтэй банк, санхүүгийн үйлчилгээг онлайнаар авах боломжийг бүрдүүлэхийг хичээлээ. Үүний тулд харилцагчдад тайлбарлаж, зааж өгөхийг илүүд үзсэн. Өмнө нь банкны салбарууд дээр ороход ихэвчлэн борлуулалт үйлчилгээний ажилтнууд суудаг байсан шүү дээ. Одоо харилцагчийн үйлчилгээний зөвлөхүүдийнхээ тоог нэмсэн. Энэ ажилтан маань харилцагчийг орж ирэхэд нь онлайн, АТМ-ээр хэрхэн гүйлгээ хийх тухай зааж өгч, эхний гүйлгээ хийхэд нь тусалж өгч байгаа. Өөр нэг зүйл нь Улаанбаатар дахь манай ихэнх салбар тооцооны төвд засвар хийгдээд дуусаж байна. Гадна талд нь ХААН Банк гэж мэдэгдэхүйц орчин, дотор талд нь харилцагчид тухтай нөхцөл бүрдүүлсэн. Мөн ажилтнуудынхаа ажлын нөхцөлийг сайжруулахад нэлээд анхаарч ажиллалаа. Манай ажилтнууд өглөө 09.00 цагт банк онгойхоос өмнө эрт ирээд 18.00 цагт хаалгаа хаадаг байсан. Ажил нь ихэвчлэн 19.30-д дуусаж, 20.00 цагаас хойш гэртээ харьдаг байлаа. Одоо манайхан бүгд ердийн үед үүнээс хамаагүй өмнө тарж, хувийн амьдралдаа зарцуулах цаг нь нэмэгдсэн.

-Түрүүн засвар үйлчилгээ гэж ярилаа. Хүмүүсийн шүүмжилдэг нэг зүйл бол зарим банк харилцагчдадаа зориулсан ариун цэврийн өрөөгүй гэдэг асуудал. ХААН Банкны тооцооны төвүүд бүгд  ариун цэврийн  өрөөтэй байдаг уу?

-Засварын хүрээнд бүгдийг нь ариун цэврийн өрөөтэй болгосон байгаа. Уг нь нэгийг нь харилцагчдад, нөгөөг нь ажилтнуудад зориулсан байхаар хоёр янзаар хийхийг зорьсон юм. Гэтэл зарим газар тухайн дэд бүтэц, байр талбайгаасаа хамаараад тэгж хийж чадаагүй. Тийм газрууд дундаа нэг ариун цэврийн өрөөтэй байгаа. Тэгэхээр  ариун цэврийн өрөө ашиглах боломжгүй гэх мэт шүүмжлэлд манайхан лав өртөхөөргүй болсон. Гэхдээ нөгөө талаас ариун цэврийн өрөөг соёлтой боловсон ашиглах дээр асуудал байдгийг манай салбарын ажилтнууд бас хэлдэг. Аль аль талдаа бодууштай л зүйл. Яваандаа сайжрах байх аа.

-Харилцагчидтай өдөр тутам тулж ажилладаг энэ банкны магадгүй хамгийн завгүй захирал нь та байж мэдэх юм. Банкны дараалал, шимтгэл хураамж, хүү бууруулах тухай харилцагчийн гомдол гээд өдөр тутмын зовлон бэрхшээл их биз?

-Улаанбаатар хотын тооцооны төвүүдэд хүлээлгийн хугацаа жилийн өмнө дунджаар 16 минут байсан  бол одоо 9 минут болж багассан. Харилцагчдаасаа хүлээлэг ихтэй байдагтаа уучлалт хүсэж байна. Бидний зорилго таван минут ба үүндээ хүргэхээр хичээж ажиллаж байна. Дээрээс нь интернэтээр гүйлгээ хийдэг хүмүүсийн тоо эрс нэмэгдэж, тэр тоолонд салбарт ирдэг хүмүүсийн тоо цөөрч байна. Салбар дээр ирэхийн тулд тухайн хүн замд түгжирнэ, машинаа байрлуулах зогсоол олох хэрэг гарна.  Эцсийн дүндээ үнэхээр л шаардлагатай биш бол утсаар юм уу, онлайнаар төлбөрөө хийчихвэл илүү амар болсон. Тиймээс харилцагчдаа сургах аргыг нэлээд хийж байгаа. Харилцагчийн зөвлөх Салбар тооцооны төв болгонд нэг, зарим томхон тооцооны төвд хоёр хүн бий. Загас барих аргыг нь зааж өг гэдэг шүү дээ. Байнга салбарт ирж гүйлгээ хийгээд явдаг хүн байдаг. Тэр хүмүүсийн банкинд ирэх зан төлөв өөрчлөгдөхгүй.

