Ипотек саадгүй хэрэгжихэд сар бүр 60 орчим тэрбум төгрөгийн САНХҮҮЖИЛТ шаардлагатай
Иргэдийн дунд хамгийн эрэлттэй орон сууцны 8 хувийн зээл буюу ипотекийн зээлийн асуудлаар өнөөдөр Монголбанкинд хэлэлцүүлэг зохион байгуулагдлаа.
Ипотекийн хэрэгжиж эхэлснээс хойш нийт дөрвөн их наяд төгрөгийн зээлийг 90 мянга гаруй зээлдэгчид олгожээ. Гэвч хөтөлбөрийн санхүүжилт багассаны улмаас зээл хүлээгдэж, хүртээмж нь буурсан зэрэг асуудлууд тулгараад байна.
"ипотекийн зээлийг Засгийн газар санхүүжүүлж, үргэлжлүүлэх нь зөв"
Ипотекийн санхүүжилтийн асуудлаар Монголбанкны баримталж буй бодлогын талаар Дэд ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэнгээс тодрууллаа.
-Ипотекийн санхүүжилтэд тулгараад буй ямар асуудал байна вэ. Ямар зохицуулалтууд шаардагдаж байгаа талаар мэдээлэл өгнө үү?
-Өнгөрсөн дөрвөн жилд ипотекийн зээлийн санхүүжилт тогтвортой явж ирсэн нь Монголбанк дийлэнхийг нь санхүүжүүлж ирсэнтэй холбоотой.
Өнөөдрийг хүртэл дөрвөн их наяд төгрөгөөр ипотекийн зээлийг санхүүжүүлсний гурван их наяд нь Монголбанкны эх үүсвэр байсан бол нэг их наядыг арилжааны банкууд гаргасан.
Ипотекийн зээлийг үргэлжлүүлэх сонирхол Засгийн газарт байгаа. Монголбанкны зүгээс ипотекийн зээлийг Засгийн газар санхүүжүүлж, үргэлжлүүлэх нь зөв гэсэн байр суурьтай байна. Учир нь орон сууцны санхүүжилт бол олон нийтийг хамарсан, ард түмний амжиргааг дээшлүүлэхтэй холбоотой. Монголбанкнаас явуулдаг мөнгөний бодлоготой энэ асуудал нийцдэггүй.
Хоёрдугаарт ОУВС-тай хамтран хэрэгжүүлэх хөтөлбөрийн хүрээнд Монголбанкыг орон сууцны санхүүжилтийн хөтөлбөрт манлайлан оролцох нь зайлшгүй зүйл биш гэж зөвлөж байгаа. Тиймээс бид 2018 оноос эхлээд ипотекийн зээлийн санхүүжилтийн хөтөлбөрөөс гарах болзол хүлээж авсан.
-Банкууд 8 хувийн зээл олгохгүй байгаа гэсэн гомдол, шүүмжлэл иргэдийн зүгээс ирдэг. Энэ ямар учиртай вэ?
-2017 оны хувьд Монголбанк ипотекийн зээлийн төлбөрийг эргэж санхүүжилт хэлбэрээр гаргаж байгаа. Энэ 2018 оноос зогсоод цаашид улсын төсвөөс санхүүжилт нь хийгдэхээр төлөвлөгөөнд тусгагдсан. Мэдээж одоо өгч буй сар бүрийн 25 тэрбум төгрөг хангалттай санхүүжилт биш. Өмнөх дөрвөн жилийн туршлагаас харвал сардаа 60 тэрбум төгрөгийн санхүүжилт хийгдэж байж зээл хэвийн, дараалалгүй үргэлжилнэ.
Одоогийн 25 тэрбум төгрөг үүний тал хувьд нь ч хүрэхгүй учраас эрэлт хэрэгцээгээ хангаж чадахгүй байгаа нь ойлгомжтой. Үүнийг хэрхэн зохицуулах вэ гэдэг асуудлаар Монголбанк, Сангийн яам, Барилга, Хот байгуулалтын яамтай ярьж байна. Удахгүй шийдэл гарч ирэх байх.
"Барилгын компаниудтай ярилцлага хийгээд үзэхэд цаашид үнэ бууруулах боломж хэцүү байна"
“Тэнхлэг зууч” ХХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Д.Должинсүрэнгээс орон сууцны зах зээлийн сүүлийн үеийн мэдээллийг авлаа.
-Орон сууцны зах зээлийн үнэ, төлөв ямар байгаа вэ?
-Нийлүүлэлт ихтэй, эрэлт багатай байгаа. Эрэлт байгаа боловч зээлийн санхүүжилт дээр хүлээлт үүсээд байна.
Дөрөвдүгээр сарын байдлаар шинэ орон сууцны дундаж үнэ 1 м.кв нь 2 сая 30 мянган төгрөг, хуучин орон сууц буюу 2000 оноос өмнө баригдсан бол 1 м.кв нь 1 сая 760 мянган төгрөг байна.
Орон сууцны үнийн индекс 1.01 буюу 2013 оны нэгдүгээр сарын байдлаарх суурь үе дээрээ очсон.
-Компаниуд орон сууцны үнээ буулгах боломж байгаа болов уу?
-Барилгын үнийн өөрчлөлт сүүлийн саруудад харьцангуй тогтвортой болчихсон байна. Барилгын компаниудтай ярилцлага хийгээд үзэхэд цаашид үнэ бууруулах боломж хэцүү байна гэж байгаа.
Ханшийн савалгаанд өртсөн, материалын өртөг өндөр, борлуулалт удааширсантай холбоотой зээлийн хүү, үйл ажиллагааны зардал өссөн зэрэг шалтгаанууд үүнд нөлөөлж байна.
-Ипотекийн зээл цаашид тогтвортой үргэлжлэх боломж бий юу. Ямар асуудлууд байгаа вэ?
-Бодлого хэрэгжүүлэлтийн зүгээс ипотекийн зээлийг үргэлжлүүлнэ гэж мэдэгдсэн. Гол нь санхүүжилтийн хүртээмжийн асуудал үүсээд байна.
Өмнөх жилүүдэд сард багадаа 40-90 тэрбум төгрөгийн санхүүжилт хийгддэг байсан бол одоо 20-30 тэрбум байгаа нь өмнөх олгож байсан зээлийнхээ гуравны нэгтэй тэнцэж байгаа юм. Энэ хүртээмжийг нэмэгдүүлэх асуудал цаашид чухал болно.
Монголын Ипотекийн Корпорациас өгч буй мэдээллээр гаргах бондын хэмжээ нь нэлээн багасч байгаа юм байна. Тэгэхээр санхүүжилт нэмэгдэх хандлага аль ч эх үүсвэрээс харагдахгүй байна.
