Өгүүлэл

Эдийн засаг тогтвортой байна гэдэг нь хүн бүрийн хэрэгцээг тэдний амьдарч буй газар нь элбэг олддог материал ашиглан хангах чадварыг хэлнэ гэж профессор Гюнтер Паули хэлж байна.

Монгол Улсад гурилын 32 үйлдвэр байдгийн 30 нь үйл ажиллагаагаа тодорхойгүй хугацаагаар зогсоожээ.

Профессор Михайл Халлерын “Мэдээллийг нягтлахуй” хэмээх сэтгүүл зүйн стандарт сурах бичигт өгүүлснээр: 1970 –аад оны эхэн үеийн “Уотергейтийн”-ын гэгдэх дуулианаас хойш зарим сэтгүүлч, сурвалжлагч нар нэг л өдөр олны анхаарлыг гойд татсан, чухамдаа нэг “тултал нь хийсэн” эрэн сурвалжлах нийтлэл бичиж алдар цуугаа мандуулахыг хүсдэг болжээ.

Монгол Улс газар тариалангийнхаа салбарт гурван ч удаа хувьсгал хийжээ. Хөгжлийн үе шатыг нь аваад үзвэл 1959-1970, 1970-1990, 2008 оноос өнөө үе гэж үечилдэг байна.

Их сонгуулийн өмнөх улс төр, нийгмийн амьдрал хаврын хуйсагнасан тэнгэр шиг тогтуун тайван бус болсныг өнгөрсөн долоо хоногт болсон үйл явдлууд харууллаа.

Ноолуурын үнэ нүдэн дээр хувьсан өөрчлөгдөж байна. Цаашдаа ч тогтвортой бус байх хандлага давамгайлах бололтой.

Хоёр залуухан эр хилс хэргээс болж шоронд оржээ. Шоронгийн өрөө умгар, өмхий, тоос шороо дүүрэн, гэрэл гэгээ юу ч байхгүй аж. Гэтэл тэр хоёрын нэг нь шоронгийн тоос шороо дүүрэн бохир шалыг ширтэн суусаар амиа хорлосон бол нөгөө нь шоронгийн өчүүхэн жижиг цонхоор тусах нарны гэрлийг харж суусаар шоронгоосоо амьд гаран аз жаргалтай сайхан амьдарчээ.

Зугтаач ээ, хурдан зугтаа хэмээн нүүрээ шороогоор угаачихаа юу гэмээр царайтай мөнөөх залуу над руу хашгирангаа сандран босож, газраас багажаа шүүрэн авлаа. Чухам тэр үед Шавартын хөндийд цугласан нинжанууд яг л үүрээ эвдүүлсэн шоргоолж аятай бужигнаж эхлэв.

Чингэлтэй дүүргийн 13 дугаар хороонд байрлах 56 дугаар цэцэрлэгийн багачууд аюултай орчинд хүмүүжиж байна. Учир нь тус цэцэрлэгээс ердөө 10 метр хүрэхгүй зайд хааш хаашаа 6X3 хэмжээтэй, нэг давхар байшинд “Дашваанжил” компанийн хийн түлш борлуулах цэг ажиллаж байгаа юм.

Нэгэн залуу гэр бүл автомашинтай болохоор төлөвлөжээ. Тэдний сарын орлого 1,200,000 орчим төгрөг бөгөөд нөхөр нь 800 мянга, эхнэр нь 400 мянга гаруй төгрөгийн цалинтай. Тэд бензин зарцуулалт багатай, хямд үнэтэйг нь бодож приус 20 машин худалдаж авахаар ярилцжээ.

УИХ-ын хаврын чуулган эхэлдгээрээ эхэллээ. Гэвч өмнө бичсэнчлэн улсын ажил урагшаа явсангүй, хуралдана гэж гурилдсан хэвээр. Улстөрчдийн хувьд өөрсдөдөө оноо авах ганц нэгхэн хуулийн төсөлд анхаарсан дүр эсгэж байгаа ч ухаан санаа нь аль хэдийн тойрог, жагсаалтын хуваарилалт, том ордын бялуунаас ахиухан хүртэх гэсэн эрх ашигт хүлэгдчихэж.

“Түнэр харанхуйг зүхэж суухаар нэг ч гэсэн лаа асаа” гэж сайхан үг бий. Бүх зүйлийг болохгүй бүтэхгүй гэдэг талаас нь биш болгоно бүтээнэ гэсэн сэтгэлээр хандвал юу бүтээж, юу хийж чаддаг вэ гэдгийг бидний цөөхөн хэдэн монголчууд алхам тутамдаа харуулж байна.

Дэлхий нийтээрээ дөрөвдүгээр сарын эхний долоо хоногийг харшлын өдөр болгон тэмдэглэдэг. Арьсны эмгэг судлалын эмч нар XXI зууныг харшлын эрин үе хэмээн тодорхойлж байна.

Монгол Улс Францаас гурав дахин том газар нутагтай ч, гуравхан сая хүнтэй, засаг захиргааны 21 аймаг, нэг нийслэл хотод хуваагддаг, тэр нийслэлд нь хүн амын хагас нь амьдардаг тул улс орноо бүсчлэн, жигд хөгжүүлэх тухай нухацтай ярилцах, ухаалаг шийдвэр гаргах шаардлага өдгөө тулгараад байна.

Саяхан болж өнгөрсөн Эдийн засгийн форумаар Монгол мөрөөдлийн тухай хэлэлцсэн нь улс төрчдийн санаачилга гэхээсээ илүү залуучуудын зүгээс нийгэмд дундаж давхаргын тухай “зөв” төсөөлөл бий болгох сайн алхам боллоо гэхэд хэтийдэхгүй биз.