Тиймээс нэг удаа 30 минут зарцуулж, яаж гүйлгээ хийх аргыг нь тэр хүнд заагаад өгчихвөл дахиад ирэхгүй, бас өөрт нь ч амар болно. “Банк хэрэглэгчтэй харилцах болон эрсдэлийг удирдах гэсэн хоёр гол ажил хийдэг” гэж нэг номонд бичсэн байсан. Миний хариуцаж байгаа ажил бол харилцаа буюу харилцагчийн үйлчилгээ. Харилцагчтай харилцах харилцааг л бид сайжруулж байгаа юм. Үүнээс гадна ажилтнуудын дунд харилцагчийн үйлчилгээ болон бүтээмжээс хамаарсан үнэлгээний системийг энэ жилийн долдугаар сараас Улаанбаатарт хэрэгжүүлж эхлээд байна. Тэр ажилтны үйлчилгээнд харилцагчийн сэтгэл ханамж ямар байна, өдөр тутмын бүтээмж нь бусад хүмүүстэй харьцуулахад ямар байна гэж үнэлэх юм. Хамгийн гол зүйл нь дахин хэлэхэд харилцагчийн үйлчилгээ.

-Яаж тооцно гэсэн үг вэ?

-Хэрэглэгчийн сэтгэл ханамж ямар байна гэж хэмжинэ.  Дээрээс нь “mystery shopping” гээд сар болгон манай тооцооны төвүүдэд хөндлөнгийн гэрээт компани хүн явуулж үйлчилгээг нь шалгадаг. Танай тэр ажилтан хувцсаа зөв өмсөөгүй байна, хүнтэй тэгж харилцаж байна гэдэг ч юм уу, сар болгон хийгдэж байгаа хөндлөнгийн хяналтын ажил. Өөр нэг зүйл нэмж хэлэхэд миний сая ярьсан зүйлс ер нь л манай банкин дээр надаас ч өмнө хийж байсан ажлууд. Ирснээсээ хойш би энэ нь илүү чухал юм байна, үүнд илүү ач холбогдол өгье, үүнийг жаахан сайжруулчихъя л гэсэн. Түүнээс биш, огт байгаагүй юмыг цоо шинээр хийсэн юм бол байхгүй. Жишээ нь, цахим хэрэглээг нэмэгдүүлэхээр бүх тооцооны төвүүдийг wifi-тай болгож байгаа. Хүмүүсийг ирэхээр та дугаарлах уу, эсвэл манай wifi-аар ороод үйлчилгээ авах уу гэж асууж байгаа. Ялангуяа энэ нь орон нутагт маш хэрэгтэй. Салбар хаачихсан байлаа ч wifi-аа бид асаалттай үлдээчихдэг. Хүмүүс гадна нь очоод интернэт орж гүйлгээгээ хийдэг ч юм уу.

Өөр нэг өөрчлөлт нь тооцооны төвийн захирлуудыг өрөөндөө суух биш, зааландаа зогсож, харилцагчтайгаа ажилла гэж үүрэг өгсөн. Өмнө нь захирлын өрөө хамгийн ард нь байсан бол шинэ засвараар урагш болгож, гүйлгээний заалтай зэрэгцээ байрлуулсан. Харилцагчид ямар асуудал байгааг ойлгож байж л өөрөө сайжруулна шүү дээ. Тэрийг ойлгохгүйгээр ажил хийнэ  гэж байхгүй.

-ХААН Банкны Иргэдийн банк хариуцсан захирал хөдөө орон нутгаар их явдаг байх. Энэ жил аль аль аймгаар очсон бэ.?

- Манайх нийт 21 аймагт 24 салбар, 462 нэгжтэй. Энэ онд бүгдээр нь орох зорилготой боловч одоогоор 16-гаар нь ороод байна.

-Та 4000 гаруй хүн хариуцаж ажилладаг хүн. Ажилтнууддаа тавьдаг хамгийн гол шалгуур юу вэ?

-Надад тухайн хүний ажлыг хийе гэсэн сэтгэл нь л чухал. Тэр хүний мэдлэг, чадвар надад хоёрдугаарт бодогддог юм. Сэтгэлгүй, чадвартай хүнийг хүчээр шахаж ажил хийлгээд яагаад ч амжилтанд хүрэхгүй. Харин сэтгэлтэй чадваргүй хүнийг жаахан сургаад авахад л сурчихна. 99 хувийн хөдөлмөр, нэг хувийн авьяас гэдэг шүү дээ. Миний дуртай “Ажилтнууд нэгдүгээрт-Employees first” гэдэг ном байдаг. Хэрвээ бид сайн ажилтантай бол тэд маань хэрэглэгчид хамгийн сайн үйлчилгээ үзүүлнэ. Хэрэглэгчид байгаад муу ажилтан байвал хэрэглэгчээ гомдоогоод явуулчихна. Сайн ажилтан бол хэрэглэгчийг авчирна, татна. Үүнийг хэрэгжүүлэх нь нэг номер гэж боддог. Мэдээж хэрэглэгч байхгүй бол байгууллага оршихгүй.

Миний нэг танил хамт ажилладаг япондоо “Хэрэглэгч бол хаан” гээд ярьж л дээ. Нөгөөх нь “Би тэгж боддоггүй” гэж. Залуу гайхаад “Та тэгээд юу гэж боддог юм бэ” гэсэн чинь “Хэрэглэгч бол бурхан гэж боддог. Яагаад гэвэл хааныг бол хуурч болно. Бурхныг бол хуурч чадахгүй. Тийм учраас хэрэглэгч бол бурхан. Тиймээс бүх зүйлийг нь өөртөө зориулж байгаатай адилаар сэтгэлээсээ хийх хэрэгтэй” гэсэн байгаа юм.

-Миний л мэдэхийн ХААН Банк олон хүнд үйлчилдэг учраас ч тэр үү, иргэдийн шүүмжлэлд хамгийн их өртдөг газар. Шүүмжлэлд та хэрхэн ханддаг вэ? Интернэтээр байгууллагаа өмөөрөөд хэн нэгэнтэй “үзэлцэж” байсан тохиолдол бий юү?

-Тийм юм байхгүй ээ. Өмнөх газраа суралцсан гэх юм уу. Ер нь эхний байранд явж байгаа хүн бол дандаа шүүмжлүүлдэг. Зөв шүүмжлэл бол бидний ажлыг сайжруулна. Худлаа шүүмжлэл бол “Энэ ч арай дэгсдүүлж байна аа, энэ дандаа тэгдэг” гэж хүмүүс мэддэг. Аль нь зохион байгуулалттай вэ гэдгийг ч хүмүүс ялгаж ойлгодог болсон.  Шүүмжлүүлэхгүй байна гэдэг бүр аюултай.

-Саяхан сошиал орчинд хөгжлийн бэрхшээлтэй охинтой ээжийн оруулсан пост нэлээд шуугиан тарьсан. Тэргэнцэртэй иргэнд зориулсан орц гарцтай тооцооны төв хэр олон байдаг юм бэ?

-Шинэ тооцооны төв ашиглалтанд оруулахдаа  тэргэнцэртэй иргэдэд зориулсан орж гарах зам заавал хийдэг. Харамсалтай нь нийслэлд ийм замгүй хэд хэдэн тооцооны төв бий. Хоёр давхарт, түрээсийн байранд байдаг тооцооны төвүүд л дээ. Тухайн байшин барилгыг яаж ч чаддаггүй. Харин нэгдүгээр давхарт байрлаж байгаа, засвар хийх боломжтой бүх тооцооны төвд зориулалтын зам хийж байгаа. Одоогийн байдлаар Улаанбаатар хотод нийт 82 тооцооны төв байдгаас 64 нь  зориулалтын замтай байна. Бид тэр гомдлын дараагаар дотроо нэлээд асуудал болсон. Уг нь тухайн харилцагчийг замын ардхан байрлах зориулалтын замтай тооцооны төв рүү очоорой гэж хэлж болох байжээ. Манай ажилтанд сэтгэл буюу үйлчилгээний чадвар дутсан байна гэж харсан. Үүний мөрөөр арга хэмжээнүүд авсан байгаа. Ийм асуудал гаргасандаа үнэхээр харамсаж байна. Энэ миний хариуцсан ажил, миний буруу. Тэр хүнээс уучлал хүсье.  

-Дэлхий нийтээрээ банкны салбар их өөр болж байна. Бүх үйлчилгээ цахимжиж, дижитал хувилбар руу шилжиж эхэллээ. Банкинд хүмүүс зөвлөх үйлчилгээ авах гэж л ханддаг болж. Та банкны салбарын  цаашдын ирээдүйг хэрхэн төсөөлж байна вэ?

-Финтек гээд үг бий. Нэг талаас санхүү, нөгөө талаас IT гэсэн үг. Мэдээллийн технологи ашиглаж үйлчилгээгээ хялбараар шуурхай хүргэж байгаа болохоос банкны үйлчилгээ байдгаараа, санхүүгийн хэрэгцээ байдгаараа л байна. Харин банкинд ирж үйлчилгээ авахаа болих ч юм уу, тиймэрхүү хандлага гарах байх. Ухаалаг утас зөвхөн санхүүгийн салбарт биш хүний амьдралын хэв маягт ч нөлөө үзүүлж байгаа. Яваандаа банкин дээр гүйлгээ хийх гэж биш, харин гэрээ байгуулах, анхан шатны харилцаа тогтоох зэрэг зайлшгүй биеэр байх тохиолдолд л ирдэг болох болов уу. Энэ ч бас  миний зорилго. Тэр хүн ч цагаа хэмнэнэ, хүссэн цагтаа үйлчилгээгээ авна. Миний хүсэж байгаа юм бол банкийг үйлчилгээний салбар, хэрэглэгчтэйгээ илүү ойрхон ажилладаг гэдэг утгаар нь харж байгаасай гэж боддог.

-Шинэ технологи болгон үйлчилгээг хялбаршуулдаг гэж үздэг. Ер нь нийт харилцагчдын хэдэн хувь нь интернэт банк хэрэглэж байна вэ?

-Интернэт банк хэрэглэгчдийн тоо энэ жил л гэхэд 20 хувь илүү өссөн. Сүүлд интернэт банк, аппликэйшн шинэчлэгдсэнээр бүр илүү нэмэгдэх хандлага харагдаж байна. Цаашид ч хэрэглэгчийн тоо нь улам өсөх байх.

-ХААН Банкийг хамгийн олон салбартай гэдэг байсан бол одоо цахим үйлчилгээгээр тэргүүлэгч банк гэдэг болсон. Хамгийн олон АТМ, ПОС машинтай гэдэг. Та уншигчдыг гайхашруулж ангайлгахаар нэг тоо хэлээч?

- ХААН Банкинд орж ирээд хамгийн их ангайсан юм бол ажилтны тоо, бизнесийн цар хүрээ нь. Гаднаас хараад, сонсоод мэдэрдэггүй байж. Олон хүнийг ажлын байраар хангаж байгаагаараа Төмөр зам, Эрдэнэт үйлдвэрийн  дараа л орж байна шүү дээ. Ялангуяа сум болгонд ХААН Банкны байнгын ажилтай гурав, дөрвөн хүн байна. Мөн Монгол Улсын иргэдийн төлбөр тооцоо хийдэг хэв маяг маш их өөрчлөгдөж байна. Тухайлбал, улс даяар интернэт банкаар нэг өдөрт хийгдэж буй нийт гүйлгээний 45 хувийг, карт уншигч машин дээр хийгдэж байгаа гүйлгээний бас 44 хувийг ХААН Банк дангаар гүйцэтгэж байна. Энэ тоо манай банкны гэхээсээ илүү банкны хэрэглэгчдийн төлбөр тооцоо хийх хэв маяг яаж өөрчлөгдөн хувьсаж байгааг илэрхийлэх болов уу. 

-Шимтгэл хураамжийн тухай танаас асуухгүй өнгөрч чадахгүй нь. ХААН Банк жилд 365 мянган төгрөг шимтгэлд авч байна гэж сошиалаар нэг хэсэг шуурсан. Шимтгэл бууруулах боломж бий юү?

-Шимтгэл бууруулах талаар бид байнга мэрийж ажилладаг. Гэтэл  үйлчилгээ явуулахад тодорхой зардал, хөрөнгө оруулалт гардаг. АТМ гэхэд л 1300 гаруй төхөөрөмж авчраад суурилуулчихсан байна. Тэр төхөөрөмжүүдийн ард хүн хүч ажилладаг. Гүйлгээ хийсэн гээд мессеж ирдэг шүү дээ. Тэр гүйлгээний  шимтгэлийн тодорхой хувийг үүрэн холбооны оператор авна. Бүх юм цаанаа зардалтай. Түүнээс биш бид ямар ч зардал гаргахгүй байж эдгээр хураамжийг авна гэж байхгүй. Зардал дээр суурилж бид шимтгэл хураамжийнхаа үнийг тогтоодог. Бид харилцагчдадаа тохиромжтой боломжуудыг эрэлхийлж ажилласаар байна. Тэр 365 мянга гэсэн ярианы тухайд өдөрт 10 гүйлгээ хийвэл ийм дүн гарна гээд бичсэн байсан л даа.

Гэтэл бодит байдал дээр цахим банкаар хийгдэж байгаа гүйлгээ шилжүүлгийн давтамжийг харвал интернэт банк эсвэл мобайл банкийг идэвхтэй хэрэглэдэг хүн өдөрт дунджаар 1-2 гүйлгээ хийдэг юм байна. Энэ талаар манайхаас тухайн үед нь тодруулга өгсөн байсан. Гэхдээ бид харилцагчдадаа шимтгэлгүй үйлчилгээ авах олон боломж олгодог. Жишээ нь гүйлгээний мэдээлэл, дансны үлдэгдэл зэргээ заавал мессежээр биш интернэт банк, ATM, мобайл банкаараа ороод шалгахад үнэгүй шүү дээ. Бас та худалдаа үйлчилгээний байгууллагуудаар үйлчлүүлэхдээ бэлэн мөнгөөр биш картаа уншуулаад байхад ямар ч шимтгэл хураамж төлөхгүй гэх мэт хувилбарууд байна. Магадгүй бид энэ тухай илүү сайн хэлж тайлбарлах хэрэгтэй юм шиг байна.

-Өнгөрөгч амралтын өдрүүдэд данс хөтөлсний хураамж 200 төгрөг татсан гээд танай хэрэглэгчид нэлээд бухимдлаа. Энэ шинээр авсан хураамж уу? Бүх хэрэглэгчээсээ авсан уу?

- Энэ 200 төгрөг нь идэвхтэй төлөвт байгаа харилцах данснаас сард нэг удаа авдаг данс хөтөлсний хураамж юм. Өөрөөр хэлбэл, зөвхөн харилцах данстай иргэдээс сарын эцэст тухайн данснаас нь суутгаж авдаг. Өнгөрөгч баасан гарагт буюу 11-р сарын 30-ны өдөр манайх энэ хураамжаа авахад манай байгууллагын буруугаас болоод гүйлгээний утга буюу “данс хөтөлсний хураамж” гэсэн тайлбар нь интернэт банк, ухаалаг банк аппликейшний сүүлийн гүйлгээ цэс дээр харагдаагүй нь ойлгомжгүй байдал үүсгэжээ. Харилцагчдадаа ойлгомжгүй байдал, бухимдал үүсгэсэндээ албан ёсоор уучлалт хүсэж байна. Манай зүгээс 12-р сарын 1-ний шөнө уг асуудлыг залруулаад гүйлгээний тайлбарыг оруулсан байгаа.

Харилцах данс хөтөлсний хураамжийн тухайд банкны салбарт түгээмэл хэрэглэдэг шимтгэл л дээ. Энэ нь харилцагчид данс нээхээс хаах хүртэлх хугацаан дахь дансны бүхий л мэдээллийг мэдээллийн бааз дээр бүртгэх, хадгалах, түүний аюулгүй байдлыг хамгаалах үйл ажиллагаатай холбогдуулан гарч буй зардлыг санхүүжүүлэх үйлчилгээний төлбөр юм. Харилцагчийн дансны мэдээллийн баазыг бий болгох, шинэчлэх,  шаардлагатай мэдээллийг цаг тухайд гаргаж авах, харилцагч дансандаа хүссэн үедээ гүйлгээ хийх боломжийг бүрдүүлэх зорилгоор энэхүү хураамжийг 2011 оноос авч эхэлсэн. Энэ олон харилцагчийн дансыг хөтлөхийн тулд томоохон хэмжээний програм хангамжийг гаднаас худалдаж авна, ашиглалтын зардал сар бүр төлнө, хүн хүч, сервер, тооцооны төв ажиллуулна гээд нүдэнд ил харагдахгүй зөндөө зардал гардаг. Үүний тодорхой хувийг бид энэ хураамжаас бүрдүүлдэг юм.

 -Ажлаа авснаасаа хойш та багагүй ажил амжуулжээ. Харилцагчдын хүлээлгийн минут буурч, банкны үйлчилгээг шуурхай, хялбар болгох чиглэлээр багагүй ажил хийж байгаа юм байна. Ирэх жилийн хувьд Иргэдийн банкнаас хийхээр төлөвлөсөн ямар ажил байна вэ?

-Ирэх жил Call center буюу Харилцагчийн мэдээллийн төв 1800-1917 лавлахын ажлыг эрс сайжруулна. ХААН Банк руу залгахаар утсаа авдаггүй гэдэг. Харилцагчийн мэдээллийн төв буюу банкны лавлахыг бид одооноос илүү шинэ орчин, тоног төхөөрөмжтэй болгож, хүн хүчийг нь нэмж, харилцагчийн асуудлыг аль болох утсаар шийддэг болгохоор зорьж байна. Угаасаа хөгжлийн үе нь нэгдүгээрт, харилцагч биеэрээ ирж санхүүгийн асуудлаа шийддэг. Хоёрдугаарт, утсаар яриад шийддэг. Гурав дахь үе шат нь тухайн харилцагч  өөрөө онлайнаар бүх үйлчилгээг хийдэг болох юм. Хүмүүс шууд онлайн л гээд байгаа. Залуучууд бол чадна. Гэтэл настай хүмүүс, интернэтгүй хүмүүс чадахгүй шүү дээ. Тэгэхээр Call center буюу Харилцагчийн мэдээллийн төвийн 1800-1917 лавлахаар үйлчлүүлэх зайлшгүй шаардлага бий. Гол зүйл бол бидний хувьд банкны бүх ажилтан нэг хэлээр ярьдаг буюу бүгд нэгэн ижил стандарт мөрддөг байхад илүү анхаарч байна. Ингэхийн тулд мэдээж зарим шат дамжлагыг автоматжуулах хэрэгтэй. Ингэснээр эцсийн дүндээ үйлчилгээний чанар сайжрах юм. Манай харилцагчид салбарт ирсэн ч, гар утасны аппликэйшнээр эсвэл интернэт банкаар үйлчлүүлсэн ч яг адилхан түвшний чанартай үйлчилгээ авдаг байхыг зорьж байна.

-Цаг зав гарган ярилцлага өгсөн танд баярлалаа.